Қаратеңіз табиғи газына деген үміт артты

Түркия жылына шамамен 51 миллиард текше метрлік тұтынуымен Еуропадағы төртінші ең үлкен табиғи газ тұтынушысы болып табылады.

Ұзақ жылдар бойы табиғи газды толығымен импортталатын. Бұл жағдай Сакария газ кен орны ашылғаннан кейін өзгере бастады.

Оның өндірісі сәуір айының аяғында шамамен 4,6 миллион текше метрді құрады. 1,8 миллион үй шаруашылығына табиғи газ Түркияның ұлттық ресурстарынан жеткізіле бастады.

Бірақ мақсаттар әлдеқайда үлкен. 2025 жылдың басына дейін тәуліктік өндірісті 10 миллион текше метрге дейін жеткізу көзделуде.

Жаңа ресурстардың ашылумен қысқа мерзімде өндірістің 20 миллион текше метрден асуы нысанаға алынып отыр. Бұл да шамамен 9-10 миллион баспананың табиғи газын ұлттық ресурстармен қамтамасыз етуді білдіреді.

Осы себепті табиғи газды сақтауға қатысты мақсаттар бірінен соң бірі орындалуда. Түркия 2028 жылға қарай тұтынатын газдың 20 пайызын қоймаларда сақтауды мақсат етіп отыр.

Энергетика және табиғи ресурстар министрлігінің жоспарлары бойынша Түркияның сақтау сыйымдылығын пайдалану деңгейі 50 пайызға жетуі мүмкін. Осы себепті көптеген аймақтарда, әсіресе «Туз гөлү» табиғи газ қоймасы бассейнінде табиғи газ қоймаларын құру немесе кеңейту жоспарлануда.

Дегенмен, бұл жалғыз себеп емес... Түркияның қойма қуатын арттыратын энергия орталығына айналу жобасының тағы бір себебі алдағы кезеңде құрылатын Энергия орталығы.

Фракияда резерв орнын анықтау жұмыстары аяқталды. Орталық биыл ашылады деп жоспарлануда.

Ресеймен бірлесіп жүзеге асырылатын жоба аясында Мәскеу-Анкара желісі бойынша делегациялар үздіксіз келіп-кетіп жатыр. Жобаны пысықтау жұмыстары жалғасуда.

Түркияда қазіргі уақытта барлығы 7 халықаралық табиғи газ құбыры желісі, 2-і қалқымалы қойма және газдандыру қондырғысы болып 4 Сұйытылған табиғи газ (СТГ) қондырғысы және 2 жерасты табиғи газ сақтау қоймасы бар.

Халықаралық жобалардың бірі «Түрік ағыны» Ресейдің Анапа қаласынан Кыркларелидегі Кыйыкөйге дейін созылған әрқайсысы 930 шақырымдық екі құбырдан тұрады. Қаратеңіздің астынан жүргізілген құбыр желілерінің бірі Түркияның ұлттық желісіне қосылады. Екіншісі Түркия арқылы өтетін газдың Еуропаға тасымалдануын қамтамасыз етеді. Әрбір желі жылына 15,75 миллиард текше метр газды тасымалдау мүмкіндігіне ие. Ресей өзінің табиғи газ құбырының өткізу қабілетін арттырғысы келеді. Тақырып туралы келіссөздер жалғасуда.

Ресейден Қаратеңіз арқылы өтетін тағы бір желімен Түркияға жеткен табиғи газ құбыры желісі болса «Көк ағын» болып табылады. Бұл желі жылына 16 миллиард текше метр газ сұранысын қамтамасыз етеді.

Әзербайжанның Каспий табиғи газын тасымалдайтын «Транс-Анадолы табиғи газ құбыр желісінің» (TANAP) қазіргі уақытта 16 миллиард текше метр табиғи газды тасымалдау мүмкіндігі бар. Бұл табиғи газдың 6 миллиард текше метрі Түркияға, 10 миллиард текше метрі Еуропаға жөнелтіледі. Желінің өткізу қабілетін қысқа мерзімде екі есеге арттыру жоспарлануда.

Түркия табиғи газ әртүрлілігін Орталық Азиядағы Түркі Республикаларымен келісімге қол қою арқылы кеңейтуді қалайды. Бұл бағыттағы алғашқы қадам Түрікменстанмен басылды. Наурыз айының басында екі ел арасында табиғи газ бойынша ынтымақтастық келісіміне қол қойылды.

Әзербайжан азат еткен Таулы Қарабахтағы Зәңгезур дәлізінің ашылуымен елдің табиғи газын Каспий теңізі арқылы Түркияға жеткізу көзделуде. Желі Түркияның да, Еуропаның да энергетикалық қауіпсіздігіне үлес қосады.