آیا انرژی هسته ای کلید امنیت ملی انرژی است؟

جنگ اخیر روسیه و اوکراین به وضوح این وضعیت را نشان داد. بسیاری از کشورها دوره تصدی نیروگاه های هسته ای خود را که در حال آماده شدن برای تعطیلی آن بودند، تمدید کردند.

تصمیم گرفتند از این طریق امنیت انرژی را تضمین کنند.

ترکیه برای تبدیل شدن به یکی از کشورهای دارای فناوری هسته ای روز شماری می کند. اولین راکتور نیروگاه هسته ای آک‌کویو قرار است در ماه اکتبر راه اندازی شود.

پس از اتمام کار ساخت و ساز، این تاسیسات با ورود میله های سوخت به نیروگاه در 27 آوریل 2023 به تاسیسات هسته ای تبدیل شد.

این تاسیسات از 4 راکتور با ظرفیت 1200 مگاوات تشکیل شده است. نیروگاه هسته ای آک‌کویو قرار است در سال 2026 با ظرفیت کامل آغاز به کار کند.

این نیروگاه در صورت بهره برداری کامل می تواند سالانه حدود 35 میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کند. نیروگاه آک‌‎کویو 10 درصد انرژی مصرفی ترکیه را تامین خواهد کرد.

با این حال، اگرچه نیروگاه هسته ای آک‌کویو اولین نیروگاه برای ترکیه است، اما تنها تاسیسات هسته‌ای نخواهد بود. قرار است در مدت کوتاهی پایه‌های دو تاسیسات هسته‌ای جدید یکی در سینوپ و دیگری در تراکیا نیز گذاشته شود.

برخلاف تصور عموم، نیروگاه های هسته ای گازهای گلخانه ای منتشر نمی کنند. به همین دلیل، برنامه ریزی شده است که با افزایش تعداد راکتورهای هسته ای در سطح جهان، انتشار گازهای گلخانه ای سالانه در مجموع 17 درصد کاهش یابد.

نصب نیروگاه‌های هسته ای با بحران نفت در اوایل دهه 1970 شتاب گرفت. کشورهایی که نفت و سایر منابع هیدروکربنی ندارند برای کاهش وابستگی خود به این منابع و تضمین امنیت تامین انرژی خود به نیروگاه های هسته ای روی آوردند.

در حال حاضر 441 راکتور هسته ای در 32 کشور در حال بهره برداری است و 53 راکتور هسته ای در 17 کشور در حال ساخت است. برق تولید شده در نیروگاه های هسته ای تقریباً 10 درصد از عرضه برق جهان را تشکیل می دهد.

فرانسه بیش از 70 درصد تقاضای برق، اوکراین 51 درصد، سوئد تقریبا 30 درصد، بلژیک تقریبا 40 درصد، اتحادیه اروپا 26 درصد، کره جنوبی تقریبا 30 درصد و ایالات متحده 20 درصد از انرژی را تامین می‌کنند.

هنگامی که به داده های برق نصب شده نیروگاه های هسته ای در جهان نگاه می کنیم، در حالی که ایالات متحده آمریکا با نیروگاه فعال نزدیک به 100 هزار مگاواتی پیشتاز است، در رده های بعدی فرانسه، چین، ژاپن و روسیه قرار دارند.

از نظر سرانه برق نصب شده در نیروگاه هسته ای، فرانسه با 941 وات نیروگاه هسته‌ای نصب شده به ازای هر شهروند پیشتاز است و سوئد با 853 وات در رتبه دوم قرار دارد.

بنابراین در کشورهای پیشرو در استفاده از انرژی هسته ای چند رآکتور وجود دارد؟ چقدر نیرو تولید می کند؟

ایالات متحده آمریکا

ایالات متحده آمریکا پیشرو در انرژی هسته ای است. 92 راکتور فعال در کشور 20 درصد برق مورد نیاز را تامین می کند.

در حال حاضر دو راکتور در ایالات متحده در حال ساخت هستند.

این کشور مطالعات و سرمایه گذاری های فشرده راکتور هسته ای مدولار انجام می دهد.

اخیرا مطالعات و تحقیقاتی برای ایجاد تاسیسات هسته ای به جای نیروگاه های حرارتی قدیمی کشور انجام شده است.

فرانسه

فرانسه 70 درصد از تولید برق خود را از 56 رآکتور هسته ای در این کشور تامین می کند.

شرکت انرژی فرانسوی EDF فرآیندهای تعمیر و نگهداری را تسریع کرد تا راکتورهای بیشتری را در ماه های زمستان فعال کنند.

امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور آمریکا از طرحی برای ساخت 14 رآکتور هسته‌ای جدید برای رهایی از وابستگی به سوخت‌های فسیلی خبر داد.

این کشور همچنین تصمیم گرفت در فناوری‌های راکتور هسته‌ای مینی مدولار سرمایه‌گذاری کند.

چینی ها

چین 5 درصد از برق مورد نیاز خود را از 54 رآکتور هسته ای فعال تامین می کند.

در حال حاضر 22 راکتور در کشور در دست ساخت است. 38 رآکتور دیگر وجود دارد که چین طرح هایی را برای آنها تایید کرده است.

چین قصد دارد تا سال 2025 هر سال 6 تا 8 راکتور هسته ای بسازد و تا سال 2030 به کشوری با بیشترین ظرفیت در جهان در این زمینه تبدیل شود.

چین که در ماه آوریل ساخت 6 راکتور جدید را تایید کرده بود، در این هفته ساخت 4 راکتور جدید در 2 نیروگاه هسته ای را نیز تایید کرد.

آلمان

آلمان قصد داشت استفاده از نیروگاه‌های هسته ای را به تدریج حذف کند.

با این حال، پس از آغاز جنگ توسط روسیه در اوکراین، دولت با احتمال قطع عرضه گاز از سوی روسیه، شروع به آمادگی برای جلوگیری از این امر شد.

سال گذشته این کشور 12 درصد از کل تولید برق را از 6 رآکتور هسته ای تامین کرد.

آلمان اقدامات فوری برای کاهش شکافی که ممکن است در تولید برق در زمستان امسال ایجاد شود را اتخاذ کرده است.

در این زمینه، این کشور تصمیم گرفت تا دو نیروگاه هسته ای ایسار 2 در بایرن و نکاروستهایم 2 در بادن-وورتمبرگ را ذخیره کند.

این نیروگاه ها تا اواسط آوریل 2023 به عنوان ذخیره اضطراری در حالت آماده باش خواهند بود.

انگلستان

9 راکتور هسته ای در کشور فعال است. این راکتورها 15 درصد برق مورد نیاز بریتانیا را تامین می‌کنند.

با بحران انرژی، انگلستان پروژه نیروگاه هسته ای به ارزش 30 میلیارد پوند را تصویب کرد.

بلژیک

7 راکتور در 2 نیروگاه اتمی کشور در حال فعالیت هستند. برق تولید شده توسط راکتورهای هسته ای تقریبا نیمی از نیاز کشور را تامین می کند.

هلند

هلند که در حال حاضر 1 راکتور دارد، برنامه ریزی سرمایه گذاری در 2 راکتور هسته ای جدید را آغاز کرده است.

لهستان

این کشور مطالعاتی را در زمینه سرمایه گذاری در مقیاس کوچک راکتور هسته ای با برنامه ریزی 6 راکتور آغاز کرده است.

هند

22 رآکتور هسته ای در هند وجود دارد که 3 درصد تولید برق کشور را تامین می کند. ساخت 8 راکتور در کشور ادامه دارد. هند می خواهد تولید برق خود از انرژی هسته ای را در 10 سال سه برابر کند. این کشور قصد دارد 12 راکتور جدید بسازد.

ژاپن

در حال حاضر 33 رآکتور هسته ای در ژاپن فعال است. مقرر شد علاوه بر 7 رآکتور فعال، 9 رآکتور دیگر در کشور فعال شود. بدین ترتیب این کشور 10 درصد برق مورد نیاز خود را از انرژی هسته ای تامین خواهد کرد.

کره جنوبی

28 درصد تولید برق در کره جنوبی توسط نیروگاه های هسته ای تامین می شود. در حالی که 25 راکتور فعال در کشور وجود دارد، 3 راکتور در حال ساخت است. این کشور قصد دارد تا سال 2030 10 نیروگاه هسته ای بسازد. به این ترتیب سهم هسته ای در تولید برق به 30 درصد افزایش می یابد.

حتی کشورهای غنی از نفت و گاز طبیعی از انرژی هسته ای برای تولید برق استفاده می کنند. در حال حاضر ساخت 54 راکتور هسته ای در سراسر جهان ادامه دارد. 11 راکتور هسته ای در دست ساخت در چین، 7 راکتور در هند و 4 راکتور در روسیه است. علاوه بر این، 4 راکتور هسته ای در امارات متحده عربی، 4 راکتور در کره جنوبی، 2 راکتور در ایالات متحده آمریکا و 1 راکتور در فرانسه در دست ساخت هستند.

محمود گورر / سردبیر TRT News