Giresun şəhərinin mərkəzindəki tarixi binalar

Qara dənizdəki səyahətimizin bugünkü dayanacağı Giresun şəhəridir. Dünya şöhrətli fındığı, albalısı, uzun sahilləri, yaşıl yaylaları və zəngin tarixi keçmişi ilə Giresun şəhəri bizi gözləyir.

Giresun Qara dənizin zəngin mineral ehtiyatlarından faydalanmaq istəyən Milet koloniyaları tərəfindən qurulub. Tarix boyu həmişə əhəmiyyətli bir şəhər olub, Roma, Bizans, Səlcuqlu, Osmanlı kimi dövlətlərin hakimiyyətində olub. Səyahətimizə bu dövrlərin izlərini görə biləcəyimiz Giresun muzeyindən başlayaq. Vaxtilə kilsə olan bu bina bu gün muzey kimi istifadə olunur. Ortodoks kilsəsi kimi tikilmiş Qoqora və ya Müqəddəs Nikolay kilsəsi xeyli maraqlı bir tikilidir. Kilsə uzun müddət ibadət yeri kimi fəaliyyətini davam etdirir. Daha sonrakı təmir işlərindən sonra muzeyə çevrilib. Muzey Giresun qalasının ətəyində, sahildə yerləşir. Giresun muzeyində Qədim Tunc dövründən başlayaraq Het, Ellen, Roma, Bizans, Səlcuq və Osmanlı dövrlərinə aid qədim əsərlər, daş qabartmalar, silahlar, geyim və pul nümunələri var.

Muzeydə turumuzu başa vurduq, indi Giresun qalasına gedirik. Giresun qalası qədim mənbələrdə “Tunc divarlı qala” kimi xatırlanır. Qalanın nə vaxt tikildiyi dəqiq bilinməsə də, divarlarının Ellinizm dövrünə aid olduğu təxmin edilir. Qaladan Giresunun və Qara dənizin möhtəşəm mənzərəsini izləmək mümkündür. Dənizin ortasına doğru baxdığınızda gördüyünüz ada Giresun adasıdır. Şəhər mərkəzindəki turumuzu tamamladıqdan sonra əfsanələri ilə seçilən adaya baş çəkəcəyik. İndi qaladan enib, qalanın düz girişindəki Kapu məscidini ziyarət edək. Tək günbəzli və yonma daşdan tikilmiş məscid sadə, lakin maraqlı bir tikindidir və türk-islam əsərləri arasında mühüm yer tutur. Məscidin qarşısında gördüyünüz bina köhnə Katolik kilsəsidir. Uzun illərdir Uşaq kitabxanası kimi istifadə olunur. Üz divarında üçbucaqlı dizaynı və pəncərələrinin formaları ilə Qotika memarlığının izlərini daşıyır. Uşaq kitabxanasının taxta giriş qapısı Giresunun ən gözəl qapı nümunələrindən sayılır. Kilsənin daxili məkanı ilkin formasını qoruyaraq günümüzə qədər gəlib çatmışdır; Orijinala uyğun olaraq zəruri təmir işləri aparılmışdır. Döşəmədəki mozaika döşəməsi, bu mərtəbədəki nəbati və həndəsi ornamentlər, dekorativ tavanı ilə Giresunun ən diqqət çəkən binalarından biridir. Bir az daha yaxından və diqqətlə baxmağınızı təklif edirəm.

Giresun şəhər mərkəzində piyada məsafədə görəcəyimiz başqa bir yer var: Məryəm kilsəsi. Kiçik otaq şəklində qayaya oyulmuş bu kilsə zaman ərzində genişlədilib. Binanın içərisindəki fəvvarə, sistern və su kanalı günümüzə qədər gəlib çatmışdır. Divarlarında freskaların izləri var.

Giresundan danışmağa başladıq, fındıqdan danışa bilmədik. Giresunda bir çox fındıq növü var. Ancaq dünyaca məşhur fındıq “Giresun dolğun fındıq”dır. Dadı və yüksək yağ tərkibi ilə dünyada ən keyfiyyətli fındıq kimi tanındığı üçün bu növə çox üstünlük verilir. Dənizdən küləyin daşıdığı minerallar fındığın dadını və ətirini zənginləşdirir. Giresunda temperaturun, rütubətin və yağıntının il boyu balanslaşdırılmış şəkildə paylanması bu fındığın dadını digər fındıqlardan fərqləndirir. Gəlin fındıq satılan dükanlara gedib ləzzətli Giresun fındıqlarının dadına baxaq.

Giresun şəhər mərkəzində turumuzu bitirməyin vaxtı gəldi. Sizi əfsanələrdə adı keçən Giresun adasına aparacaqdım sizi, unutduğumu zənn etməyin. Ancaq vaxtımız olmadı və artıq axşam olmağa başladıq. Narahat olmayın, növbəti proqramda səfərimizə Giresun adasından başlayacağıq. Giresunun füsunkar təbiət möcüzələri, çimərlikləri, yaylaları və şəlalələri ilə davam edəcəyik səyahətimizə.