dolqun eysa: méning rohum xelqim bilen chemberchas baghlanghan

türkiye awazi radiyosi xewiri: 30-mart xitay dölet reisi shi jinping amérikining paytexti washingtongha yétip kelgende, «kommunizm qurbanliri xatire fondi» amérika dölet mejlisi yénidiki kapitol xil sariyida tentenilik murasim ötküzüp, dolqun eysagha 2016-yilliq «truman-régan erkinlik médali» niteqdim qildi. mukapat tarqitish murasimigha «kommunizm qurbanliri xatire fondi» ning ijraiye diréktori marion smit ependi riyasetchilik qildi hem échilish nutiqi sözlidi. u mundaq dep körsetti: «kommunizmning qurbani bolghan 100 milyondin artuq insanni xatirilesh, ularning erkinlik üchün élip barghan küreshlirini yad étish - insan bolush süpitimiz bilen bizning bash tartip bolmaydighan muqeddes burchimiz. shuni tekitlesh kérekki, uyghur xelqimu erkinlik üchün éghir bedellerni tölewatqan bashqa xelqlerge oxshashla kommunizm qurbanliri tizimlikidin orun alghan xelqtur.» u, dunya uyghur qurultiyi ijraiye komitétining reisi dolqun eysa ependining amérikigha kélip «truman-régan erkinlik médali» ni tapshuruwalghanliqini qizghin tebriklidi.

murasimda «truman-régan erkinlik médali» ning 2013-yilliq sahibliridin biri bolghan xitay démokratchiliridin doktor yang jyenli söz qilip mundaq dédi: «uzun yillardin buyan öz xelqining höriyiti üchün tinimsiz küresh qilip kelgen dolqun eysa ependining hemde öz erkinliki üchün éghir bedellerni tölewatqan uyghur xelqining bügünkidek sherepke érishishi eng tebiiy heqqi, dep oylaymen!...» «kommunizm qurbanliri xatire fondi» ning reisi li édwardz murasimda sözligen nutiqida, dolqun eysa ependining uyghur xelqining erkinliki we insaniy heq - hoquqliri üchün üzlüksiz élip bériwatqan heqqaniy küreshlirige yuqiri baha bérip mundaq dédi: «yer sharidiki her bir insanning erkin we hör yashash hoquqi bar. shundaq, her bir insan bu hoquqqa érishishi kérek. halbuki, xitay xelq jumhuriyiti dolqun eysaning erkinlik médali élishigha étiraz bildürmekte. biz kommunizm qurbanlirini yad étishni, insaniyetning hör we erkinlikini ilgiri sürüshni teshebbus qilghuchi organ bolush süpitimiz bilen dolqun eysagha erkinlik médali bérishni qarar qilduq. shunga xitay xelq jumhuriyitidin kélidighan herqandaq étirazgha perwa qilmaymiz. amérika erkin dölet, bizning erkinlik médalini kimge bérishimizge héchkimning arilishish hoquqimu yoq.»

dolqun eysa ependi erkinlik médalini tapshuruwélish murasimida mundaq dédi: «méning jismim bügünki künde gerche hör we erkin yashawatqan bolsimu, emma méning rohum xitayning yuqiri bésimliq istibidatida erksiz yashawatqan milyonlighan uyghur xelqi bilen bille azablanmaqta. shundaq, kommunizm tehlikisining qurbani bolghan uyghur xelqi 67 yildin buyan béyjing dairilirining shepqetsiz hökümranliqida yashimaqta.»