კაპიტნის დღიური 41-2023

კაპიტნის დღიური 41-2023

ნესლიჰან დეღირმენჯიოღლუ

ანადოლუ ჰისარი-აზიის მხარე 

იახტა გეზგინის ძვირფასო მგზავრებო, ჩვენი მოგზაურობა სტამბოლში გრძელდება. დღეს აზიის მხარეს, ბეიქოზს ვეწვევით, რომელიც საშუალებას იძლევა ძალიან მოკლე დროში თავი დააღწიოთ ქალაქის ქაოსს.

ჩვენ გავაგრძელებთ ბეიქოზის მშვენიერი სანაპიროების გასწვრივ სეირნობას. გზად ულამაზეს ისტორიულ სასახლეებს დავინახავთ. ჩვენ გავამაგრებთ გეზგინს კანლიჯას ნავსადგომზე და ვეწვევით აზიის მხარეს მდებარე ერთ-ერთ ულამაზეს ადგილს, მიჰრიბათის კორომს. აქედან ათი წუთის სავალზე მდებარეობს მიჰრიბათის კორომი.

მიჰრაბათის კორომი მრავალი წლის განმავლობაში მასპინძლობდა სულთნებს, დიდ ვეზირებს და ფაშებს. დღეს კორომი წააგავს პატარა მწვანე ტყეს ფიჭვებით, კვიპაროზებითა და დაცული ისტორიული ჭადრებით. მისი მდებარეობიდან გამომდინარე, აქედან შესაძლებელია ბოსფორის ორივე მხარის ყურება. აქ არის ადგილები, რომლის პირდაპირ ქუჩის გასწვრივ ჩანს: ბებექის სანაპირო, რუმელის ციხე და ემირგანი. მიჰრიბათის კორომი ასევე იყო პოეტების შთაგონების წყარო თავისი ბრწყინვალე ხედით. კორომში არის სამკილომეტრიანი საფეხმავლო ბილიკი და საგანმანათლებლო აქტივობები ბავშვებისთვის. ამიტომ, სტამბოლელები შაბათ-კვირის გასატარებლად ხშირად ირჩევენ მიჰრიბათის კორომს.

დროა დატოვოთ ეს ლამაზი კორომი, რომელიც სხვა დროსა და სხვა ადგილას გაგრძნობინებთ თავს. ახლა ნელ-ნელა გავემართებით გეზგინისკენ, რომელიც გველოდება კანლიჯას ნავსადგომთან, მაგრამ ჩვენ აქედან არ გავალთ კანლიჯას ცნობილი იოგურტის (მაწონი) გასინჯვის გარეშე. ოდესმე გაგისინჯავთ ეს იოგურტი, რომელსაც ოსმალეთის პერიოდში დანით ჭრიდნენ და შაქრის ფხვნილთან ერთად მიირთმევდნენ?

ჩვენი კრუიზი ბოსფორის ღრმა ცისფერ წყლებში გრძელდება. დარწმუნებული ვარ, დიდებულმა სასახლეებმაც მიიპყრეს თქვენი ყურადღება. ჩვენი დანიშნულება ახლა არის ანადოლუ ჰისარი (აზიის მხარე), სტამბულის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული სანაპირო უბანი. თქვენს წინ მდგომმა ანატოლიის ციხემ დაარქვა ამ რაიონს სახელი. სანამ მას მივუახლოვდებით, ნება მომეცით მოგაწოდოთ ინფორმაცია მისი ისტორიის შესახებ.

ამბობენ, რომ უძველეს პერიოდში აქ არსებობდა ზევსის ან იუპიტერის ტაძარი, სადაც ანატოლიის ციხე მდებარეობს. თუმცა, ჯერჯერობით ნაპოვნია მხოლოდ ერთი სვეტი და არ მოიძებნა ინფორმაცია სტრუქტურისა და პერიოდის შესახებ, რომელსაც ეკუთვნის ეს სვეტი. თუ გავითვალისწინებთ იმ მიწისძვრებს, რომლებსაც სტამბოლი ათასობით წლის განმავლობაში განიცდიდა, გასაკვირი არ არის, რომ აქ სხვა არქეოლოგიური აღმოჩენა არ არის ნაპოვნი.

ანადოლუ ჰისარი ცნობილია, როგორც პირველი დასახლება, რომელიც ოსმალეთის იმპერიამდე დაარსდა ბოსფორზე. ციხე ოსმალეთის ერთ-ერთმა სულთანმა ილდირიმ ბაიაზიდმა ააგო. სულთნის მიზანი იყო ბოსფორისა და მისი გადასასვლელების კონტროლი სტამბოლის და შავი ზღვის ბიზანტიელებისგან დასაცავად. ანატოლიის ციხე, რომლის სტრატეგიული მდებარეობა ექსპერტულად იქნა განსაზღვრული, აშენებულია ბოსფორის ყველაზე ვიწრო წერტილში.

ანატოლიის ციხე შედგება ციხესიმაგრისგან, სამი საგუშაგო კოშკისა და მათ გარშემო მდებარე კედლებისგან. ექსპერტები აცხადებენ, რომ შენობა აშენდა შუა საუკუნეების ციხესიმაგრის არქიტექტურის შესაბამისად. ციხის გარე კედლებზე მრავალი თაღია. სივრცეები, რომლებსაც ხედავთ, რჩება ზარბაზნების განსათავსებლად. რადგან ანატოლიის ციხე თავდაპირველად თავდაცვითი მიზნებისთვის იყო აშენებული. სტამბოლის დაპყრობის გეგმების შედგენისას, ფათიჰ სულთან მეჰმედმა მომდევნო წლებში ააგო დიდი ციხე სამი კოშკით და გააძლიერა გარე კედლების დამატებით. ამრიგად, ანადოლუ ჰისარი ხდება თავდასხმის ციხესიმაგრე.

სტამბოლის დაპყრობის შემდეგ ციხესიმაგრემ განაგრძო თავისი ფუნქცია შავი ზღვიდან თავდასხმების წინააღმდეგ. მან დაკარგა თავისი მნიშვნელობა მას შემდეგ, რაც ოსმალეთის იმპერია მთლიანად გაბატონდა შავ ზღვაზე. ჰისარის ნამდვილი ციხის ნაწილი არის კოშკი, რომელსაც ხედავთ, რომელიც შედგება ოთხი სართულისგან. ახლავე დავიწყოთ ანატოლიის ციხესიმაგრის მონახულება, რომელიც გამოიყენება როგორც მუზეუმი, საგამოფენო და კულტურული ღონისძიებებისთვის. მოდით უფრო ახლოს მიუახლოვდეთ ამ დიდებულ ნაგებობას, რომელსაც ისტორიის სუნი ასდის.

რას იტყვით, რომ დავტოვოთ ჰისარი და მოვინახულოთ ეს წყნარი და შთამბეჭდავი რაიონი? ავიდეთ მის ერთ-ერთ ფერდობზე. ამ ვიწრო ქუჩებში ვნახავთ ოსმალეთის ხანის ერთ-ორ ხის სახლს. ერთი ეპოქის მოწმე ამ სახლების წინ ამოვისუნთქოთ და მოდით, გორაკის მწვერვალიდან გადავხედოთ და დავტკბეთ ბოსფორის უნიკალური ხედით.