سرنوشت مبهم ده‌ها هزار تن از نظامیان سابق افغانستان پس از تسلط مجدد طالبان بر این کشور
سرنوشت ده‌ها هزار تن از اعضای ارتش، پلیس و نیروهای امنیت ملی افغانستان که به کشورهای همسایه از جمله پاکستان و ایران فرار کرده‌اند، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد
به دنبال تسلط مجدد طالبان بر افغانستان در اواسط ماه آگوست 2021، ساختار ارتش و نیروهای امنیتی نظام جمهوری از هم پاشید و در نتیجه ده‌ها هزار تن از نظامیان سابق این کشور مجبور به فرار به ایران و پاکستان شدند که سرنوشت بسیاری از این افراد در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
حمید نورانی 36 ساله که به مدت 8 سال به عنوان افسر در ارتش ملی سابق در ولایت قندوز عضویت داشته، پس از فروپاشی نظام جمهوری در افغانستان به‌دلیل ترس از "کشته شدن توسط افراد طالبان" با خانواده 5 نفره خود به صورت غیرقانونی به ایران مهاجرت کرده است.
نورانی در گفتگو با خبرنگار آناتولی درباره وضعیت زندگی خود در ایران گفت: «پناهندگان به‌ویژه مهاجرینی که پس از سقوط نظام افغانستان به ایران آمده‌اند دارای مشکلات بسیار زیادی هستند. ده‌ها هزار نفر از سربازان ارتش ملی سابق برای تأمین نیازهای خانواده خود با مشکلات گوناگونی روبرو هستند. وضعیت کنونی زندگی در دیار مهاجرت خیلی مبهم است. یافتن خانه و پرداخت اجاره به صاحب خانه و همچنین امرار معیشت خیلی سخت است. هزاران سرباز افغان در ایران در تبعید به سر می‌برند.»
بشیراحمد پوپل، 29 ساله و افسر نظامی در ارتش ملی سابق افغانستان که حدود دوسال است در شهر پیشاور پاکستان زندگی می‌کند نیز درباره وضعیت خود می‌گوید: «از ترس اعدام و یا زندانی شدن نمی‌توانم به کشورم برگردم. اما در این شهر نیز احساس ناامنی شدیدی می‌کنم و همچنین به‌دلیل عدم وجود مدارک اقامتی پاکستان، تلاش می‌کنم تا حد امکان پنهان بمانم. از روزی که دستگیر و دیپورت شوم هراس دارم.»
مسعود صادقی، یکی دیگر از نظامیان سابق افغان که ساکن شهر اسلام‌آباد پاکستان است توضیح می‌دهد: «من و اعضای خانواده‌ام در تیررس طالبان قرار گرفته بودیم. به عفو عمومی رژیم طالبان باور نکردیم. مجبور به فرار شدیم اما پناهجویان افغان در سرتاسر پاکستان دستگیر شده و ماه‌ها پشت میله‌های زندان قرار می‌گیرند، در زندان‌ها با آنها رفتار بد صورت گرفته و سرانجام از کشور اخراج می‌شوند.»
گفتنی است، گروه طالبان در اولین روزها پس از کنترل کابل اعلام کرد که تمامی نظامیانی که طی 20 سال نظام جمهوری با آنها جنگیده بودند شامل عفو عمومی خواهند شد. اما برخی از سازمان‌های بین‌المللی بر ادامه مجازات و بدرفتاری با نظامیان سابق توسط گروه طالبان تاکید دارند. سازمان دیده‌بان حقوق بشر در نوامبر 2021 گزارش مفصلی با عنوان "هیچ عفو عمومی صورت نگرفته و اعدام‌ها و ناپدید شدن‌های اجباری در افغانستان ادامه دارد" را در اینباره منتشر کرد.
با وجود اینکه دولت طالبان همواره هرگونه اقدام تلافی جویانه را رد کرده است، اما هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در اولین گزارش خود اعلام کرده که از زمان تسلط طالبان طی دو سال گذشته 800 مورد نقض جدی حقوق بشر از جمله دستگیری و بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و ناپدید شدن اجباری را مستند کرده است. در طی گزارش اخیر این نهاد نیز اعلام شده که بیش از 200 نظامی و مقام سابق افغان از اوت 2021 تاکنون کشته شده‌اند. با اینحال اداره طالبان همواره این گزارش‌ها را رد کرده است.
