ترکیه و چشم انداز تمدن جهانی - 7

ارزیابی های پروفسور دکتر قدرت بولبول رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بایزید آنکارا را تقدیم حضورتان می کنیم.

ترک های تراکیای غربی: نه به آسیمیلاسیون (همگون سازی فرهنگی)

تصور کنید. هویت خود را به شکلی بیان می کنید؟ (آلمانی، عرب، ترک، مسلمان، مسیحی، آتئیست...) در کشوری که بیش از یک هزار سال است زندگی می کنید، دولت به شما می گوید: "شما آن نیستی" و "هویتی به شکلی که شما بیان می کنید در این کشور وجود ندارد"!

مطمئنم که با خود می گویید، "هویت انسانها و اینکه  خود را چه می نامند، چه ارتباطی به دولت ها دارد. دولت ها باید تنوع هویت  ها را پذیرفته  و احترام بگذارند. در چنین عصری چنین چیزی ممکن نیست."

خیلی دلم می خواست که بگویم: "حق دارید. چنین تفکر غیرمعاصر و فاشیستی قابل قبول نیست. و تنها نمونه هایی از آن در تاریخ وجود داشته است."

ولی متاسفانه  چنین نیست. این وضعیت در یونان که کشوری عضو اتحادیه اروپاست ادامه دارد. انسانها در یونان از هزاران سال قبل در تلاش قبولاندن وجود ترک ها و مسلمانان در آن کشور هستند.

منظورم تراژدی ترک های تراکیای غرب است.

تر ک های تراکیای غرب قبل از دولت عثمانی در آن خاکها زندگی می کرده اند. پس از دولت عثمانی نیز حقوق اقلیت ترک و مسلمان تراکیای غربی با قراردادهای متقابل و بین المللی تحت تضمین قرار گرفته است. ولی اکثر این حقوق متاسفانه تنها بر روی کاغذ مانده و به مرحله اجرا نرسیده است. امروز تنها به یکی از این حقوق که نقض شده اشاره خواهیم کرد.

تفکر مجروح

آزادی ها و تمامی حقوق سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظیر آن بدون شک بسیار مهم و ارزشمند است. ولی تعریف انسان از هویت خود یکی از حقوق اساسی بشر به شمار می رود. این، حقی هستی شناختی است. بر اساس ماده ششم اعلامیه جهانی حقوق بشر "هر کس در هر جایی که زندگی کند، از حق تعریف هویت حقوقی خود برخوردار است." تعریف فرد از هویت خود نه به دولت  بلکه  به خود فرد مربوط است و قطعه ای جدا ناپذیر از شخصیت اش است. شاید از اینرو "امیل مالوف" در کتاب "هویت کشنده" می گوید که شخصیت انسان از جایی که بیشترین زخم را برداشته تشکیل می شود. زیرا انسانی که موجودیتش از نقطه ای که خود را با آن تعریف کرده نادیده گرفته می شود، برای اثبات این مسئله در برابر فشارها سینه سپر خواهد کرد. مبارزاتی که مسیحیان اولیه و مسلمانان اولیه در برابر تمامی فشارها از خود نشان دادند و سختی هایی که برای اثبات موجودیت خود کشیده اند، نمونه های ملموسی برای این مسئله هستند.

هویت ترک که نادیده گرفته می شود

آنچه که ترک ها در تراکیای غربی با آن روبرو هستند، تفاوتی با این مسئله ندارد. اتحادیه نظامی ترک در اسکجه که در سال 1927 تشکیل شد، موجودیت خود را تا سال 1980 ادامه دارد. از آنجایی که کلمه ترک در نام این انجمن به کار رفته، تابلوی آن در سال 1983 از سوی نیروهای نظامی پایین کشیده شد. به فعالیت های این انجمن اجازه داده نشده و این انجمن از سوی دادگاه های محلی و دادگاه عالی با این ادعا که در تراکیای غرب ترکی وجود ندارد، بسته شد. پس از این اقدام، ترک های مسلمان تراکیای غرب مسئله را در دادگاه عالی حقوق بشر اروپا مطرح کردند. و دادگاه عالی حقوق بشر اروپا در سال 2008 حق را به انجمن ترک های اسکچه داد. ولی حکم این دادگاه بر اساس قوانین یونان، به تنهایی منتهی به نتیجه نمی شود. و باید از راه قوانین داخلی اقدام کرد. ترک های تراکیای غرب، در طول ده سال اخیر برای اجرایی شدن حکم دادگاه عالی حقوق بشر اروپا تلاش می کنند. آخرین جلسه در این رابطه در نهم فوریه 2018 در دادگاه تجدید نظر گومولجینه برگزار شد ولی به نتیجه نرسید.

