خاورمیانه از دیدگاه ترکیه - حمله موشکی امریکا به پایگاه نظامی رژیم اسد در سوریه

چندی پیش امریکا به یک پایگاه نظامی متعلق به رژیم اسد در حمص سوریه عملیات هوایی ترتیب داد. در برنامه این هفته عملیات هوایی امریکا و تاثیرات آن در منطقه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

نیروی هوایی رژیم اسد اخیرا بر علیه غیرنظامیان در شهر ادلب سوریه حمله شیمیایی ترتیب داده بود. امریکا در پاسخ به این حمله، پایگاهی را که رژیم اسد از آن در حمله شمیایی استفاده کرده بود، مورد هدف قرار داد. امریکا در حمله به پایگاه الشعیرات از 59 موشک توم هاوک استفاده کرد. براساس اطلاعات ارائه شده از سوی وزارت دفاع امریکا، نیروی هوایی امریکا با دستور دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور، پایگاه هوایی متعلق به نیروی هوایی سوریه را بوقت محلی در ساعت  4 و 45 دقیقه بامداد مورد حمله قرار داد.

همانطوریکه به یاد دارید، امریکا در دوره باراک اوباما استفاده از سلاح شیمایی در سوریه را بعنوان خط قرمز اعلام کرده بود. امریکا استفاده مکرر رژیم اسد از سلاح شیمیایی را نادیده گرفت. عملیات هوایی که در دوره ترامپ تحقق یافت، تمایز بین حکومت های ترامپ و اوباما را نشان می دهد. فقط عاقبت این تمایز هنوز نامعلوم می باشد.

این تحول تغییر و یا عدم تغییر سیاست امریکا در رابطه با سوریه را در اذهان افکار عمومی بین المللی تداعی می کند. مقامات امریکایی در اظهارات قبلی خود گفته بودند که اولویت ما رفتن اسد نمی باشد. همین مقامات در پی حمله هوایی نیز چنین گفتند، گفتگو پیرامون راه حل سیاسی قبل از رفتن اسد غیرممکن می باشد. نیکی هیلی سفیر امریکا در سازمان ملل اظهار داشت، امریکا در سوریه سه اولویت دارد. سرنگون ساختن اسد تنها اولویت نمی باشد. اولین هدفمان شکست دادن داعش و دومین هدفمان نیز مشاهده صلح در سوریه بدون حضور اسد در این کشور می باشد. سوم اینکه تاثیر ایران در سوریه را خنثی کرده و سپس به جستجوی راه حل سیاسی خواهیم پرداخت.

وضعیت ظاهر شده در سوریه، به تهدید بزرگی علیه منافع امریکا در منطقه تبدیل شده است. ترامپ بعد از بر سر کار آمدن، ایران را تروریست اعلام کرده بود. ایران نیز در موقعیت کشوری قرار دارد که بیش از همه از وضعیت موجود در سوریه بهره می جوید. عملیات هوایی امریکا به اندازه رژیم سوریه، به منزله پیامی به ایران نیز می باشد. فقط اگر امریکا خواهان توسعه حیطه تاثیر ایران در منطقه نمی باشد، باید از جرائم ضد بشری گروههای وابسته به ایران در سوریه نیز جلوگیری بکند.

اینگونه عملیات نه تنها علیه استفاده از سلاحهای شیمیایی، بلکه بایستی با هدف جلوگیری از قتل عام غیرنظامیان از سوی رژیم اسد نیز ترتیب داده شوند. همانطوریکه می دانید در حال حاضر در سوریه 26 پایگاه هوایی مورد استفاده در کشتن غیرنظامیان با بمبهای کنوانسیونل وجود دارد. بخش اعظم غیرنظامیانی که از سال 2011 بدین طرف در سوریه جان خود را از دست داده اند، نه با بمبهای شیمیایی، بلکه با بمبهای کنوانسیونل کشته شده اند.

ترکیه خواهان از بین رفتن نیروی هوایی اسد بعنوان مهمترین قدرت در حملات علیه مخالفین و غیرنظامیان می باشد. ترکیه واکنش مذکور جامعه بین المللی را که با حملات شیمیایی محدود کرده است، ناکافی می داند. ترکیه از جامعه بین المللی می خواهد که در رابطه با موضوع، با ثبات رفتار کرده و ضروریات حقوق بین المللی را بجای بیاورد.

انتظار نمی رود که امریکا در دوره آتی، در کوتاه مدت سیاست سوریه را از ریشه تغییر بدهد. فقط تغییراتی صورت خواهد گرفت. در این چهارچوب می تواند در راستای محدود کردن برخی از فعالیتهای رژیم اسد تدابیر علاوه ای اتخاذ بشود. امریکا می تواند یاری به مخالفین میانه رویی چون ارتش آزاد سوریه را افزایش بدهد. حتی می تواند با هدف در تنگنا قرار دادن رژیم اسد در عرصه دیپلماتیک اقداماتی انجام بدهد.

اولین اظهارات مقامات امریکایی نشان می دهد که هدف از عملیات هوایی، دادن پاسخ به حملات شیمیایی رژیم اسد بوده است. روسیه و ایران در پی عملیات امریکا، حمله موشکی را محکوم کردند. انگلستان، فرانسه، ترکیه، عربستان سعودی و اسرائیل نیز از عملیات حمایت بعمل آوردند. در این نقطه مقامات ترک و در راس رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه حمایت از امریکا را برزبان آوردند. در اصل ترکیه از بدو بحران سوریه، از موضعی علیه رژیم اسد تبعیت کرده و سرنگونی این رژیم را خواسته است. عملیات امریکا علیه رژیم اسد، بعنوان اشاره تغییر موقعیت امریکا در ترکیه مشاهده می شود. ترکیه این عملیات را ناکافی دانسته و خواهان ادامه آن می باشد.

این تحولات، فرصتها و تهدیدات جدیدی برای ترکیه بهمراه خواهد آورد. ترکیه بدلیل نبود تاثیر امریکا و ائتلاف بین المللی، با عملیات سپر فرات به سیاست خود در سوریه مرعیت بخشید. ترکیه در روند آتی بدون در نظر گرفتن مسیر تحولات، سعی خواهد کرد که بدون انتخاب ترجیحی بین امریکا و روسیه در سوریه، امنیت خود را تحت تضمین قرار بدهد.