ترکیه و چشم انداز تمدن جهانی 25 - آوارگان زمین؛ مهاجرین

ویژه روز جهانی مهاجرین

995188
ترکیه و چشم انداز تمدن جهانی 25 - آوارگان زمین؛ مهاجرین

22 ژوئن به عنوان "روز جهانی مهاجرین" گرامی داشته میشود. این روز ویژه، به مهاجرین اختصاص دارد. کسانی که به عنوان بشر جهان را با آنان سهیم شده ولی معمولا از مسائل آنان چشم پوشی کرده و اکثرا فقط درباره آنان و درماندگی آنها سخن میگویم.

عزیزان اکنون ارزیابی های پروفسور قدرت بلبل رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بیاضیت در این زمینه را به سمعتان میرسانیم.

در حال حاضر 65- 70 میلیون پناهجو مورد بحث است. بر اساس این جمعیت، پناهجویان، بیستمین کشور بزرگ دنیا را تشکیل میدهند. در این راستا، 400 میلیون انسان آواره مورد بحث است. بزرگی ارقام مشخص است. این ارقام به تنهایی، برای انسان های با وجدان، ابعاد تلخ، واضح و سنگین بی توجهی ها را نمایان میسازد. علاوه بر این، اکثرا حقیقت تلخ این ارقام، بر شدت رنج ها، اشک ها، مرگ ومیر و ظلم وستم وارده سایه می افکند. تراژیک بودن زندگی هر یک از نوزادان، کودکان، زنان و سالمندان پناهنده، در بین ارقام ده میلیونی فراموش میشود. در حالی که هر مهاجرت و هر جدایی، شاید به معنی دوری، فریاد، فروپاشی و سقوط انسانهایی باشد که از سرزمین هزاران ساله شان جدا شده اند. چطور ممکن است کسی بی دلیل، سرزمین آبا و اجدادی خویش را ترک کرده و به سوی سرزمین های غیرامن و مبهم به راه بیافتد. هر مهاجرت در جغرافیایی که اتفاق می افتد، در واقع تصمیم نهایی و دشواری است که با از بین بردن همه چیز درباره گذشته و تمام  امیدهای آینده، اتخاذ میشود.

کشورهای سوریه، افغانستان، سودان جنوبی و سومالی از جمله کشورهایی هستند که بیشترین مهاجر را داده اند. تلخ تر از همه این است که سوریه ای که در سال 2010 عنوان قبول کننده بیشترین مهاجر را داشته، امروز به کشوری تبدیل شده که بیشترین مهاجر را به دیگر کشورها داده است. این، چه درس عبرت انگیزی است برای کسانی که هیچ وقت گمان نمیکنند در کشوری که در آن اقامت دارند، پناهنده شوند و یا تنها چالش شان ممانعت از ورود مهاجرین به کشورهایشان است. تاریخ جهان، پر است از درس عبرت... کافی است تا توانایی دیدن داشت... میتوان گفت هیچ جامعه ای نیست که در طول تاریخ، در موقعیت پناهنده قرار نگرفته و یا مجبور به مهاجرت نشده باشد.

تقریبا همه کشورهایی که بیشترین مهاجرت را داشته اند، به نحوی با مداخله غرب مواجه شده اند. این ها کشورهایی هستند که به محل درگیری های استراتژیک جهانی تبدیل شده اند. وقتی قدرتهای جهانی با یکدیگر درگیر میشوند، این پناهندگان هستند که قربانی میشوند.

بی شک تنها علت مسئله مهاجرین، استراتژی های متناقض جهانی نیست. در این زمینه میتوان از عواملی نظیر مسائل داخلی کشورها، حکومت های ناموفق، مسائل سیاسی، دلایل اقتصادی، قحطی و خشکشالی نام برد. مهاجرت ناشی از تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی یکی دیگر از این عوامل محسوب میشود.

یافتن راه حل برای جریان های عظیم مهاجرت، مستلزم تلاش های بزرگ است. اما گاهی سعی و تلاشی کوچک نیز میتواند کافی باشد. هزینه احداث چاه آب در یک روستا در آفریقا (که هزینه فوق العاده کمی در بر دارد ) میتواند از مهاجرت جمعی از این روستا جلوگیری کند. این گونه تلاش ها اگر چه قادر به حل قطعی و ریشه ای مسائل نخواهد شد، ولی دست کم میتواند نشانگر رویکرد مان باشد. همانند مورچه ای که برای خاموش کردن آتش ابراهیم آب حمل میکرد. در حالی که گاها این تلاش های کوچک، میتواند برای دیگر انسان ها مفید حتی حیاتی باشد. همانند پاسخ مردی که سعی میکرد بخشی از ستاره های دریایی به ساحل زده را به داخل دریا بیاندازد: " بله ممکن است این اقدام من برای شما بی معنی به نظر برسد چون من قادر به نجات همه آنها نخواهم شد. ولی هر ستاره دریایی که به دریا پرتابش میکنم، مجددا جان میگیرد."  

