خاورمیانه از دیدگاه ترکیه

گروههای مخالف در پی اتحاد و همبستگی، علیه رژیم مستبد اسد در سوریه و سازمان تروریستی داعش مبارزه کرده و در نهایت کنترل شهر ادلب را در دست گرفتند. این تحول نیز در مطبوعات منطقه و جهان بازتاب وسیعی یافت.
در برنامه این هفته می خواهیم موفقیت و به عبارت دیگر پیشرفت مذکور مخالفین در سوریه را مورد بررسی قرار بدهیم.
جمیل دوغاچ ایپک عضو هیئت علمی بخش روابط بین الملل دانشگاه آتاترک این موضوع را چنین ارزیابی کرده است.
شهر ادلب قبل از جنگ داخلی در سوریه، صاحب جمعیتی حدود ۷۰۰ هزار نفر و اراضی زراعی بود. این شهر نقطه تلاقی و ارتباط حساسی با شهرهای حسکه، دیرالزور و رقعا در شرق سوریه و شهرهای بندری لاذقیه و تارتوس در غرب این کشور محسوب می شود. ادلب ضمن محاصره در مقیاس وسیعی از سوی مخالفین در طول جنگ داخلی سوریه، به حراست از ویژگی یک شهر استراتژیک مرتبط با بسیاری از شهرهای این کشور ادامه داد. ادلب در عین حال شهری ست که از سوی بسیاری از جناح های مخالف در سوریه تاسیس یافته است.
پایان اختلاف نظر بین گروههای مخالف مختلف در کنترل کامل مرکز این شهر از سوی مخالفین نیز نقش مهمی ایفا کرد. علاوه براین، افزایش شمار جناح های مبارزه کننده علیه داعش نیز موجب کاهش حملات متوجه به مخالفین سوری گردید. این وضعیت نیز تمرکز نیروی مخالفین سوری و در راس منطقه حلب علیه رژیم گردید.
هفت گروه مخالف گردهم آمده و ارتش فتح را تشکیل دادند. اولین حمله در ۲۴ ام ماه مارس از شرق ادلب آغاز شد. مخالفین در ۴ امین روز درگیریها کنترل کامل مرکز شهر را در دست گرفتند. بدین ترتیب بعد از رقعا، برای اولین بار کنترل کامل مرکز یک شهر از دست رژیم خارج شد. مخالفین سوریه در نتیجه این عملیات دریافتند که در صورت اقدام و حرکت هماهنگ، تا چه اندازه موفق خواهند بود.
رژیم اسد در پی از دست دادن کنترل مرکز ادلب، حملات هوایی گسترده ای به این منطقه ترتیب داد. جنگنده های ارتش سوریه مرکز ادلب و شهرستانهای حوالی را بمباران کردند. در حملات واقع، بیمارستان هلال متعلق به جمعیت هلال احمر سوریه نیز مورد هدف قرار گرفته و تعداد کثیری مجروح شدند. این حملات یکبار دیگر نشان داد که رژیم اسد هرگز قواعد و حقوق جنگی را محترم نمی شمارد.
در گیریها با شدت ادامه یافته و رژیم اسد در ادلب متحمل شکست سنگینی شد. مخالفین سوری با در دست گرفتن کنترل ادلب، به لاذقیه در سواحل مدیترانه نزدیکتر شدند. در نتیجه این امر برای شهر مذکور که از نظر رژیم اهمیت استراتژیکی دارد، تهدید جدی تشکیل یافت. برای همین ارتش سوریه برای پس گرفتن شهر به حملات ادامه داد.
شهر ادلب به دست مخالفین افتاد، فقط نباید فراموش کرد که رژیم هنوز هم از امکان بمباران این شهر از طریق هوا برخوردار می باشد. سرنگون شدن شهر ادلب در مدت کوتاهی چون ۴ روز، اعتبار رژیم اسد در مناطق درگیری را خدشه دار ساخت. بدلیل این وضعیت، رژیم اسد می تواند برای حفظ اعتبار خود در نزد طرفداران و حامیان خارجی خود به تعرضات فعلی گسترش بدهد. افزایش حملات هوایی و موشکی به مرکز شهر ادلب نیز امکان پذیر می باشد. مقابله مخالفین با حملات مذکور با توجه به امکانات در دست خود نیز بسیار سخت می نماید. از اینرو چنین مشاهده می شود که متاسفانه درگیریها و ویرانی در ادلب ادامه خواهد یافت. در این باب ادلب می تواند به منطقه جدیدی در زمینه تکرار ویژگی مشترک درگیریها در سوریه تبدیل بشود.
همانطوریکه می دانید، مخالفین سوری در بسیاری از جنگهای زمینی در مقابل نیروهای اسد و تروریستهای خارجی حامی وی برتر بوده و می باشد. رژیم در مقابل این وضعیت، برگ برنده بزرگی در دست دارد. نیروهای اسد از هوا و زمین به کشت و کشتار کودکان و غیرنظامیان ادامه می دهد. در مقابل چشمان جهانیان با موشکها و سلاحهای شیمیایی به قتل عامهای جمعی دست می زند. برای همین اگر به حاکمیت هوایی رژیم پایان داده شود، پیروزی مخالفین سوری در جنگ داخلی در کوتاه مدت امکان پذیر خواهد بود.
رژیم اسد حملات خود به ادلب را عمدا و بعنوان جزیی از طرح کائوس ادامه می دهد. این رژیم تاسیس و کارکرد نهادهای اداری غیرنظامی در مناطقی که از حیطه سلطه خود خارج می باشند را نمی خواهد. داعش نیز می تواند با هدف تامین منافع خود در این جو کائوس، در صدد تصرف شهر برآید.
بنابه گفته خالد خواجه رئیس ائتلاف ملی نیروهای انقلابی و مخالفین سوریه، پایان دهی به جرائمی که اسد مرتکب می شود، از جمله مسئولیتهای شورای امنیت ساازمان ملل می باشد. از اینرو تشکیل هر چه سریعتر منطقه امن در شمال سوریه و حمایت از ارتش آزاد سوریه با هدف حراست از غیرنظامیان ضروری می باشد.