خاورمیانه از دیدگاه ترکیه

رسانه ها در روابط ترکیه با خاورمیانه در سطوح مختلف نقش مهمی ایفا می کنند. نه تنها حمایت رسانه ها از سیاست خارجی که ترکیه در منطقه به پیش می برد، بلکه حمایت جامعه مدنی نیز گزینه مهمی در رابطه با این موضوع می باشد.
ما نیز در برنامه امروز نقش رسانه ها و جامعه مدنی در روابط ترکیه با خاورمیانه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
جمیل دوغاچ ایپک عضو هیئت علمی روابط بین الملل دانشگاه آتاترک این موضوع را چنین ارزیابی کرده است.
رسانه ها و جامعه مدنی از نظر دول نامزد برای تبدیل به یک قدرت جهانی چون ترکیه، هر کدام ابزار دیپلماسی مهمی محسوب می شوند. سیاست خارجی فعالی که ترکیه به پیش می برد، با حمایت رسانه ها و جامعه مدنی بازدهی بیشتری خواهد یافت. در اصل روابط ترکیه با خاورمیانه نیز در وحله اول نشانگر میزان تاسیس سطح آنالیز سیاست اجتماعی ما با دورنمای غرب می باشد. قرار دادن نمایندگان یک تمدن ریشه دار و تصاویر بازیگران خارج از جغرافیا در مقابل یکدیگر، می تواند یک موضوع انتقاد آمیز باشد. فقط، هم باید بخاطر عدم دور شدن از واقعیتها با توسل به ایده آلیسم و هم برای آنالیز مستقیم این موضوع، در حال حاضر مجبور هستیم تا این وضعیت را نادیده بگیریم.
بررسی سیاست خارجی و روابط منطقه ای و بین المللی ترکیه در چهارچوب کدامین مفاهیم و ابزار حائز اهمیت می باشد. این اندیشه و تفکر برای جهانمان نیز حائز اهمیت است. اگر در رابطه با این موضوعات کنجکاو باشیم، البته که می توانیم عرصه های متفاوت را نیز مورد بررسی قرار بدهیم. فقط، اگر بخواهیم که در رابطه با سیاست خارجی ترکیه صاحب اطلاعات جامعی بشویم، باید به ابزار رسانه ای سنتی و نوین مراجعه بکنیم. در این نقطه می توان تاکید نمود که اطلاعاتمان در رابطه با سیاست خارجی ترکیه، چهارچوبی ست که رسانه ها برای ما ترسیم کرده اند.
در شکل گیری برداشتمان در رابطه با روابط ترکیه با خاورمیانه، رسانه های سنتی و نوین نقش استراتژیک ایفا می کنند. با استناد به این نقش باید به ضرورت روابط عمیق و غیرنظامی تاکید کرد. رسانه ها در خلال شکل دادن به برداشتهای ما در عرصه منطقه ای و بین المللی، اطلاعات را در راستای اهداف خود انتقال می دهند. اصل منافع و هدف در مکانیزم انتقال اطلاعات، علی الخصوص فشار ایدئولوژیکی را نیز بهمراه می آورد.
اطلاعات ذیربط با سیاستهای ترکیه در خاورمیانه را از طریق رسانه های ترکیه و جهان تامین می کنیم. رسانه های مذکور نیز در راستای اهداف خود، چهارچوب مکانیزم انتقال اطلاعات را تعیین کرده و سطح اطلاعات ما را نیز بر مبنای همین چهارچوب تاسیس می کنند. کانون اصلی این روند را نیز یک طرفداری ایدئولوژیکی تشکیل می دهد. حل این مسئله نیز در صورتی امکان پذیر است که ترکیه با کشورهای خاورمیانه، روابط عمیقی در عرصه غیرنظامی برقرار بکند. رهایی این روابط از اهداف رسانه های بین المللی، تنها در صورت برقراری در زمینه های غیرنظامی چون فرهنگ، هنر و ورزش و گاهی اوقات نیز در نبود بازیگران دولتی امکان پذیر خواهد بود. بعنوان مثال مسابقه یک باشگاه ورزشی در استانبول با باشگاه ورزشی در اربیل و یا کنسرت یک شهروند اسرائیلی در ارضروم که اجدادش در ازمیر زندگی کرده اند، بیش از آن چیزی که رسانه های بین المللی در رابطه با روابط ترکیه و خاورمیانه در میان می گذارند، به ما ارائه خواهد کرد. فعالیتهای مشابهی از سوی ترکیه نیز انجام می گیرد. فقط، کمبود کمیت و کیفیت در این زمینه، مسئله اصلی را تشکیل می دهد. در رابطه با این موضوع نمی توان از نهادهای دولتی انتظار داشت که نقش پیشگام را ایفا نمایند. روابط عمیق در عرصه غیرنظامی باید از سوی بازیگران جوامع برقرار بشوند. این روابط، نزدیکی ترکیه به حکومت منطقه کرد عراق و نگرانیهایش در رابطه با فلسطین را قابل درک می سازد.
یک رسانه گروهی صاحب دیدگاه ایدئولوژیکی، می تواند سیاست ترکیه در قبال سوریه را بشکلی که عاری از معنا و مفهوم باشد، به ملت ترک عرضه بکند. فقط، هنگامیکه یک جمعیت شهدا و جانبازان در چاناک قلعه به یک فعالیت بین المللی در زمینه گرامیداشت یاد شهدای سوری در سال ۱۹۱۵ در چاناک قلعه تحقق ببخشد، سیاست ترکیه در مقابل بحران سوریه، در اذهان و قلوب ما شکل دیگری خواهد یافت.
روابط ترکیه با جوامع برادر در خاورمیانه از واپسین دوره های دولت عثمانی بدین طرف، از سوی رسانه های ملی و بین المللی از یک دیدگاه محدود و با فیلترهای ایدئولوژیکی به ملت ترک انتقال داده شده اند. در این چهارچوب تلاشهای مصرانه سازمان رادیو تلویزیون دولتی ترکیه " تی آر تی" و خبرگزاری آناطولی برای عادی سازی این روند، شایان تقدیر می باشد. فقط در موازات این تلاشها، برقراری روابط اجتماعی و عمیق از سوی جوامع نیز به شکل گیری برداشت متفاوتی در روابط ترکیه و خاورمیانه یاری خواهد کرد.