شهر زیبای ساکاریا با تاریخ و طبیعت اعجاب‌انگیز

مسافرین عزیز قایق‌مان "سیاح" گردش هفت ماهه در سواحل دریای سیاه را پشت سر نهادیم. ظرف این مدت از سواحل زیبای دریای سیاه، قصبه‌ها و شهرهای ساحلی این منطقه کم‌نظیر در جهان دیدن کردیم. گاهی به گردش در مناطق داخلی و گاهی رشته‌های کوه‌های باعظمت، ییلاق‌ها ،جنگل‌های سرسبز و شهرهای باستانی چندان شناخته نشده پرداختیم. گردش با قایق‌مان "سیاح" در سواحل دریای سیاه ادامه خواهد یافت ولی اینبار از منطقه جغرافیای متفاوتی در ترکیه دیدن می‌کنیم. امروز به شهرهای واقع در سواحل در منطقه مرمره سفر می‌کنیم. اگر آماد ه هستید راه شهر ساکاریا را در پیش می‌گیریم.

ساکاریا از اعصار کهن تاکنون در موقعیت یکی از شهرهای مهم ترکیه قرار دارد. این شهر با اراضی حاصل‌خیز، منابع غنی آب و جنگل‌های انبوه در طول تاریخ همواره محل اسکان مورد ترجیح جوامع بشری بوده است. ساکاریا در دوره امپراطوری‌های روم و بیزانس یک مرکز تجاری مهم بود. در دوره عثمانی نیز یکی از اولین مناطقی بود که برای تامین محصولات مورد نیاز استانبول ترجیح داده می‌شد. نزدیکی ساکاریا به استانبول پایتخت دولت عثمانی، واقع گردیدن آن در ساحل دریا و جاری شدن رودخانه ساکاریا برای این شهر امتیازات مهمی فراهم می‌کرد. کلیه معابد، مجسمه‌ها، بناهای یادواره‌ای و تابوت‌دان‌ها در دوران باستان دارای ویژگی مشترکی بودند. آیا به نظر شما ویژگی مشترک این سازه‌ها چیست؟ اگر در پاسخ سنگ مرمر گفتید باید بگوئیم که جواب درستی است. شهر آفیون قره‌حصار و اطراف آن مرکز تامین مرمر مورد نیاز امپراطوری روم در آناتولی بود. به سنگ مرمر سفید استخراجی از این منطقه هم به‌دلیل بزرگی معادن سنگ مرمر و هم به‌دلیل کیفیت خوب و  مرغوب خریداران فراوانی داشت. سنگ مرمر این منطقه بویژه در ساخت مجسمه‌ها و بناها یک نوع مرمر لوکس محسوب می‌گردید. از آنجایی حمل و نقل این سنگ‌های به وزن ده‌ها تن از راه زمینی کار پرمشقتی بود؛ لذا از قدرت آب یعنی آب رودخانه‌ها مدد جسته شد. رودخانه ساکاریا یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های واقع در این منطقه به‌همین منظور ترجیح داده شد.

رودخانه ساکاریا در آن‌دوران به سانگاریوس معروف بود. این رودخانه در دوره روم از سوی برخی مورخین به‌عنوان رودی غیرقابل عبور توصیف شده بود زیرا جریان تند آب این رودخانه عبور از آن را بسیار دشوار می‌ساخت. امپراطور وقت دستور داد تا روی این رودخانه پلی احداث شود. یکی از اولین سازه‌های تاریخی که با ذکر نام ساکاریا به اذهان خطور می‌کند، پل ژوستینیان است که به نام امپراتور بیزانس نام‌گذاری شده است. این پل که امروزه به بشکوپرو (ینج پل) معروف است، در فهرست موقت میراث جهانی یونسکو جای گرفته است. قایق‌مان "سیاح" لنگر انداخته و برای دیدن این آب‌نمای کم‌نظیر جهان راه را در پیش می‌گیریم. پل ژوستینیان در میان آثار مهم باقیمانده از دوره امپراطوری روم شرقی (بیزانس) تاکنون نشان داده می‌شود. به گفته کارشناسان این پل که بیش از هزار و پانصد سال است پابرجاست، قدمتی به اندازه مسجد ایاصوفیه دارد. اگر سازه‌های دو طرف پل را مد نظر قرار ندهیم می‌توان گفت که این پل تقریباً سیصد و پنجاه متر طول و به اندازه یک جاده سه بانده است. یعنی پلی بسیار بزرگ است. نویسندگان وقت نیز در آثار خود از بزرگی و ابهت این پل مکررا سخن رانده بودند. تصور می‌رود که امپراطور ژوستینیان برای تسهیل ارتباط و رفت و آمد بین استانبول و آناتولی دستور ساخت این پل را داده بود. اگرچه این پل هنوز شکل اولیه خود را حفظ کرده است، ولی نمی‌توان در مورد عملکرد آن چنین گفت. زیرا رود ساکاریا دیگر از زیر آن عبور نمی‌کند. این پل باشکوه و غول‌آسا امروزه روی بستر یک رودخانه قدیمی قرار دارد. دبی آب رودخانه ساکاریا در عهد باستان و قبل از آن به‌قدری تند و بالا بود که به‌طور پی در پی موجب سیلاب‌ها و طغیان‌های شدید می‌گردید. برای ممانعت از سیلاب‌ها بستر رود ساکاریا تغییر داده شد. با تغییر مسیر بستر رودخانه پل احداثی به‌دستور امپراطور بیزانس کارکرد قبلی خود را از دست داده و از آن یک اثر تاریخی پراحتشام با قدمت هزار و پانصد ساله بجای ماند. 

شهر ساکاریا طبیعتی شگفت‌انگیز دارد ولی بازدید از این زیبائی‌های طبیعی و گردش در امکان بی‌نظیر این شهر را به سفری دیگر موکول می‌کنیم.