پیشبینی سازمان اطلاعات ارتش اسرائیل در مورد مدت زمان مورد نیاز ایران برای دستیابی به سلاح هستهای
وزیر اطلاعات ایران: تحریمهای ترامپ برای ملت ایران فشارهای زیادی ایجاد کرد، اما برای صنعت هستهای ما فرصت بود
پس از برسرکار آمدن جو بایدن در آمریکا، مهمترین سوالی که افکار عمومی جهان و به ویژه ایرانیان را به خود مشغول کرده، این است که آیا آمریکا به برجام بازخواهد گشت؟ چه آیندهای در انتظار روابط بین آمریکا و ایران است؟
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، پس از ادای سوگند در یکی از اولین مصاحبههایش با یکی از کانالهای تلویزیونی درباره روابط واشنگتن با تهران اظهار داشت: تا زمانی که ایران غنیسازی اورانیوم را متوقف نکند، تحریمهاعلیه این کشور را لغو نخواهیم کرد. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا آمریکا اول تحریمها علیه ایران را لغو خواهد کرد تا تهران به پای میز مذاکره بازگردد؟ گفت: خیر؛ ابتدا ایران باید غنیسازی اورانیوم را متوقف کند. دولت بایدن در اظهارات قبلی خود اعلام کرده بود که در صورت تحقق برخی از شرایط، به توافق هستهای با ایران بازخواهد گشت.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز در سخنانی اظهار داشت که در شرایط فعلی، جمهوری اسلامی به دو یا سه ماه زمان برای ساخت مواد لازم برای تولید سلاح هستهای نیاز دارد و هشدار داد که اگر ایران فعالیتهای هستهایش را با تمام قوا آغاز کند ممکن است این زمان به دو یا سه هفته برسد. اما بعد از آن وزیر انرژی اسرائیل زمان تولید مواد لازم برای ساخت بمب هستهای از سوی ایران را شش ماه برآورد کرد.
جین پساکی سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید نیز اعلام کرد: در صورت بازگشت ایران به برجام کشور متبوعش نیز در اقدامی متقابل، تعهدات ناشی از قرارداد هستهای را اجرا خواهد کرد. سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید تاکید کرد: ایالات متحده آمریکا نسبت به موضوع قرارداد هستهای با ایران نگرش کلی دارد و نمیخواهد روند آغاز شده صرفا بهدلیل سرفصل یک موضوع لاینحل به تعلیق بیافتد. جین پساکی ضمن ارزیابی درخواست دولت ایران مبنی بر اینکه اول دولت آمریکا باید به برجام باز گردد گفت: دولت قبلی از قرار داد هستهای با ایران خارج شده بود. در موضع جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در قبال برجام تغییری مورد بحث نیست و هیچ فرقی بین دیروز و امروز موضع وی در این زمینه وجود ندارد. اگر ایران به شکلی کامل شرایط برجام را رعایت کرده و به تعهدات خود عمل کند، دولت آمریکا نیز به شکلی مشابه به تعهدات خود پایبند خواهد بود. سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید تاکید کرد: آغاز مذاکرات هستهای به موضع ایران بستگی دارد.
از سوی دیگر 119 تن از اعضای جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا با انتشار نامه ای مخالفت خود را با هرگونه برگشت به برجام ایران اعلام نمودند. 119 عضو این نهاد قانونگذاری آمریکا از جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا خواستند که به بدون رسیدگی به برخی از ضعفهای موجود در برجام به آن بازنگردد. پیشتر نیز حدود 50 تن از اعضای جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا در نامهای از جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، خواسته بودند که به توافق هستهای سال 2015 ایران باز نگردد.
اما مقامات ایرانی هرگونه مذاکره بر سر موضوعات جدید در برجام را رد میکنند.
جواد ظریف با انتشار یک پیام توییتری تاکید کرد که برجام توافقی است که قبلا در مورد آن بحث و مذاکره شده و نیازی به مذاکرات جدید نیست و به گفته وی بایدن فقط یک انتخاب دارد آن هم این است که به برجام بازگردد.
آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران در واکنش به اظهارات مقامات آمریکایی و اروپایی درباره برجام گفت: اگر میخواهند ایران به تعهدات برجامی خود برگردد باید آمریکا تحریمها را در عمل و نه با زبان و یا روی کاغذ، کلاً لغو کند، آنگاه پس از راستیآزماییِ صحت لغو تحریمها، جمهوری اسلامی به تعهدات برجامی خود باز خواهد گشت. وی این شرط را سیاست قطعی ایران دانست و افزود: در جمهوری اسلامی هیچکس گوشش بدهکار مهملگوییهای افراد بدون استحقاق در آمریکا و اروپا نیست. بر اساس منطق و استدلال، آمریکا و سه کشور اروپایی که تعهدات برجامی خود را زیر پا گذاشتهاند، حق تعیین شرط و شروط برای برجام ندارند. رهبر ایران گفت: آنها صرفاً در یک برهه بسیار کوتاه در اول کار، بعضی از تحریمها موقتاً تعطیل کردند اما بعداً تحریمها را برگرداندند و حتی افزایش هم دادند، بنابراین حق گذاشتن شرط و شروط ندارند. خامنهای تنها ایران را طرف محق برای شرط گذاشتن دانست و اظهار داشت: ایران از اول به همه تعهدات برجامی خود عمل کرد ولی آنها تعهدات خود را نقض کردند.
