Kun tahlili 11- qism

  Kun tahlili 10- qism

Iroqqa qurilik harbiy harakt 

So'nggi paytlarda turk siyosiy qaror qabul qiluvchilar Iroqqa tez-tez tashrif buyurib, tegishli suhbatdoshlari bilan uchrashishni boshladilar. Prezident Erdo’g’an ham Turkiyaning bahor va yoz oylarida Iroqda davom ettirgan harbiy amaliyotlarini kengaytirishi haqida muhim bayonot berdi. Chegara chiziqlarini to‘liq ta’minlashini e’lon qildi. Mintaqadagi barcha bu o’zgarishlar va harbiy safarbarlik Turkiyaning Iroqda yangi harbiy amaliyotlar boshlashini ko’rsatmoqda.

SETA / Tashqi siyosat tadqiqotchisi Jan AJUNning ushbu mavzu bo'yicha bahosini taqdim etamiz...

Turkiya uzoq yillardan beri Iroqning shimolida PKK terror tashkilotiga qarshi kurashish maqsadida harbiy amaliyotlar olib bormoqda. Biroq, ayniqsa, 2016-yildan keyin Turkiya harbiy harakatlarini o‘zgartirdi va mintaqada doimiy asos sola boshladi. "Hal qiluvchi operatsiyalar" deb atagan jarayon bilan Hakurkdan Zapgacha cho'zilgan tog' tizmalarida hudud hukmronligini o'rnatish uchun operatsiyalar uyushtira boshladi. Tirnoqli tuzoq va  qulf operatsiyalari bilan o'z mavjudligini mustahkamlagan bo'lsa-da, strategik nuqtalarda turli harbiy bazalar qurdi.  Turkiyaning bu yerdagi asosiy maqsadi PKK terror tashkiloti joylashgan, ta'lim faoliyati olib borgan va qo'mondonlik va nazorat uchun foydalanadigan hududlarni yo'q qilishdir. Tashkilotning safarbarlik qobiliyatini cheklab, qo'mondonlik-nazorat tuzilmasini yemirmoqchi bo'ldi, shuningdek, chegara chizig'ida xavfsiz hudud yaratib, Turkiyaga kirib borishning oldini olmoqchi.  Garchi Turkiya bu davrda keng miqyosda muvaffaqiyatga erishganini ko'rsak ham, uning faoliyat sohalari  Zapning qolgan hududlarini kengaytirib Gara va Hakurkuni butunlay tozalash kerak.   Terror tashkiloti bu hududlarda hamon mavjud bo‘lib, ayniqsa, boshpana topgan g‘orlarni tashlab terror hujumlarini amalga oshirishi mumkin. Turkiya chegarada toʻliq xavfsizlikni taʼminlash uchun oʻz faoliyat hududlarini kengaytirishga majbur. Xuddi shunday terror tashkilotining Iroqdagi Sinjar, Mahmur, Qandil va Assos kabi mintaqalarda ham borligini ko'ramiz.

Turkiya yaqinda diplomatik qadam tashladi,uning iroqlik suhbatdoshlari   gavjumuchrashuvlar o’tkazmoda. Bu yerda PKKga qarshi kurash mavzusida Anqara va Bag'dod o'rtasida mushtarak yondashuv va koordinatsiya o'rnatilishi istalmoqda. So‘nggi paytlarda bu borada ijobiy o‘zgarishlar kuzatilgandek.Turkiya va Iroq harbiy delegatsiyalari tez-tez uchrashib, tegishli muvofiqlashtirish va  harbiy masalalarni muhokama qiladi.Bu doirada, Turkiya bahor va yozda yangi yirik harbiy amaliyotlar boshlaganida, Iroq armiyasi ham turli harakatlar qilishi mumkin.Iroq Kurd mintaqaviy hukumati, ayniqsa KDP bilan ham muvofiqlashtirish mavjud. KDP Turkiyaga logistika va razvedka yordamiga ega. Turkiya bu qo'llab-quvvatlash ko'lamini oshirishni va Peshmerganing Turk Qurolli Kuchlari bilan harbiy amaliyotlarda birga harakat qilishini istaydi. Oxir oqibat, PKK terror tashkiloti ham Anqara, ham Bag‘dod, ham Erbil uchun tahdid manbai hisoblanadi. Turkiya bilan birgalikda harakat qilish ham bu davlat va muxtoriyat boshqaruvi manfaatlariga mos keladi. Aks holda Turkiya allaqachon de-fakto terrorizmga qarshi qat’iy kurashayotgan bir paytda, milliy xavfsizligi nomidan o‘zini himoya qilish huquqidan foydalanib, Iroqda kerakli quruqlikdagi operatsiyalarni davom ettiradi.

 Biz SETA / Tashqi siyosat tadqiqotchisi Jan AJUNning ushbu mavzu bo'yicha bahosini taqdim etdik ...