محلات تاریخی فنر و بالات در استانبول

سفرمان با کشتی گزگین آغاز شد. امروز به محلات فنر و بالات می رویم، جاهایی که بی‌شک پربازدیدترین مناطق خلیج به شمار می‌روند. پیشاپیش به شما بگویم که امروز در طول این سفر مسیر زیادی را پیاده روی کرده و خسته خواهیم شد زیرا تنها از این طریق می توانیم به میراث غنی تاریخی این منطقه پی ببریم. بیایید سکان را به سمت خلیج چرخانده و در اسکله بالات پهلو می‌گیریم. گشت و گذار در منطقه فنر-بالات را  با تماشای خیابان‌ها، شیب‌ها، پله‌ها، درهای رنگارنگ و ساختمان‌های تاریخی‌اش آغاز می‌کنیم جایی که دریا از خیابان‌های فرعی آن قابل مشاهده است...

بالات، منطقه زیبایی است که در نگاه اول انسان را به خود جذب می کند. اینجا یک محله قدیمی یهودی‌نشین است. در دوره بیزانس، یهودیان در اینجا زندگی می کردند. سفاردی‌هایی که در قرن پانزدهم از اسپانیا تبعید شدند، به اینجا آمده و در بالات ساکن شدند. این منطقه امروزه با کنیسه ها، کلیساها، مساجد، آثار معماری یهودی و میراث غنی خود جلب توجه می کند.

گشت و گذار ما در بالات با بازدید از مسجد فرخ کدخدا شروع می شود. این مسجد توسط معمار سینان ساخته شده اما در مقایسه با دیگر آثار او بسیار کوچک است. این مسجد ویژگی جالبی دارد، در حیاط پشتی آن یک ساعت آفتابی وجود دارد.

کمی دورتر از مسجد، کلیسای ارامنه هرشتگابت واقع شده که به عنوان کلیسای معجزه نیز شناخته می شود. این مکان بر روی یک منبع آب ساخته شده است. منبعی که اهالی منطقه آن را مقدس می‌دانند. در مرکز شهر بالات، کنیسه اهریدا قرار دارد که قدیمی ترین کنیسه استانبول و یکی از دیدنی ترین کنیسه های بالات است. این کنیسه با محرابی که به کمان کشتی شباهت دارد و شیشه های رنگی در طبقه بالا جلب توجه می کند... از اینجا به سمت بازار چیفیت، یکی از جالب ترین مکان های بالات حرکت می کنیم. در این بازار مغازه‌های مختلفی از جمله خیاطی، داروخانه، شیشه گری، قنادی، تعمیرکاری، نانوایی و قصابی در کنار هم قرار دارند. جا دارد در اینجا از نکته جالبی را برایتان توضیح بدهم: در ترکی تعبیری به نام چیفیت چارشی‌سی وجود دارد که در مصداق تاکید بر آشفتگی چیزی از آن استفاده می‌شود.

بعد از آن تپه چورباجی چشمه‌سی که به عنوان تپه پلکانی شناخته شده و در محدوده پروژه میراث فرهنگی یونسکو بازسازی شده به چشم می‌خورد. در اینجا خانه‌های تاریخی بالات را می‌بینیم! اینجا گیج شدن اجتناب ناپذیر است... آدم نمی‌داند به کدام اثر نگاه کرده و از کدام عکس بگیرد... اما باور کنید با دیدن عتیقه فروشی ها، کافه ها و کارگاه های طراحی در خیابان وودینا و خانه های رنگارنگ به هم تکیه کرده در خیابان کیرمیت که کمی بعد از مقابلشان عبور خواهیم کرد،  نیز حس مشابهی رو تجربه خواهید کرد.

البته مکان‌های بیشتری در بالات برای بازدید وجود دارد، اما من دوست دارم در طول گشت  و گذار امروز منطقه فنر را  هم که در فاصله چند قدمی قرار دارد، ببینم. بالات و فنر در حال حاضر دو منطقه در هم تنیده هستند. نمی توان دقیقاً گفت که بالات کجا تمام می شود و فنر از کجا شروع می شود.

فنر یک منطقه قدیمی یونانی‌نشین است. این ناحیه مرکز مسیحیان ارتدوکس در جهان است و به واتیکان مردمان ارتدوکس یونانی معروف است. از آنجایی که ما از بالات می آییم، اولین چیزی که در فنر با آن مواجه می شویم، کلیسای ارتدکس بلغارستان است که به نام کلیسای آهنی نیز شناخته می شود. کلیسای واقع در سواحل خلیج با معماری و تزئینات طلاکاری شده انسان را مجذوب خود می‌کند. این سازه باشکوه یک ویژگی بسیار مهم دارد: کلیسای ارتدوکس بلغارستان که از آهن ساخته شده پس از بارگیری در کشتی‌های اتریشی به شکل دمونته و از طریق دریا به استانبول آورده شده و در اینجا مونتاژ شده است. این کلیسا یکی از اولین ساختمان های پیش ساخته جهان محسوب می شود. به نظر شما حیرت آور نیست؟

ایستگاه بعدی ما کلیسای  مریم مقدس متعلق به مغول‌هاست که به نام کلیسای خونین نیز شناخته می شود. این کلیسا که با رنگ قرمز خود جلب توجه می کند، از دوره بیزانس تا به امروز دست نخورده باقی مانده و در طول تاریخ شاهد اتفاقات جالبی بوده است. از اینجا به مدرسه متوسطه و دبیرستان یونانی فنر می رویم که با نمای قرمز رنگ و معماری باشکوه خود سازه ای خیره کننده است. مدرسه ای که نمای بیرونی آن از آجرهای قرمز رنگی  تشکیل شده که در آن دوره از فرانسه آورده شده بود. این مدرسه به نام مدرسه سرخ نیز شناخته می شود. اینجا قدیمی ترین موسسه آموزشی است که توسط یونانیان در استانبول افتتاح شده است.

به زودی از کنار درهای رنگارنگ تپه جامجی چشمه‌سی می گذریم. این درها که با رنگ های زنده رنگ آمیزی شده اند، فضایی کاملا متفاوت به منطقه می بخشد.

اکنون به پاتریارک یونانی فنر، کلیسای مادر جامعه ارتدوکس یونانی در جهان می رویم. بیایید وارد کلیسای ایلخانی ایا یورگی که در حیاط آن واقع شده است بشویم. در اینجا ستون گرانیت سیاه رنگی که از بیت المقدس آورده شده  و قسمت دیگر آن در واتیکان است، تابوت ها، نمادهای چشمگیر و تخت ایلخانی را میبینیم.

امروز از دو منطقه باشکوه دیدن کردیم که مذاهب مختلف در کنار هم زندگی می کنند و زیبایی چشمگیری را در هر گوشه ای پنهان می کنند. اگر احساس خستگی می‌کنید بهتر است است در یک کافه با منظره دریا بنشینید و با یک فنجان چای یا قهوه خستگی روز را برطرف کنید. من به کشتی برمی گردم تا برای سفر بعدی خود آماده شوم.