YPG-ABŞ arasında bağlanan neft sazişi
Siyasi, iqtisadi və ictimai araşdırma vəqfinin (SETA) araşdırmaçı yazarı Can Acunun mәsәlә ilә bağlı analitik yazısı.
Həftənin analizi_32
Suriyanın sahib olduğu neftin YPG nəzarətindəki bölgələrdə mövcud olan quyulardan çıxarılması və işlədilməsi mərhələsində YPG ilə mərkəzi qərargahı ABŞ-da olan "Delta Crescent Energy" adlı şirkəti arasında qəbul edilən razılaşma Türkiyə tərəfindən reaksiya ilə qarşılandı. ABŞ-ın prezident Tramp vasitəsilə Suriyadan tamamilə çıxma siyasəti əvəzinə get-gedə daha da yerləşməsini nəzərə alan bu razılaşma Suriyanın ərazi bütövlüyü və Türkiyənin YPG/PKK-dan qaynaqlanan naratlıqla əlaqədar suallara daha bir yenisini əlavə etdi. ABŞ bürokratiyasının Trampı nefti qorumaqla Suriyada qalmasına inandırdığı bir mühitdə bu razılaşmanın gündəmə daxil olması Ağ Evi də Suriyada qalmağa və yerli tərəfdaş olaraq YPG/PKK ilə əlaqələrini davam etdirməyə qane edə bilər.
Diqqəti çəkən məqam budur ki, 2019-cu ildə qurulmuş "Delta Crescent Energy" şirkəti bölgədə neft hasilatına icazə verən ilk lisenziyalı ABŞ şirkətidir və tərəfdaşları arasında təcrübəli ABŞ bürokratları da var. Bundan əlavə, Suriyada neft qazma təcrübəsi olan İngiltərədə yerləşən "Gulf Sands" şirkətinin keçmiş menecerlərindən biri olan Con P. Dorrier Jr. kimi birinin olduğunu da qeyd etmək lazımdır. Əslində ABŞ lisenziyalı şirkət ilə YPG arasında danışıqların bir müddətdir davam etdiyi məlumdur. Ancaq keçmişdə bir çox şirkət və ölkələrin adları sadalanmışdı. Bununla belə, ABŞ-ın bu məsələyə qətiyyətli yanaşdığını söyləmək mümkündür. Suriyanın bərpası və neft tədarükünün inşası üçün maliyyə mənbəyi olaraq görülməsi Türkiyə tərəfindən səsləndirilən neft qaynaqları ABŞ-ın vasitəsilə YPG/PKK-nın öz-özünə davam etdirməsinə səbəb olur. Nəticədə Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin də verdiyi açıqlamada "PKK/YPG terror təşkilatı bu addımla Suriya xalqının təbii sərvətlərini müsadirə edərək bölücülüklə bağlı gündəmini gücləndirmə niyyətini açıq şəkildə ortaya qoyub. Suriyanın təbii sərvətləri Suriya xalqına məxsusdur. ABŞ-ın beynəlxalq hüquqa məhəl qoymayan, Suriyanın ərazi bütövlüyünə, birliyinə və suverenliyinə qəsd etdiyi və terrorun maliyyələşdirilməsi mövzusuna daxil olan bu addımı dəstəkləməsindən təəssüf hissi keçiririk" ifadəsi yer almışdır. Türkiyənin bu mərhələdən sonra sahədə dəyişikliyə təzyiq edəcək hərbi həmlələrə üz tutmaq durumunda qala biləcəyi nəzərdə tutula bilər.
