اعطای نشان افتخار به ولی محمد خوجه از ترکمن صحرا کاشف نسخه جدید کتاب "دده قورقود"

اتحادیه نویسندگان اورسیای ترکیه برای استاد «ولی محمد خوجه» از محققین ترکمن صحرای ایران که نسخه سوم کتاب داستان های حماسی «دده قورقود» را کشف کرده است، مدال افتخار اهدا کرد.

این مدال افتخار را یعقوب عمراوغلو، رئیس اتحادیه نویسندگان اورسیا طی مراسمی که در آنکارا و با حضور گروهی از دانشگاهیان و دوستداران ادبیات برگزار شد، به استاد ولی محمد خوجه اهدا کرد.

عمراوغلو در مصاحبه با خبرگزاری آناتولی، کشف چنین اثری را افتخار و شانسی بزرگ عنوان کرده و اظهار داشت: این جلد از کتاب دده قورقود، دو بُوی (داستان) و 24 سُوی( شعر) را که در دو نسخه پیشین وجود نداشته، در خود جای داده است. در این کتاب همچنین اسامی جغرافیایی جدید نیز ذکر شده است.

وی تصریح کرد: "دو جلد موجود از کتاب دده قورقود در آلمان و واتیکان نگهداری می شود. از آنان به دلیل آرشیو این کتاب ها متشکریم، ولی خواسته ما این است که این آثار در جغرافیایی تُرک نگهداری شود. این جلد تازه بدست آمده از منطقه تُرکمن نشین ترکمن صحرا در شمال ایران کشف شده و به همین دلیل عنوان «نسخه ترکمن صحرا» به آن داده شده است. این غنای فرهنگی بزرگی برای ماست.

امیدواریم دست نوشته های جدیدی از آثار فرهنگیمان نیز به دست آید و بر روی ریشه های تاریخی خود، استوارتر بایستیم."

- صد و سی کتاب دستنویس 200 ساله

ولی محمد خوجه که یک کتابخانه از کتابهایی به زبان تُرکی در ایران دارد، با خواسته پدر خود بیش از 15 ساله است که بر روی آثار دستنویس ادبیات تُرکی کار می کند.

وی با بیان اینکه پس از بازنشستگی این کتابخانه را احداث کرده است، اظهار داشت: 132 کتاب دست نویس در کتابخانه من وجود دارد که قدمت آنان بیش از 200 سال است.

- کاشف اصلی کتاب "شهروز" است

خوجه با اشاره به چگونکی کشف این اثر ارزشمند نیز گفت: «برای خرید چندین کتاب به تهران رفته بودم. در همان هنگام یک نفر با یک کتاب  زیر بغل خود وارد کتابخانه شد و کتاب را به صحاف داد. صحاف تلاش کرد که کتاب را بخواند اما متوجه شد که فارسی نیست. سپس رو به من کرد و گفت که این احتمالا یا تُرکی است و یا ترکمنی و به درد کتابخانه تو می خورد.

من هم وقتی به کتاب نگاه کردم، ابتدا متوجه نشدم چون زبان خیلی سنگینی داشت، اما زیبا نوشته شده بود. سپس آن را خریده و به دست یکی دو نفر از دوستانم رساندم، اما آنان نیز متوجه ارزش آن نشدند. سپس یک کپی از آن گرفته و به «شهروز آکاتابای» که در دانشگاه آنکارا دانشجوی زبان و ادبیات ترکی است، فرستادم. وی مدتی بعد با من تماس گرفته و گفت "این کتاب را به هیچ کس نده، اثر بسیار ارزشمندی است". درواقع کاشف اصلی این اثر شهروز است.»

دده قورقود نام مجموعه‌ای از چندین داستان به زبان ترکی است که در آن به حماسه‌ها، باورها و آیین‌های مردمان ترک اوغوز پرداخته شده است. کتاب داستان‌های دده‌ قورقود به عنوان اثر مشترک ترکیه، آذربایجان و قزاقستان در فهرست میراث ناملموس فرهنگی یونسکو ثبت شده است.