BMT Xavfsizlik Kengashi husiylardan hujumni to‘xtatishni talab qildi

Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashi Yamandagi husiylarning Qizil dengizdagi kemalarga hujumlarini zudlik bilan to‘xtatishga chaqirdi.

Bu haqda xalqaro tashkilotning rezolyutsiyasi qabul qilindi.

Kecha, 10 yanvar kuni Yaponiya va AQSH tomonidan kiritilgan tegishli rezolyutsiya Nyu-Yorkda o‘n bir ovoz bilan qabul qilindi. Hech kim qarshi ovoz bermadi. To‘rt davlat – Rossiya, Xitoy, Jazoir va Mozambik betaraf qoldi. 

“Ovoz berish bir necha soatga kechiktirildi, chunki Rossiya bir nechta tuzatishlar kiritdi, ularning barchasi rad etildi”, deyiladi bayonotda..

Rezolyutsiyada husiylarning Qizil dengizdagi savdo kemalariga qilgan hujumlari keskin qoralanadi. Isroil va HAMAS o‘rtasida urush boshlanganidan beri keskin ortgan raketa va dron hujumlari xalqaro savdo, dengiz qonunchiligi va mintaqadagi tinchlikka zarar yetkazmoqda. Rezolyutsiyada aytilishicha, hujumlar “zudlik bilan” to‘xtatilishi kerak.

Shu bilan birga, husiylar noyabr oyida musodara qilingan Galaxy Leader kemasini ekipaji bilan birga qo‘yib yuborishga chaqiriladi.

AQSH ma’muriyatining ma’lumotlariga ko‘ra, 2023 yil oktyabr oyidan beri Eron tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan husiylar Qizil dengizda yuzdan ortiq uchuvchisiz samolyotlar va raketa hujumlarini uyushtirgan. 

Qizil dengiz markaziy savdo yo‘li bo‘lib, u orqali jahon savdosining o‘n ikki foizi o‘tadi. Suvaysh kanali O‘rtayer dengizi va Qizil dengizlarni bog‘lab, Osiyo va Yevropa o‘rtasidagi eng qisqa dengiz yo‘liga aylanadi. Afrika janubidagi Yaxshi umid burni atrofidagi muqobil yo‘l transport vaqtini sezilarli darajada oshiradi.

Yaman Qizil dengiz va Adan ko‘rfazi o‘rtasidagi Bob al-Mandeb bo‘g‘ozida joylashgan. Xavfli vaziyat tufayli yirik yuk tashish kompaniyalari Qizil dengiz va Suvaysh kanali orqali o‘tadigan marshrutdan ko‘proq qochmoqda. Tijoriy yuk tashishni himoya qilish uchun Qo‘shma Shtatlar dekabr oyida xalqaro harbiy koalitsiya tuzdi.

Pentagon 6 dekabr kuni Yamandagi husiy kuchlarining Qizil dengizdagi tijorat kemalariga qarshi hujumlariga qarshi xalqaro “Dengiz ishchi guruhi”ni tashkil etish boʻyicha muzokaralar olib borayotganini eʼlon qildi va 18 dekabrda “Operatsiya farovonlik qo'riqchisi” nomli koʻp millatli missiya tashkil etilishini eʼlon qilgandi.

Husiylarning hujumlari O'rta er dengizini Qizil dengiz bilan bog'laydigan va Yevropa va Osiyo o'rtasidagi eng qisqa yo'lni taklif qiluvchi, jahon savdosining taxminan 12 foizi amalga oshiriladigan Suvaysh kanali orqali o'tishni xavf ostiga qo'ygan bo'lsa-da, Qizil dengizdagi tijorat kemalariga hujumlar va kompaniyalar tomonidan qabul qilingan ketma-ket to'xtash qarorlari global iqtisodiyotda yangi "ta'minot zanjiri inqirozi" boshlanishidan xavotirlarni kuchaytirgandi.