آنچه که موجب فضیلت یک انسان میشود، نه غنای او بلکه به فکر دیگران بودن اش است.

آیا در مورد مهاجرین، درد و رنج آنان را شناسایی کرده و بدون هیچ اقدامی به راه خود ادامه خواهیم داد؟ آیا به این تحلیل های خشک و خالی قناعت خواهیم کرد؟ آیا نباید مسئولیتی را بر گردن مسببین آن قرار داد؟

البته که خیر. بی شک حکومت های بدی که امید و رویای آینده آنان را به یغما برده اند، را به باد انتقاد خواهیم گرفت.دست آنان را خواهیم خواند. اهداف امپریالیستی آنان را شناسایی خواهیم کرد. کسانی که با بی وجدانی و اقدامات غیرانسانی شان همانند بختک بر زندگی درماندگان تسلط یافته و در تلاش تدوین استراتژی های جهانی خود بر روی درد و رنج مهاجرین هستند.

به همراه همه اینها، باید در هر فرصتی از کشورهایی که سیاست بین المللی را نه بر پایه منافع بلکه با تمرکز بر ارزش ها و اصول به مورد اجرا در می آورند، نیز تقدیر به عمل بیاوریم. باری که کشورهای ترکیه، لبنان و اردن به رغم ثروتمند نبودشان در زمینه مهاجرین سوریه ای، به دوش میکشند، به تنهایی چند برابر آن چیزی است که در کل دنیا انجام میشود. شمار پناهجویانی که کلیس به عنوان تنها یک شهر ترکیه، از آنها میزبانی میکند، بیشتر از تعداد مهاجرینی است که در بسیاری از کشورهای غربی اقامت دارند. بیش از سیصد هزار نوزادی که در پی این بحران در ترکیه متولد شده اند، مورد بحث است. این در حالی است که بسیاری از این کشورها، خود را بخشی از مسئله سوریه نمیدانند.

از سوی دیگر بازیگران جهانی، از بخش های مهم مسئله سوریه به شمار میروند. توجه آنها به سوریه، معمولا با هزینه بیشتر نظامی، فروش سلاح و یا تعمیق ناکارآمدی ها در راستای منابع خود نمایان میشود. جامعه بین المللی، باید در راستای سهیم شدن در هزینه ای که باید جهت جبران این خسارت پرداخت شود، بر بازیگران جهانی  فشار وارد کند. لازمه این امر پیروی از هر نوع رویکرد اصولی تحت هر عنوانی از انسانی، اخلاقی، وجدانی گرفته تا جهانی، دینی و ایدئولوژیک میباشد.

برای حل این مسئله باید آگاهی بیشتری ایجاد شود. این نیز نه بر عهده بازیگران جهانی که خود بخشی از این مسئله هستند، بلکه بر گردن نهادهای جامعه مدنی میباشد. یکی از مهمترین دلایل رنج های مهاجرین، استراتژی های جهانی است. ولی نهادهای جامعه مدنی که برای حل این مسئله تلاش میکنند بیشتر در حد منطقه ای و محلی هستند. ایجاد آگاهی جهانی در رابطه با این مسئله، مستلزم هدفمندی در راستای همکاری های جهانی و همینطور انتشار گزارشات، تحلیل ها و آگاهی سازی هر چه بیشتر است. در اصل این وظیفه تنها بر عهده نهادهای جامعه بین المللی نبوده و مسئولیتی است که همه ما بر عهده داریم. فراموش نکنیم، هر نوع مسئله و یا تراژدی انسانی که قادر به حل و یا پایان بخشی به آن نشویم، نه تنها مایه بی فضلیتی و بی مسئولیتی ما بوده بلکه هر مسئله لاینحل، بشر را وادار به پس دادن تاوان های بیشتر و سنگین تر میکند.

 

نویسنده

پروفسور قدرت بلبل 

رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بیاضیت

 

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kudret BÜLBÜL



خبرهای مرتبط