اعتراض شدید چین به تعلق جایزه حقوق بشر سوییس به یک مبارز ترک اویغور

جمهوری خلق چین به تعلق جایزه حقوق بشر سوییس به ایلهام توختی، یک شخصیت دانشگاهی ترک اویغور از ایالت سینجان چین (ترکستان شرقی) که به اتهام تجزیه طلبی به حبس ابد محکوم شده است واکنش شدیدی نشان داد.

گینگ شوآنگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، از تعلق جایزه "مارتین انالس" (Martin Ennals) به توختی شدیدا انتقاد کرد.

وی گفت که توختی، ترکهای اویغور را به خروج از ترکستان شرقی و ملحق شدن به تجزیه طلبان اویغور در خارج از کشور تشویق می کرده است.

شوآنگ تصریح کرد که توختی در چارچوب حقوق چین محاکمه شده و هیچ گروه یا فردی حق ندارد در امور داخلی چین و روند قضایی ان مداخله کند.

سخنگوی وزارت خارجه چین حضور کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در ماسم اهدای جایزه را نیز به باد انتقاد گرفت و تصریح کرد که این اقدام مغایر منشور سازمان ملل متحد است و به معنی دخالت در امور داخلی چین می باشد.

استاد ایلهام توختی در سال 2014 در شهر اورومچی، مرکز ترکستان شرقی که اکنون بخشی از جمهوری خلق چین است و تحت فشارهای سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی پکن قرار دارد بصورتی غیرعلنی محاکمه گردید.

اگرچه توختی تمامی اتهامات موجود را مردود دانست اما قاضی چینی وی را به جبس ابد محکوم کرد و تمامی اموال وی را مصادره نمود.

این حکم از سوی اتحادیه اروپا و نیز بسیاری از کشورهای جهان مورد انتقاد شدید قرار گرفته و ومحکوم شده است.

ترکستان شرقی، بخشی از منطقه ترکستان بزرگ است که در ایالت سینکیانگ چین قرار دارد. بسیاری از شهرهای مهم و تاریخی جهان ترک در ترکستان شرقی واقع شده است؛ که از آن جمله می‌توان کاشغر، ختن، آق‌سو، یارکند، تورفان، کوچا و ارومچی را نام برد. بیشتر اهالی این منطقه  اویغور هستند. دین بیشتر مردم ترکستان نیز اسلام سنی است. در سال ۱۹۳۳ در قسمتی از ایالت سینگ کیانگ دولتی به نام جمهوری اسلامی ترکستان شرقی تأسیس شد که پایتخت آن شهر کاشغر بود. این جمهوری در سال ۱۹۳۴ با حمله چین به کاشغر سقوط نمود.