Wengriýanyň Daşary Işler Ministriniň Orta Aziýa Ýurtlaryna Sapary

Hepdelik tapgyrlaýyn gepleşigimiziň nobatdaky sanynda Wengriýanyň Daşary işler we söwda ministri Peter Siýýartonyň Orta Aziýa ýurtlaryna guran sapary hakynda durup geçmek isleýäris.

Wengriýanyň Daşary işler we söwda ministri Peter Siýýarto üstümizdäki aýyň 3-4-i aralygynda Orta Aziýa ýurtlaryna sapar gurady. Siýýarto Orta Aziýa saparynda ilki bilen Gazagystana bardy. Siýýarto Nur-Soltanda Gazagystanyň Prezidenti Kassym-Jomart Tokaýew tarapyndan kabul edildi. Tokaýew duşuşykda Wengriýa bilen hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine aýratyn uly ähmiýet berýändigini aýtdy. Wengriýanyň Daşary işler we söwda ministri Peter Siýýarto ýurdunyň Gazagystan bilen strategik gatnaşyklary güýçlendirmek isleýändigini beýan etdi. Siýýarto Gazagystana saparynyň dowamynda gazak kärdeşi Muhtar Tileuberdi bilen duşuşdy. Taraplar iki ýurduň söwda we ykdysady hyzmatdaşlygy hakynda pikir alyşdy.

Peter Siýýarto 3-nji maýda Gyrgyzstana sapar etdi. Siýýartony Bişkekde Gyrgyzstanyň Prezidenti Sadyr Japarow kabul etdi we Gyrgyz-Wenger gatnaşyklarynyň, strategik ýaranlygyň we dostlugyň ösdürilmegine goşan goşandy üçin oňa Dostluk nyşanyny gowşurdy. Japarow Ukrainadan gyrgyz raýatlarynyň ewakuasiýa edilmeginde Peter Siýýartornyň uly goşant goşandygyny nygtady. Wengriýanyň Daşary işler we söwda ministri saparynyň çäginde gyrgyz kärdeşi Jeenbek Kulubaýew we Gyrgyzstanyň Ykdysadyýet we söwda ministri Daniýar Amangeldiýew bilen duşuşdy. Saparyň çäginde Bişkekde Gyrgyzstan-Wengriýa Strategik Geňeşiniň 2-nji maslahaty geçirildi. maslahatda Wengriýa bilen Gyrgyzstanyň ykdysadyýet we söwda, bilim, medeniýet, ulaglar boýunça hyzmatdaşlygy boýunça pikir alyşyldy.

Wengriýanyň Daşary işler we söwda ministri Peter Siýýarto soň Bişkekden Daşkende bardy. 4-nji maýda Peter Siýýarto Özbegistanyň Premýer-ministriniň orunbasary, Maýa goýum we daşary söwda ministri Serdar Umurzakow bilen Özbegistan-Wengriýa Hökümetara toparyň 7-nji maslahatyna ýolbaşçylyk etdiler. Maslahatda oba hojalygy, derman senagaty, energetika, azyk we bilim pudaklarynda hyzmatdaşlyk ugurlary seljerildi. Siýýarto saparynyň dowamynda Özbegistanyň daşary işler ministriniň wekili Wladimir Norow bilen duşuşdy.

Russiýa Ukraina hüjüm edenden soň Wengriýa orta aziýalylaryň ýurtlaryna dolanyp barmaklaryna kömek edip, doganlyk borjuny berjaý etdi. Siýýartonyň Bişkege saparynda Wengriýanyň “WizzAir” kompaniýasynyň Budapeşt-Bişkek uçar saparynyň golaýda başlajakdygy mälim edildi.

Wengriýanyň hökümeti her ýyl 500-den gowrak orta aziýaly talyba öz ýokary okuw jaýlarynda bilim almaga hukuk berýär. Wengriýanda döwlet üpjünçiligi bilen bilin alýan orta aziýaly talybyň sany ýylsaýyn artýar. Mysal üçin Wengriýanyň hökümeti tarapyndan Gyrgyzstana berilen kontingentiň sany Siýýartonyň saparynyň dowamynda 150-den 200-e göterildi.

Wengriýanyň Orta Aziýa ýurtlary bilen gatnaşyklary Türki döwletleriň guramasynyň çäginde-de ösýär. Wengriýanyň TÜRKSOÝ, Halkara türk akademiýasy, TürkPA ýaly halkara guramalary bilen ýakyn hyzmatdaşlyk etmegi Orta Aziýa döwletleri bilen hyzmatdaşlygyny hasam ösdürer. Gün tertibinde Wişegrad toparynyň Türki döwletleriň guramasy, Orta Aziýa döwletleri bilen hyzmatdaşlygy ösdürmegi hem bar.

Özara gatnaşyklaryň açylmagynyň 30-njy ýylynda Budapeştiň Orta Aziýa ýurtlary bilen gatnaşyklary täze derejelere göterilýär. Wiktor Orbanyň liderligindäki Fidesz partiýasynyň gaýtadan iş başyna gelmegi ýakyn gelejekde Wengriýa-Orta Aziýa gatnaşyklarynyň hasam ösjekdigini alamatlandyrýar.