xelqara kechürüm teshkilati uyghurlar heqqide hem b d t gha, hem xitaygha chaqiriq élan qildi
chaqiriqta xitayning b d t közitish heyitige rayonda «musteqil, cheklimisiz we tekshürüshsiz» közitish ruxsiti bérishi kérekliki tekitlendi.
türkiye awazi radiyosi xewiri: xelqara kechürüm teshkilati we bezi ammiwiy teshkilatlar uyghur aptonom rayonida, 1 milyondin artuq uyghur musulmanlirining yighiwélish lagirlirida tutup turiliwatqanliqini, shunga birleshken döletler teshkilati kishilik hoquq kéngishini rayongha derhal közitish heyiti ewetishi kérekliki heqqide tégishlik wezipisini ada qilishqa chaqiriq qildi.
xelqara kechürüm teshkilati, xelqara kishilik hoquqni közitish teshkilati «HRW», dunya uyghur qurultiyi qatarliq nurghunlighan xelqaraliq we rayon xaraktérliq ammiwiy teshkilatlar teripidin imzalanghan ortaq doklatta, musulman uyghur türkliri düch kelgen kishilik hoquq depsendichilikliri heqqide birleshken döletler teshkilati kishilik hoquq kéngishige chaqiriq élan qilindi.
doklatta kshilik hoquq aliy komissarliqining mesilini közdin kechürüsh we kiyinki munasiwetlik olturushta yighiwélish lagirlirida tutup turuliwatqan uyghur we bashqa musulmanlarning ehwaligha dair heqiqetlerni otturigha chiqirish üchün rayongha közetküchi heyet ewetish chaqiriqida bolush bilen birge, xitayning bu heyetke rayonda musteqil, cheklimisiz we tekshürüshsiz közütish ruxsiti bérishi kérekliki tekitlendi.
doklatta xitaygha chaqiriq qilip, kishilik hoquq ölchemlirige eng yuqiri derijide riaye qilishi kérekliki tekitlendi. xitay hökümitining özimu eza bolghan birleshken döletler teshkilati kishilik hoquq kéngishidiki mesuliyetlirini toluq ada qilishi lazimliqi jikilendi.
türkiye tashqi ishlar ministiri hami aqsoy, aldinqi küni élan qilghan yazma bayanatida, xitay dairilirining uyghur türklirige yügüziwatqan sistémiliq asimilatsiye siyasitining insaniyetke nisbeten eng chong numus menbesi ikenlikini bildürgen idi.
xitay dairilirini uyghur türklirining eqelliy kishilik heq – hoquqlirigha hörmet qilishqa we yighiwélish lagérlirini taqiwétishke chaqiriq qilghan idi.
hami aqsoy bayanatida, «türkiye xelqining bu éghir kishilik hoquq depsendichiliklirige körsitiwatqan naraziliqlirining alahide étibargha élinishini kütmektimiz» dégen sözlerni ishletken idi.
amérika palatasidimu muzakire qiliniwatqan bir qanun teklipide, uyghurlargha qaratqan éghir kishilik hoquq depsenchilikliri sewebidin xitaygha émbargo yürgüzüsh kérekliki teleb qilinmaqta.
