فیلم‌های ترکی سینمای ایران پنجره‌ای جدید در تقویت روابط هنری و فرهنگی

برنامه «روزهای فیلم تُرکی در سینمای ایران» که روز جمعه 7 دسامبر با حمایت بخش فرهنگی شهرداری استانبول، با حضور کارگردانانی ایرانی از شهرهای تبریز، ارومیه، زنجان و اردبیل در سینمای «یشیل‌چام» واقع در تقسیم استانبول شروع شده و تا روز دوشنبه ادامه داشت، علاقه مندان سینما در ترکیه را با فیلمسازان جوان این مناطق آشنا کرده و در تقویت ایده‌های جدید در راستای ساخت آثار مشترک نقش موثری داشته است.

در این زمینه احسان کابیل، مشاور بخش فرهنگی شهرداری استانبول و از بانیان این برنامه که در جشنواره های بین المللی متعدد از جمله جشنواره فیلم فجر ایران داوری کرده است، در خصوص پیدایش ایده و هدف از برگزاری چنین برنامه ای به خبرنگار آناتولی گفت: "سال پیش در جشنواره فیلم مالاتیا بخشی ویژه ای به فیلم های کوتاه و مستند ترکی از شهرهای ارومیه، تبریز و اردبیل با حضور سینماگران و فیلمسازانی از این منطقه اختصاص داده شده بود. در اینجا با آن آشنا شدیم، سینمای ایران جایگاه ویژه‌ای در جهان داشته و در جشنواره های بین المللی نیز جوایز مهمی را کسب می کند. همچنین ایرانی ها از این طریق فرهنگ خود را به طور موثر به جهان معرفی می‌کنند".

وی ادامه داد:

"فیلم های ایرانی اکثرا به زبان فارسی هستند، ما خواستیم وجه دیگری از این سینما یعنی فیلم هایی که به زبان ترکی آذربایجانی در این کشور تهیه شده اند را به علاقه‌مندان سینما در ترکیه معرفی کنیم. بنابرین به فیلم‌های کوتاه و مستند، فیلم های بلند را نیز اضافه و از تهیه کنندگان و کارگردانان این فیلم ها جهت حضور در این برنامه دعوت کردیم. هدف از برگزاری این برنامه تحکیم روابط بین ترکیه و ایران است.

پس از پایان هر فیلم تماشاگران می توانند سئوالاتشان را به کارگردانان آن مطرح کنند و همچنین نمایشگاهی از عکس‌های شهرهای مذکور هم‌زمان با اکران فیلم ها در این جا دایر شده است".

وی با بیان این که تمرکز اصلی‌اش بر روی فیلم‌های مستقل مناطق ترکنشین جهان مانند آسیای میانه، منطقه اویغور چین و جمهوری های ترک خودمختار فدراسیون روسیه است گفت: "به عقیده من این منطقه نیز بخشی از این جغرافیای وسیع فرهنگی و هنری است. امیدوارم که در آینده نیز همچنین شاهد افزایش سطح مناسبات با مناطق ترکنشین باشیم تا بتوانیم آثار و جشنواره های مشترک را ساخته و برگزار کنیم".

کمال کاپتانر، مدیر سازمان فرهنگی شهرداری استانبول نیز با تاکید بر اهمیت برگزاری این برنامه جهت آشنایی مخاطبان ترکیه ای با زوایای جدید سینمای ایران اظهار داشت: "این برنامه به واسطه احسان کابیل مشاور ما در زمینه سینما برگزار شد، پروژه روزهای فیلم ترکی در سینمای ایران جزو برنامه‌هایی است که برای نخستین بار در ترکیه برگزار می‌شود. سینمای ایران از لحاظ هنری یکی از سینماهای پرقدرت جهان است. بدین وسیله فیلم‌هایی به زبان ترکی جزو این سینمای غنی به تماشگران ترکیه‌ای برای نخستین بار اکران می‌شوند". 

رضا صیامی، کاگردان ایرانی که بیشتر فیلم های ترکی سینمای ایران را در دستور کار خود قرار داده است، با اشاره به اشتیاق جوانان ایرانی به ساخت آثار هنری، گفت: "ما برای نخستین بار در سال 2015 و 2016 در جشنواره ایپک یولو بخشی از فیلم های کوتاه ترکی ایران را اکران کردیم. سال گذشته نیز در جشنواره مالاتیا شرکت کرده بودیم. طی 10 سال اخیر سینماگران جوان ایرانی تمایل زیادی برای ساخت فیلم در زبان مادری نشان می‌دهند. این امر موجب شد که ما هم بخواهیم این فیلم‌ها را در کشورهای مختلف، مانند ترکیه و آذربایجان اکران کنیم. چون مخاطبان، سینمای ایران را بیشتر با فیلم‌های فارسی می‌دانند و ما خواستیم در این زمینه یک زاویه دید متفاوتی ایجاد کنیم".

صیامی ادامه داد: البته این فیلم‌ها بیشتر هنری و مستقل هستند، اما دوستان کارگردانمان به این فکر هستند که در آینده فیلم های تجاری هم بسازند.

رضا اویلوم، کارگردان و نویسنده ترکیه‌ای که فیلم‌های غیر هالیوودی را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد، تاکید کرد: ما نباید فرهنگ کشورها را با زاویه دیدی که هالیوود عرضه می کند، ارزیابی کنیم. بلکه باید از طریق سینمای آن کشورها فرهنگ آن ها را بشناسیم.

وی با بیان این که در همین زمینه کتاب هایی با موضوع بررسی سینمای روسیه، آلمان، آسیای شرقی، خاورمیانه نوشته است گفت: "بیشترین تمرکزم بر روی سینمای ایران است که طی سفرهایم به این کشور و حضور در هیئت‌های داوری جشنواره های متعدد فیلم در آن ایجاد شد. در آن جا شاهد یک جریان جدید در ارتباط با ساخت فیلم به زبان مادری شدم. به ویژه کارگردانان مناطق ترک‌نشین ایران اخیران فیلم هایی به زبان مادری ساخته‌اند. در جشنواره فیلم مالاتیا بخش کوچکی متشکل از 8 فیلم کوتاه و مستند از کارگردانان تشکیل دادیم. اکنون پس از یک سال با حمایت شهرداری استانبول علاوه بر فیلم های کوتاه و مستند، فیلم های بلند را نیز وارد برنامه کردیم".