خاورمیانه از دیدگاه ترکیه

انتخابات ریاست جمهوری جمهوری ترک قبرس شمالی چندی پیش با پیروزی مصطفی آکینجی نامزد مستقل به نتیجه رسید. جزیره قبرس هم از نظر خاورمیانه و هم از نظر جمهوری ترکیه از موقعیت استراتژیک برخوردار می باشد. این هفته انتخابات ریاست جمهوری جمهوری ترک قبرس شمالی را مورد بررسی قرارخواهیم داد.
جمیل دوغاچ ایپک عضو هیئت علمی بخش روابط بین الملل دانشگاه آتاترک موضوع مذکور را چنین ارزیابی کرده است.
قبرس، تمامی منطقه مدیترانه، اروپا و خاورمیانه را بطور مستقیم تحت تاثیر قرار داده و در دوره اخیر با پتانسیل ذخایر نفت و گاز طبیعی در اطراف خود از اهمیت استراتژیکی مهمی برخوردار شده است. جزیره قبرس در پی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در جمهوری ترک قبرس شمالی در رده نخست دستورکار منطقه و جهان جای گرفت. این انتخابات در پی دو دور که در ۱۹ ام و ۲۶ ام آوریل برگزار شد، با پیروزی مصطفی آکینجی به نتیجه رسید. وی در دور دوم با کسب ۶۰ ممیز ۵ درصد آراء بعنوان چهارمین رئیس جمهور جمهوری ترک قبرس شمالی انتخاب شد.
آکینجی در خلال بسیج انتخاباتی تعهد داد بود که در زمینه پیدایش راه حل سیاسی، نشان دادن حساسیت به موضوعات اجتماعی، برقراری روابط متقابل متکی بر احترام با ترکیه و انجام وظیفه به عنوان یک رئیس جمهور مستقل و بیطرف، تلاش بخرج خواهد داد. این تعهدات راهگشای انتشار تفاسیری در رابطه با بروز مسائلی در روابط ترکیه و جمهوری ترک قبرس شمالی به رهبری مصطفی آکینجی در مطبوعات گردید. دیدار و گفتگوی آکینجی با رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در آنکارا بطور واضح نشان داد که مشاجره بین دو رهبر چیزی بجز اختلاف ترمینولوژی طنز حقوقی نبوده و دو کشور در زمینه وجود پیوندهای ویژه اتفاق نظر دارند. روسای جمهور دو کشور در کنفرانس مطبوعاتی مشترکی که بعد از مذاکرات در آنکارا ترتیب دادند، اعلام داشتند که هر دو کشور به همکاری در زمینه حل عادلانه مسئله قبرس ادامه خواهند داد. در اصل آکینجی نیز در بسیج انتخاباتی ضمن اشاره به برقراری روابط حسنه با ترکیه، گفته بود که نه از منازعه، بلکه از یک موضع تفاهم آمیز تبعیت خواهند کرد.
مصطفی آکینجی ادعا می کند که با ادامه روند مذاکرات صلح، طرح افزایش دهنده اعتماد و اطمینان متقابل به اجرا گذاشته خواهد شد. وی پیشنهاد میکند که ماراش با نظارت سازمان ملل برای اسکان باز شده و در مقابل این، سفرهای دریایی بین المللی از بندر غازی ماگوسا و سفرهای هوایی از فرودگاه ارجان آغاز بشود. گشایش ماراش برای اسکان می تواند در زمینه لغو تحریمات علیه ترکهای قبرس، تامین رفاه این ملت در نهایت حل مسئله جزیره فبرس راه چاره ای بهمراه بیاورد. فقط این پیشنهاد باید در وحله نخست از سوی جامعه یونانی تبار قبرس پذیرفته شود.
مصطفی آکینجی در رابطه با مذاکرات قبرس که مجددا آغاز شده است، به اجرای یک طرح افزایش دهنده اعتماد و اطمینان متقابل در موازت مذاکرات تاکید می کند. وی پیشنهاد می کند که ماراش برای اسکان باز شده و در مقابل نیز حمل و نقل و ترابری بین المللی در بندر غازی ماگوسا و فرودگاه ارجان آغاز بشود. برچیدن تحریمات علیه ترکهای جزیره قبرس در مقابل تامین اسکان در ماراش، می تواند از نظر رفاه جامعه ترک قبرس و حل مسئله در این جزیره نتایج مثبتی بهمراه بیاورد. فقط این پیشنهاد را بایستی حکومت جامعه یونانی تبار نیز قبول بکند. یوئانیس کاسولیدیس وزیر امور خارجه حکومت جامعه یونانی تبار در پاسخ به پیشنهاد مذکور آکینجی گفت، در مقابل باز شدن ماراش برای اسکان می توان به آغاز پروازهای بین المللی مستقیم در فرودگاه ارجان اجازه داد. فقط در رابطه با برداشتن گام دیگری در ورای این موضوع اطلاعاتی ارائه نکرد. می توان گفت که در این نقطه ابهامات مربوط به تقویم و محتوای حل مسئله ادامه داشته و باز شدن ماراش برای اسکان و عدم برچیدن تحریمات علیه ترکهای قبرس، به تقویت یونانی تباران قبرس منتهی شده و ترکهای جزیره را در موقعیت سخت تری قرار خواهد داد.
طرفین مذاکرات در زمینه چهار موضوع اصلی یعنی تقسیم مالکیت، خاک، کوچ و ضمانت هنوز هم اختلاف نظر دارند. حکومت جامعه یونانی تبار با بهره جویی از این امتیاز که در عرصه بین المللی بعنوان تنها نماینده مشروع جزیره قبرس مشاهده می شود، در راستای حل این مسائل گام بر نداشته و از تزهای خود انصراف نمی ورزد. تحت این شرایط قبول حساسیتهای جامعه ترک جزیره قبرس و حل عادلانه و پایدار مسئله از سوی جامعه یونانی تبار سخت می نماید. عدم حل مسئله و انصراف یونانی تباران از موضع خود، تاوان سنگینی برای آنها بهمراه خواهد آورد. آغاز مجدد پژوهشهای نفت و گاز طبیعی از سوی ترکیه بنام جمهوری ترک قبرس شمالی که از ماه آوریل بدان وقفه داده و تثبیت ذخایر غنی نفت در شمال جزیره می تواند تقویت خواست طرف یونانی تبار در راستای حل مسئله را با مشکل مواجه بسازد. علاوه براین در چنین وضعیتی جامعه بین المللی و در راس اتحادیه اروپا نیز می توانند طرفین جزیره را در در ارتباط با حل مسئله تحت فشار قرار بدهند.