د انرژۍ اجنډا

تورکیه په عامه سکتور کې د تصرف یا سپما اقدامات پلي کوي. اقدامات به د عامه سکتور په ډیری برخو کې پلي شي. د اقداماتو یوه مهمه برخه د انرژي کارولو پورې اړه لري ...

د انرژۍ او طبیعي زیرمو وزارت د ۲۰۵۳ صفر اخراج اهدافو او تصرف اقداماتو په اړه یو مهم کاري پلان لري.

د پروګرام نوم "د ۲۰۳۰ ملي انرژي موثریت ستراتیژي" دی. د ستراتیژۍ په چوکاټ کې د عمل پلان سره، په پام کې ده چې د عامه انرژۍ لګښتونو کې تر ۳۰ سلنې پورې تصرف رامنځته کړي.

د پلان له مخې په پام کې ده چې  د انرژي مصرف ۱۶ سلنه کم کړي او تر ۲۰۳۰ کاله  پورې د ۱۰۰ میلیون ټنو اخراج کمولو کې مرسته وکړي.

عامه ودانۍ او د سړکونو څراغونه هم په ستراتیژۍ او عمل پلان کې شامل دي. وزارت، چې تر ۲۰۲۳ کاله  پورې یې د عامه ودانیو لپاره د ۱۵ سلنې سپما یا تصرف هدف ټاکلی وو، د عامه ودانیو د انرژۍ په بیلونو کې د یو عشاریه یو میلیارد لیرې کلنۍ سپما  یا تصرف ترلاسه کړی. د سپما هدف تر ۲۰۲۴ کاله  پورې دوه چنده شوی دی. تر ۲۰۳۰ کال پورې په عامه ودانیو کې د ۳۰ سلنه سپما کولو هدف ټاکل شوی.

په ورته ډول، د سړک په څراغونو کې LED ته د بدلولو لپاره یو جامع پروګرام پیل شوی دی، یعني عمومي رڼا،. تر ۲۰۳۰ کاله  پورې، یو عشاریه ۲  میلیون LED څراغونه به په عمومي رڼا کې وکارول شي. دلته، به د بریښنا د ویشلو شرکتونو او محلي اداراتو سره په همغږۍ کار وشي.

نوموړی پلان د ۲۰۲۴ کال د پیلیدو سره سم په  پلي کیدو پیل شوی . یوازې په ۴ میاشتو کې ترلاسه شوي سپما اندازه له 1 میلیارد ۱۰۰ میلیون لیرو څخه زیاته شوې.

دغه وزارت د بهرنیو منابعو په ځانګړې توګه د برښنا په تولید کې د بهرنیو منابعو د کچې د راټیټولو موخه لري.

ترټولو مهمه ساحه چیرې چې پدې لار کې نوي نوښتونه ترسره کیږي او ملاتړ کیږي د نوي کیدونکي انرژي سرچینې دي ...

تورکیې تیر کال خپله  ۴۲ سلنه بریښنا  اړتیاوې د نوي کیدونکو سرچینو څخه د ترلاسه کولو سره  د نړۍ اوسط څخه خپله اړولې ده.

د برښنا تولید ۶ سلنه له لمر څخه، ۱۰ سلنه د باد او ۲۰ سلنه د اوبو منابعو څخه لاسته راځي او ۵۸  سلنه بریښنا له فوسیل تیلو څخه تولیدیږي.

بل مهم ګام د تجدید وړ انرژی د کارونې د زیاتولو لپاره اخیستل شوی.

د انرژۍ او کانونو په قوانینو کې د بدلونونو سره، د لمریزې انرژۍ د بریښنا د تولید لپاره  نوې لارې پرانستل شوې ، پرته له  هغه بندونو چې د څښاک اوبه چمتو کوي ، لندبلونو او ساحلونو غاړو  څخه په نورو سیمو کې کیدای شي‌ چې د لمریزې انرژۍ د تولید  لامبوزن مرکزونه جوړ کړی شي.

د مقرراتو سره ، د انرژي تولید تاسیسات په بحرونو ، بند جهیلونو ، مصنوعي او طبیعي جهیلونو کې رامینځته کیدی شي.

په دې توګه، د لمریزې انرژۍ رول به نور هم زیات شي او د فوسیل سونګ سره به د بریښنا تولید کم شي.

پداسې حال کې چې خلک د پیسو سپمولو لپاره ګامونه پورته کوي، سپما هم په کورنیو او کاري ځایونو کې د انرژي موثریت لپاره خورا مهم دی.

په کورونو او کاري ځایونو کې د انرژي کارول د وړو اقداماتو سره نږدې نیمایي ته راټیټ کیدی شي.

نو کوم ګامونه باید واخیستل شي؟

- هغه څراغونه چې د کارونې وړ ندي باید بند شي.

- د انرژي اغیزمن بریښنایی وسایل او د رڼا سیسټمونه، په ځانګړې توګه د LED څراغونو باید وکارول شي.

- د بریښنایی وسایلو پلګونه چې د کارونې وړ ندي باید له ساکټ څخه لرې شي.

-  مرکز ګرمۍ  باید د فرنیچر شاته نه وي ، دوی باید په مخ خلاص وي.

- د ژمي په میاشتو کې د کورونو، کارځایونو او ودانیو دروازې باید تړلې وساتل شي.

- په غیر استعمال شوي خونو کې د بریښنایی مرکز ګرمیو تودوخه باید کمه شي.

- یخچالونه باید د ۵ او منفي ۳  درجو ترمنځ وکارول شي.

- د الکټرونیکي‌ توکو لکه یخچالونو، لوښو مینځلو ماشینونو اوکالیو مینځلو ماشینونو پاک ساتلو ته باید پاملرنه وشي ترڅو دوی ډیر موثر کار وکړي.

- په یخچال کې د ایښودلو دمخه د ګرمو خوړو یخ کیدو ته انتظار وکړئ. پرته له یخولو څخه په یخچال کې د خوړو ساتل د دې لامل کیږي چې یخچال ډیر انرژي مصرف کړي.

- په داش کې د خوړو د پخولو پر مهال باید چیني او یا شیشه يي  لوښې وکارول شي ، د تودوخې درجه د ۲۰ درجو څخه راټیټه کیدی شي.

- د دفتر او کور لپاره پیرودل شوي بریښنایی وسایل باید د انرژي اغیزمنو څخه غوره شي.

- د ایرکندیشنونو مراقبت  باید له پامه ونه غورځول شي او د خونې تودوخه باید په ژمي کې د ۱۸ او ۲۰ درجو ترمنځه وساتل شي چې او په  دوبي کې ۲۴درجې سانتي ګراد وساتل شي.

- ایر کنډیشنر باید په هغه ځایونو کې نصب شي چې مستقیم لمر نه ترلاسه کوي.