آلمان و تغییر آرام سیاستهای این کشور در قبال ترکیه

خانم آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در روز ۱۸ اکتبر دیدار یک روزه فشرده ای را از ترکیه به عمل آورد.
محتوای دیدارهای وی با رییس جمهور و نخست وزیر ترکیه بر اهمیت این دیدار وی افزود. در دستور کار دیدار رهبران آلمان و ترکیه علاوه بر مناسبات دو کشور و موضوع عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا، مسائل منطقه ای نیز قرار داشت. در این میان پیامهایی که در خلال کنفرانس مطبوعاتی انتشار داده شد به عنوان مثبت بودن و ویژه بودن محتوای جلسات تعبیر شد.
برخی از کارشناسان، بر این باورند که دیدار خانم مرکل از استانبول شروعی جدید در مناسبات برلین و آنکارا خواهد بود.
چهار موضوع در دیدار خانم مرکل با اردوغان و داوود اوغلو مورد توجه بیشتر قرار گرفت که عبارتند از:
۱- اتخاذ مواضع مشترک علیه مسئله تروریسم در ترکیه
۲- تلاش برای جستجوی راه حلی مناسب جهت بحران مهاجران در ترکیه و اتحادیه اروپا
۳- تاکید بر حذف ویزا برای شهروندان ترکی که در آلمان و یا در کشورهای اروپایی زندگی می کنند و به مورد اجرا گذاشته شدن توافقنامه اعاده مهاجران غیر قانونی.
۴- شتاب گیری روند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا

اکنون به تحلیل پروفسور دکتر رمضان گوزن استاد دانشکده علوم سیاسی و روابط بین المللی دانشگاه مارمارای ترکیه در این خصوص توجه فرمایید...

سفر خانم مرکل به استانبول از زاویه نگاه سنتی وی به ترکیه اقدامی با مفهوم بود. چراکه وی همیشه مخالف عضویت کامل ترکیه در اتحادیه اروپا بود و پیشنهاداتی چون اعطای "عضویت با امتیاز به ترکیه در اتحادیه اروپا" به جای "عضویت کامل در این اتحادیه" را ارایه می کرد.
این در حالی است که برآیند اظهارات خانم مرکل در سفر اخیرش به استانبول نشان دهنده آن بود که وی در مقایسه با مواضع سابقش از نرمش بیشتری برخوردار شده است.
مشاهده شدن این روحیه جدید در صدراعظم آلمان یک حقیقت را عیان کرد و آن اینکه چه رهبران بخواهند و چه نخواهند "هم ترکیه و هم آلمان" و یا "هم ترکیه و هم اتحادیه اروپا" در بسیاری از مسائل محتاج یکدیگرند و این احتیاجی است که از صدها سال پیش به این سوی بصورت متقابل آغاز شده و تا به امروز نیز ادامه دارد.
این حقیقت امروزه در رابطه با بحران مهاجرین غیرقانونی بگونه ای بارز قابل مشاهده می باشد. مسئله سوریه و تبعات ناشایست ان، نه تنها آلمان بلکه بسیاری از کشورهای اروپایی را عمیقا تحت تاثیرات منفی خود قرار داده و حتی متزلزل کرده است.
میلیونها مهاجر در تلاشند تا ضمن عبور از ترکیه خود را به دربهای اروپا برسند. این مسئله مشترک صرفا با همکاری میان ترکیه و کشورهای اتحادیه اروپا قابل حل است. طبعا ارایه کمک مادی برای اسکان مهاجران در ترکیه، به معنی ساده انگاشتن بحران مهاجران است.
حتی ایجاد سهولت در اعطای ویزا به شهروند ترک مایل به مسافرت به اتحادیه اروپا نیز قادر به حل تمامی مسئله نیست. البته این گامها در حل مسئله مهاجران غیر قانونی می تواند تاثیری مهمی داشته باشد.
اما هدف ما از بیان این نمونه ها این است که بگوییم پیوندهای دو جانبه میان ترکیه و اتحادیه اروپا را با اتخاذ تدابیری موقت، کوتاه مدت و منفک از یکدیگر نمی توان محافظت و تقویت کرد.
به نظر می اید مهمترین مشکل میان ترکیه و اتحادیه اروپا، عدم تداوم روند عضویت ترکیه در این اتحادیه بصورتی با ثبات، منظم و موثر است.
این روند دهها سال است که در لابیرنتی از مسائل گرفتار مانده است. فراموش نکنیم که بسیاری از کشورهای اروپایی که دیرتر از ترکیه شروع کرده بودند اکنون در این اتحادیه عضو شده اند.
می توان به جرات گفت که هم آلمان و هم دیگر کشورهای اتحادیه اروپا برای اینکه از مسائل روز متاثر نشوند می باید از عضویت ترکیه در این اتحادیه حمایت کنند.
ایا در چنین شرایطی دیدار خانم مرکل از استانبول را باید به عنوان یک گام برداشته شده در این راه دانست؟
البته که خیر. چراکه خانم مرکل در این دیدار خود نیز در قبال سرفصلهایی که باید برای ترکیه گشوده شود، حمایت قاطعی از خود نشان نداد.
به نظر میرسد که وی در برابر پیشنهاد ترکیه مبنی بر گشوده شدن ۶ سرفصل، خواستار گشوده شدن ۳ سرفصل شده است. به این ترتیب به نظر میرسد که المان هنوز نیز چندان مایل به شتاب گیری عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا نیست.
این در حالی است که گویا خانم مرکل بصورت فوری تلاش دارد تا با جلب حمایت ترکیه در مورد بحران پناهجویان، این مسئله را به گونه ای سریع حل و فصل نماید.
طبعا تغییر سیاست رهبران کشورها کاری سخت است و در کوتاه مدت مشاهده نمی شود. به همین دلیل نمی توان انتظار داشت که خانم مرکل هم، رویکرد سیاسی خود را به راحتی کنار بگذارد.
اما رویدادها مدام در حال وقوع هستند و عرصه روابط بین المللی همیشه ابستن معادلات سیاسی جدید است.

مترجم: فرزاد صمدلی