چشم‌انداز روابط ترکیه و آمریکا در دوران بایدن
بایدن و تیم وی در بعد سیاست خارجی روابط خود با ترکیه را چگونه سازماندهی خواهند کرد؟
شنوندگان عزیز رادیو صدای ترکیه با برنامه ای دیگر از سری برنامه های موضوع روز همراه شما عزیزان هستیم. در این برنامه ارزیابی های پروفسور دکتر مراد یئشیل‌تاش مدیر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در رابطه با روابط ترکیه – آمریکا در دوره بایدن را به اطلاع شما عزیزان خواهیم رساند.
بایدن که با هدف ایجاد مترقی‌ترین کابینه تاریخ آمریکا کار خود را آغاز کرده است، به ما می‌گوید که با دوره کاملا متفاوتی از دوره ترامپ روبرو هستیم. هنگامی که هم به صورت نمادین و هم به لحاظ اولین اقدامات انجام شده به ارزیابی موضوع می‌پردازیم، می‌بینیم که بایدن یک رویکرد مدیریتی کاملا مخالف با ترامپ را دارد. این امر به ویژه در انتخاب اعضای کابینه کاملا مشهود است. ترامپ با کابینه مرد سفیدپوست و پروتستان در واقع علیه نظام موسس اعلان جنگ کرده بود. دولت ترامپ، قدرت بسیاری از نهادها را تضعیف کرده بود، در انتصابات سطح بالا مشکل داشت و مجبور شده بود در وزارتخانه واحد با وزرای متعددی کار کند، وی به‌ویژه در خصوص پیاده‌سازی موضوعات مربوط به سیاست خارجی موفق نبود.
اما بایدن فراتر از بازگرداندن نظام موسس در انتخاب اعضای كابینه با برگزیدن افرادی که بتوانند هر چه زودتر به برنامه‌ها و وعده‌های مترقی و دموكراتیک جامعه عمل بپوشانند، سریعاً وارد كار شد. در حالی که دولت ترامپ با خودداری از انتصابات سیاسی سطح بالا به تضعیف نهادها افتخار می‌کرد، بایدن بیش از هزار انتصاب را در ده روز اول ماموریت خود انجام داد. این تحولات سریع نشان می‌دهد که دولت بایدن کار را بسیار جدی گرفته است. بایدن که پشتوانه رسانه‌ها را نیز دریافت کرده است، به‌نظر می‌رسد 100 روز اول خود را به راحتی پشت سر بگذارد.
هنگامی که اهمیت بسیاری از موضوعات منطقه‌ای و جهانی را در نظر می‌گیریم، می‌بینیم که تیم سیاست خارجی بایدن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این امر در انتخاب بلینکن به‌عنوان وزیر امور خارجه که سال‌ها با بایدن کار کرده، جک سالیوان به‌عنوان مشاور امنیت ملی که نامی بسیار نزدیک به بلینکن است و لوید آستین به‌عنوان وزیر دفاع که بایدن وی را از عراق به خوبی می‌شناسد، مشهود است. نام این افراد علاوه بر این‌که به شکلی بسیار نزدیک با سیاست خارجی آمریکا مرتبط است، در عین حال با مشخصه "مرد عمل" نیز برجسته می‌شود. با توجه به تخصص خود بایدن در سیاست خارجی، مشخص است که او می‌خواهد در هماهنگی کامل با تیم سیاست خارجی خود کار کند. دقیقاً اینجاست که این سوال به اذهان می‌آید: بایدن و تیم وی در بعد سیاست خارجی روابط خود با ترکیه را چگونه سازماندهی خواهند کرد؟
در نگاه اول به نظر می‌رسد تیم سیاست خارجی بایدن بر موضوع ترکیه و مسائل مربوط به آن تسلط دارد. موضوع روسیه، سوریه، مدیترانه شرقی، ناتو، اس-400 و ایران از عمده‌ترین این موارد هستند. در اظهارات این افراد هنوز چیزی دال بر "تندرو" بودن در ارتباط با ترکیه مشاهده نمی‌شود. حتی وقتی لحن و جزئیات اظهارات این افراد درباره ترکیه را ارزیابی می‌کنیم، می‌بینیم که به سیاست ایالات متحده در قبال ترکیه اهمیت داده و خواستار همکاری با متحد ناتو هستند. بلینکن که پس از اقدام به کودتای 15 جولای همراه با بایدن از مجلس ملی بزرگ ترکیه دیدن کرده بود، در سال 2017 به ترامپ توصیه کرد که ی پ گ را مسلح کند.
بلینکن در مجلس سنا در مورد خرید S-400 روسیه توسط ترکیه از کلمه "غیرقابل قبول" استفاده کرد، در حالی‌که لحن بلینکن به هنگام اظهار این جمله به این معنی تفسیر شده بود که می‌خواست هماهنگ با فضای ضد ترکیه در کنگره باشد، بلینکن در همان جلسه در مورد ترکیه از عنوان "به اصطلاح متفق" استفاده کرد که این نیز می‌توانست سرنخی باید برای ترکیه جهت ارزیابی سخنان وی محسوب باشد. این در حالی است که بلینکن هنوز با وزیر خارجه ترکیه هیچ ارتباطی برقرار نکرده است، این امر نیز نشانگر حاکمیت جو محتاطانه در جبهه واشنگتن است. سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا نیز پس از دیدار با همکاران اروپایی خود اظهار داشت که ترکیه و چین "نگرانی مشترکی" هستند که نیاز به همکاری با اروپا در مورد آنها وجود دارد. این نیز ادامه همان نگرش منفی بود. به نظر نمی‌رسد آخرین تماس تلفنی بین بلینکن و ابراهیم کالین نیز توانسته باشد این فضای مبهم را از بین ببرد.
در حال حاضر، به نظر می رسد تیم سیاست خارجی آمریکا از زبانی سرد و با رعایت فاصله‌های احتیاطی در مورد ترکیه استفاده می‌کند، اما آنچه مشخص است در مورد مسایل ملموس سیاست خارجی چون سوریه، ی پ گ، اس-400، سازمان تروریستی فتو، مدیترانه شرقی، لیبی و دیگر موضوعات در نهایت سیاست‌های بایدن را اجرا خواهد کرد. با این حال، از هم اکنون مشخص است که این لحن صدا نقش سازنده‌ای در مدیریت موضوعات مشکل‌دار در روابط ترکیه و آمریکا ایفا نخواهد کرد. اگر دولت بایدن تلفیقی از سیاست خارجی نامشخص و بدون استراتژی اوباما و ترامپ را در پیش گیرد، عادی‌سازی روابط دوجانبه ممکن نخواهد شد.