برای احقاق یکی از حقوق اساسی بشر از سال 1983 تاکنون، یعنی 35 سال است که تلاش می شود. ترک های تراکیای غرب، به شکلی قاطعانه و بر مبنای موازین قانونی به مبارزات خود ادامه می دهند. ترک های تراکیای غرب، 35 سال است که از یونان و اتحادیه اروپا که فشار لازمه را به یونان وارد نمی کند، انتظار برقراری عدالت دارند. ولی در طول این دوره  دولت یونان به سیاست های تهدید و ارعاب ادامه می دهد.

روز مقاومت ملی

ترک های تراکیای غرب در 29 ژانویه 1988 در اعتراض به حکم دادگاه یونان که موجودیت آنها را نادیده  گرفته، دست به تظاهرات زدند. پس از آن تاریخ 29 ژانویه به عنوان روز مقاومت ملی اعلام شد. ولی دولت یونان به اعمال فشار و جلوگیری از برگزاری هر گونه تظاهرات دست می زند. در روز مقاومت ملی سال 1990، ده ها هزار نفر علیرغم تمامی فشار ها و مشکلات دست به تظاهرات زده و موجودیت خود را بار دیگر نشان دادند. در خلال این تظاهرات دموکراتیک و مشروع، یونانی های افراطی به ترک ها حمله کردند. در طول دو روز صدها مکان کار متعلق به ترک های مسلمان تراکیای غرب غارت و تخریب شد. شمار زیادی از ترک ها منجمله محمد امین آقا مفتی اسکچه  و احمد فائق اوغلو؛ نماینده مستقل وقت، به شدت زخمی شدند. و پلیس یونان تنها نظاره گر این حوادث شد.

مشکلات موجود در یونان متاسفانه تنها به انکار هویت ترک محدود نمی شود. عدم صدور مجوز برای انتخاب مفتی، محدودیت در برگزاری عبادات، مداخله در حق مالکیت، اعاده اموال بنیادهایی که توقیف شده اند، محدودیت در تحصیل و سلب حق شهروندی هزاران مسلمان از جمله دیگر مشکلات ترک های مسلمان تراکیای غرب است.

کسانی که مایل به کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با مسایل و مشکلات ترک های تراس غرب هستند، می توانند گزارشی را که از سوی دانشگاه کاتب چلبی در رابطه با موارد نقض حقوق بشر به زبانهای ترکی، یونانی و انگلیسی منتشر شده، مطالعه نمایند.

این موارد نقض حقوق بشر در شرایطی تحقق می یابد که ترکیه گامهای مثبت بسیاری را برداشته است، منجمله کلیسای آکدامار را پس از مرمت و بازسازی برای عبادت عموم باز کرد، اراضی متعلق به دیر مار جبرئیل را بازپس داد، دوره های آموزشی در مدرسه رومیان در گوکچه آدا را برگزار کرد و با بازسازی و مرمت کلیسای آهنین متعلق به بلغارها در استانبول، طی مراسمی باشکوه آنجا را افتتاح نمود.  

چیزی که باعث ناراحتی می شود، این است که هیچکدام از نهادهای اتحادیه اروپا و نهادهای بین المللی و سازمان های بین المللی در برابر یک چنین تبعیضات و نقض قوانین عکس العمل لازم را از خود نشان نمی دهند.

امیدواریم تعداد گزارش های این چنینی افزایش یابد و انسان ها در رابطه با موارد نقض حقوق بشر در جهان اطلاعات بیشتری را بدست آورند و با چنین موارد نقضی مواجه نشوند.

ارزیابی پروفسور دکتر قدرت بلبل استاد علوم سیاسی از دانشگاه ییلدیریم بایزید آنکارا

نویسنده

پروفسور قدرت بلبل 

رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بیاضیت

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kudret BÜLBÜL