xitay uyghurlargha qaratqan bésim siyasitini téximu kücheytti
xitay hökümiti uyghur türklirini yanfonlirigha jasus yumshaq détal qachilashqa mejbur qilmaqta.
türkiye awazi radiyosi xewiri: xitay hökümitining uyghur rayonida uyghur türklirining yanfonlirigha «spyware» dep bilinidighan we ishletküchining xususiy melumatlirini toplaydighan jasus yumshaq détalni qachilashqa mejbur qiliwatqanliqi bildürüldi.
10 – iyul küni üumchide turushluq oyghur türklirige yerlik hökümet teripidin «Jingwang» namliq közitish yomshaq détalini yanfonlirigha qachilash buyruqini öz ichige alghan belgilime tarqétilghanliqi ashkarilandi.
bu belgilime xaraktérlik qisqa uchurda mezkur jasus yomshaq détalining térrorchilarning melumatlargha érishishini tosush meqsitide ishlepchiqirighanliqi bildürüldi.
yene bir tereptin mutexessisler xitayning bu yumshaq détalni déginidek «térrorluqqa qarshi küresh» meqistide emes, belki peqetla ishletküchini közitish we mexpiy arxip turghuzush üchün qollinidighanliqini bildürmekte.
erkin asiya radiyosigha bildürülgen melumatlargha asaslanghanda, xitaygha qarashliq éli qazaq aptonum oblastida 10 qazaq ayal mezkur «Jingwang» namliq közitish yomshaq détalini yanfonlirigha qachilighandin kéyin «WeChat» namliq alaqilishish torida yollighan xususiy uchurliri sewebidin qolgha élinghan.
nopuzluq ijtimaiy taratqu tori twittérni merkez qilghan halda tarqitish béridighan bir médiya orgini teripidin élan qilinghan fotosürettimu xitay saqchilirining melum bir tekshürüsh ponkitida rayon xelqini qalaymiqan tosup, yanfonlirigha «Jingwang» namliq közitish yomshaq détalini qachilighan yaki qachilimighanliqini tekshüriwatqanliqini otturigha chiqarghan idi.
gerche xitayda memliket miqsyasi boyiche éléktronluq setkidin ötküzüsh ijraatlirini keng uchratqili bolsimu, emma uyghur rayonigha oxshash xitay hökümiti teripidin «mesile bar rayon» dep qarilidighan jaylarda bu ehwallarning intayin éghir we téximu yuqiri sewiyede ikenliki melum.
bu xil «mesile bar», «xatirjemsiz» rayonlarda xitay dairiliri zorlap téngiwatqan heddidin tashqiri cheklimiler, közitish we nazaret qilish tedbirlirining adettikiche ehwalgha aylinip qalghanliqi bildürülmekte.