محمود علوی، وزیر اطلاعات ایران نیز روز دوشنبه 20 بهمن در یک مصاحبه تلویزیونی درباره پیامدهای فشار بیش از حد به جمهوری اسلامی هشدار داده و گفت: ایران بر اساس فتوای آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، قصد ساخت سلاح هستهای ندارد اما هشدار داد که " اگر جمهوری اسلامی ایران را به آن سمت هل بدهند دیگر تقصیر ایران نیست بلکه تقصیر آنهایی است که ایران را هل دادهاند." علوی با اشاره به صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران گفت: "صنعت هستهای ما صلحآمیز است و فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز سلاح هستهای را حرام اعلام کرده است، اما اگر جمهوری اسلامی ایران را به آن سمت هل بدهند دیگر تقصیر ایران نیست بلکه تقصیر آنهایی است که ایران را هل داده اند، گرچه در شرایط عادی جمهوری اسلامی ایران چنین نیت و برنامهای ندارد".
علوی افزود: "تحریمهای ترامپ برای ملت ایران فشارهای زیادی ایجاد کرد، اما برای صنعت هستهای ما فرصت بود... در جریان تحقیق و توسعه به دستاوردهای بسیار بزرگی دست یافتهایم که باید آزمایش عملی میشد و خروج آمریکا از برجام و کاهش تعهدات برجامی از طرف ما این فرصت را ایجاد کرد که دستاوردهایمان را آزمایش کنیم."
در حالی که لجبازی های ایران و آمریکا در مورد اینکه چه کسی باید اول به برجام بازگردد، هنوز ادامه دارد و همانند کودکان چهار ساله که دوران رشدی لج و لجبازی را پشت سر میگذارند بدون در نظرگرفتن گزینه مذاکره یا بازگشت همزمان به برجام هر کدام مدام حرف خود را تکرار میکنند، برآوردهای متفاوتی درباره زمان لازم برای رسیدن به مواد مورد نیاز ساخت بمب و همین طور ساخت کامل یک بمب هستهای توسط ایران ارائه میشود.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی هستهای نیز گفته است ایران بسیار سریع در حال حرکت به سوی غنیسازی 20 درصد است. او با تاکید بر اینکه دیپلماسی اتمی با ایران باید فعال شود، میگوید: احیای توافق هستهای باید در هفتههای آینده انجام شود. واضح است ماههای زیادی پیش رو نداریم کمتر از چند هفته باقی است.
سازمان اطلاعات ارتش اسرائیل در گزارش تازه خود برآورد کرده است که ایران برای ساخت کامل یک بمب هستهای دست کم به دو سال زمان نیاز دارد. به گزارش رسانههای اسرائیلی در این گزارش گفته شده که با وجود پیشرفت برنامه هستهای ایران رهبران جمهوری اسلامی هنوز تصمیمی برای شروع غنیسازی اورانیوم با خلوص لازم برای تولید بمب هستهای نگرفتهاند. به گزارش روزنامه اسرائیلی هاآرتص، اطلاعات ارتش اسرائیل در گزارش خود تخمین زده است در صورتی که تهران تصمیم به غنیسازی 90 درصدی دست کم 40 کیلوگرم اورانیوم بگیرد، خواهد توانست در عرض دو سال یک بمب هستهای بسازد.
تایمز اسرائیل نیز در گزارشی نوشته است که با وجود شدت گرفتن فعالیتهای هستهای ایران، برآورد زمانی اطلاعات ارتش اسرائیل در گزارش تازه تفاوت چندانی با گزارش سال گذشته ندارد.
در بخش دیگری از گزارش اطلاعاتی ارتش اسرائیل که بازتاب گستردهای در رسانهها و بهخصوص رسانههای فارسی زبان یافته است، پیشبینی میگردد که ایران تلاش خواهد کرد که نفوذ و قدرت منطقهای خود را با حمله به "اهداف غربیها"، احتمالا با کمک گروههای متحد منطقهای خود نشان دهد، اما شواهد و جزییات بیشتری درباره این ادعا ارائه نشده است.
برآورد اطلاعاتی ارتش اسرائیل این است که جمهوری اسلامی با "ایجاد بیثباتی در منطقه خاورمیانه با استفاده از گروههای نیابتی" تلاش خواهد کرد تا موقعیت خود را در مذاکرات احتمالی با دولت تازه آمریکا تقویت کند.
بر اساس خبر جای گرفته در سایت رادیو پیام اسرائیل، یک فرمانده ارشد ارتش اسرائیل به خبرنگاران گفته است: "تهدید نیابتی در یمن و عراق راه حلی کمهزینه، موثر و قابل انکار برای ایران است تا حملاتی را بدون خطر راه افتادن جنگ ترتیب دهد."
این مقام نظامی گفت که برآورد اطلاعاتی ارتش اسرائیل نشان میدهد که ایران "در سال جاری میلادی حملات تروریستی علیه اهداف غربی را در سرتاسر جهان بدون درگیر شدن مستقیم شروع خواهد کرد."