1. Ana Sǝhifǝ
  2. Tarixdə bu gün
  3. Tarixdə bu gün: 16 i...

Tarixdə bu gün: 16 iyul

Tarixin bu günü harada nələr baş verib, kimlər xatırlanır?

1454316
Tarixdə bu gün: 16 iyul

*** 

  İkinci Dünya Müharibəsinin gedişində 16 iyul bir sıra yaddaqalan hadisələrlə əlamətdar olub.

  1940-cı ilin 16 iyulunda Adolf Hitler İngiltərəyə müdaxiləyə hazırlaşmaq haqqında əmr verdi. Bu əməliyyat “Dəniz şiri” adlanırdı. 

  1941-ci ilin 16 iyulunda alman qoşunları Rusiyanın Smolensk şəhərini ələ keçirdilər.

  1942-ci ilin 16 iyulunda alman generalı Rommel Afrikanın şimalında ingilis qoşunları tərəfindən məğlubiyyətə uğradıldı.

***                                              

  16 iyul 1945-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatları Manhattan layihəsi çərçivəsində ilk dəfə Nyu Mexiko Alamoqordoda (New Mexiko Alamogordo) ilk atom bombasının sınaq partlayışını keçirdi. "Trinity" adı verilən testdən bir neçə həftə sonra ABŞ eyni tipdə nüvə bombasını Yaponiyanın Naqazaki şəhərinə atdı.

  Qeyd edək ki, Amerikanın nüvə bombasının yaradılmasında faşist Almaniyasından mühacirətə getmiş fiziklər iştirak ediblər.

*** 

  1975-ci ilin 16 iyulunda kosmosda “Soyuz” sovet kosmik gəmisinin Aleksey Leonov və Valeri Kubasovdan ibarət heyəti ABŞ-ın “Appallon” gəmisinin ekipajı Stafford, Sleyton və Brandla görüşdülər.

*** 

  16 iyul 1990-cı ildə Filipinin şimalında 7,7 bal gücündə zəlzələ oldu. Ölkə tarixinin ən şiddətli zəlzələsində təxminən 1500 adam həyatını itirdi.

***

16 iyulda həm də bu tarixi şəxsiyyətlər xatırlanır.

  Azərbaycanın dövlətçilik tarixində mühüm yer tutan görkəmli siyasi xadim Şəmsəddin Eldəniz 16 iyulda hakimiyyətə gəlib. O son dərəcə maraqlı həyat yolu keçib.

  Tarixi mənbələrə görə, balaca Şəmsəddin qul kimi Dərbənd bazarından alınıb və sonra İraqa aparılıb. Çox keçmədən bacarığı və fərasəti ilə Səlcuq sultanının vəziri Əbu Həmid Əli ibn Əhmədin diqqətini cəlb edib. Bilik və məharətinə görə Sultan Toğrul ona Əmir titulu verib və öz oğlunun atabəyi təyin edib.

  Sultan Toğrulun vəfatından sonra Şəmsəddin Eldəniz hökmdarın dul qadını Mömünə xatunla evlənib. 1136-cı ildə o, Aran (Şimali Azərbaycan) hakimi təyin olunub və Bərdəyə göndərilib. Bununla da Atabəylər dövlətinin və Eldənizlər sülaləsinin bünövrəsi qoyulub. (1136-1175)

***

  Norveç Qütb tədqiqatçısı, ilk dəfə it qoşqusunda Cənub Qütbünə gedib çıxan Rual Amundsen (Roald Engelbregt Gravning Amundsen) 1872-ci ilin 16 iyulunda anadan olub.

  1928-ci ilin bu günü Fransanın “Latam” hidrotəyyarəsində Nobile ekspedisiyasını axtarmağa uçan Amundsen barədə elə o vaxtdan heç bir məlumat alınmayıb. (1872-1928)

***

  Türkiyənin ilk təyyarə dizayneri, “Hürkuş” adlı ilk yerli təyyarənin yaradıcısı Vecihi Hürkuş 1969-cu ilin bu günü 80 yaşında dünyadan köçüb. (1896-1969)  

*** 

Etiketlәr: #Nobile ekspedisiyası , #Fransa “Latam” hidrotəyyarəsi , #Rual Amundsen (Roald Engelbregt Gravning Amundsen) , #ilk dəfə it qoşqusu Cənub Qütbü , #Norveç Qütb tədqiqatçıları , #Vecihi Hürkuş , #“Hürkuş” adlı ilk Türkiyə təyyarəsi , #Türkiyə ilk təyyarə dizayneri , #Atabəylər dövləti və Eldənizlər sülaləsi , #Aran (Şimali Azərbaycan) hakimi , #Mömünə xatun - Şəmsəddin Eldəniz , #Sultan Toğrulun vəfatından sonra , #Əmir titulu , #Sultan Toğrul , #Səlcuq sultanı vəziri Əbu Həmid Əli ibn Əhməd , #Şəmsəddin Eldəniz , #Azərbaycanın dövlətçilik tarixi - görkəmli siyasi xadimlər , #Filipinin tarixinin ən şiddətli zəlzələsi , #sovet və ABŞ kosmonavtları , #ABŞ-ın “Appallon” gəmisi ekipajı , #Aleksey Leonov və Valeri Kubasov , #1975 “Soyuz” sovet kosmik gəmisi , #faşist Almaniyasından mühacirətə getmiş fiziklər , #Amerika nüvə bombası yaradılması , #nüvə bombası Yaponiya Naqazaki , #"Trinity" adı verilən test , #ilk atom bombasının sınaq partlayışı , #Amerika Birləşmiş Ştatları Manhattan layihəsi , #alman generalı Rommel - Afrika şimal ingilis qoşunları - məğlubiyyət , #alman qoşunları Rusiyanın Smolensk şəhəri , #“Dəniz şiri” əməliyyatı , #Adolf Hitler İngiltərəyə müdaxilə , #İkinci Dünya Müharibəsi 16 iyul , #Tarixdə bu gün: 16 iyul
Әlaqәli Xәbәrlәr
13 oktyabr Ankaranın paytaxtı elan olunduğu gündür
13 oktyabr Ankaranın paytaxtı elan olunduğu gündür

Bu əlamətdar tarixə qısaca ekskursiya edək

Tarixdə bu gün: 1 may
Tarixdə bu gün: 1 may

Tarixin bu günü harada nələr baş verib, kimlər xatırlanır? Qısaca nəzər salaq.

Tarixdə bu gün: 12 aprel
Tarixdə bu gün: 12 aprel

Tarixin bu günü harada nələr baş verib, kimlər xatırlanır? Qısaca nəzər salaq.

Tarixdə bu gün: 14 fevral
Tarixdə bu gün: 14 fevral

Tarixin bu günü harada nələr baş verib, kimlər olub, qısaca nəzər salaq.