تورکیه پنجره سیندن اورتادوغو(6)

29-30 ژانویه 2018 تاریخینده مین 393 نماینده و 50 موشاهیدچی‌نین قاتیلیمی ایله روسیانین سوچی شهرینده کئچیریلن سوریه میلّی دیالوق کونگره‌سینده یکون مقصد سوریه‌د‌ه سیاسی باریش پروسه‌سینی باشلادابیلمکدی

906629
تورکیه پنجره سیندن اورتادوغو(6)

 

تورکیه پنجره سیندن اورتادوغو(06)

 

29-30 ژانویه 2018 تاریخینده مین 393 نماینده و 50 موشاهیدچی‌نین قاتیلیمی ایله روسیانین سوچی شهرینده کئچیریلن سوریه میلّی دیالوق کونگره‌سینده یکون مقصد سوریه‌د‌ه سیاسی باریش پروسه‌سینی باشلادابیلمکدی. کونگره‌نین باشلانغیجیندا بعضی بحران‌لار باش وئردیگینی دئملیگیک. تورکیه اؤتورمه‌لی سوچی‌یه گئدن ایدلیب مرکزلی موخالیف‌لر سوچی گونکره‌سی‌نین باریش قوشو، زیتون دالی و اسد رژیمی بایراغی عکس ائتدیرن رسمی آرمیندا اسد بایراغی‌نین اولماسینا اعتراض گؤستره‌رک سوچی هاوا لیمانیندا بیر مدت اعتراض ائتدی‌لر. بایراق بحرانی ایستدیک‌لری کیمی چؤزولمیینجه ده گونکره‌یه قاتیلما‌دان آنکارایا قاییتدی‌لار. بو موخالیف قروپو تورکیه‌نین تمثیل ائتدیگی بیلدیریلیب. بو میسیون همچینین قدیم سوریه موقتی حکومتی‌نین صدری احمد توما-نین روسیانین سوریه‌د‌کی بومباردمان‌لاری دایاندیرماسی و وئریلن سؤزلرین توتولماماسی سببین‌دن گونکره‌دن چکیلدیک‌لرینی آچیقلاماسی گوندم اولدو. بعضی موخالیف‌لرین گونکره سالونونا سوریه اینقیلاب بایراغی گیرمه‌یه چالیشماسی دا روس‌لار طرفین‌دن انگللنیب. حتی قورولتایدا آچیلیش دانشماسی ائدن روسیا خاریجی ایشلر ناظیری سئرگئی لاورووون سؤزو "اوچاغی‌نیز بیزی بومبالاییر" قیشقیرتی‌لاری انگللنمه‌یه چالیشیلدی. اسد رژیمی طرفدارلاری ایسه "او اوچاق‌لار ترورچولاری بومبالاییر. روس اوچاقه‌لاری سوریه اوردوسونو دستکله‌ییر" سؤزلری ایله قارشی‌لیق وئردی‌لر. بو بحران‌لارا علاوه اولا‌راق روسیا-تورکیه آراسیندا دا ترور تشکیلاتلاریندان‌ ایسگندرین بایراغینی لیبراللاشدیرما تشکیلاتی لیدری میهراچ اورال‌ین (علی قایا‌لی و یا علی قئییا‌لی کیمی ده تانینیر) سوچی‌یه ساختا آدلا گلیب گونکره‌یه قوشولماق تشببوسو پروبلم یاراتدی. تورکیه نماینده هیاتی‌نین اورال‌ین ترورچولار سیاهیسیندا اولدوغو و آختاردیغی سببیله شیکایت ائتمه‌سی ایله گونکره‌نین آچیلیشی اوزاندی دئیه. بوتون بو بحران‌لار گونکره‌نین سیاسی باریش پروسه‌سینه باشلانغیج یارادابیله‌جک آددیم‌لاری آتماسینا مانع اولا بیلمه‌دی.

سوریه میلّی دیالوق گونکره‌سی سونرا نشر اولونان بیاننامه ایله ماراقلا گؤزلنن آتیلا‌جاق آددیم‌لار دا معین ائدیلمیشدی. بیاننامه‌نین ان اؤنملی نتیجه‌سی سوریه‌نین حاکمیتینه و اراضی بوتؤو‌لوگونه قوروجولوق وورغوندو. بون‌دان باشقا، خیلاصه اولا‌راق آنایاسا کومیته‌سی‌نین یارادیلماسی، سوریه اوردوسونون یارادیلماسی، سوریه مرزلری‌نین قورونماسی، خاریجی گوجلرله و تروریزمله موباریزه، دینی، یاخود اتنیک کیم‌لیک فرقی گودمه‌دن بوتون سوریه‌لی‌لرین برابر اولدوغو، دونیوی‌لیک وورغوسو، سوریه خالقینی اؤز گله‌جگینه سئچیم ایله قرار وئرجگی یئر آلدی. بو قیدلر ایچری‌سینده ان اهمیت‌لی‌سی بلکه ده آنایاسا کومیته‌سی‌نین یارادیلماسی قراری. چونکی بیاناتدا کئچن قیدلرین هامی‌سی آنایاسا کومیته‌سی‌نین گؤرجگی ایشلرله تامین ائدیردی. آنایاسا کومیته‌سی‌نین آلت یاپیسیندا گئنیش قاتیلیم‌لی مخالیفت نماینده هیاتی‌نین ده قاتیلیمی ایله یارانا‌جاق کومیته‌نین آنایاسانین اصلاحات لاییحه‌سینی حاضیرلاماق اوچون بیرلشمیش میلّت‌لر امنیت شوراسی‌نین 2254 سای‌لی قراری اساسیندا چالیشماسینا قرار وئریلیب. دقت چکن بیر مقام ایسه یکون موقاویله‌نین بمت نظارتین‌دکی ژنو پروسه‌سینده کئچیریله‌جگی وورغوسویدو. بو حالی 3 تمیناتچی اؤلکه بمت-نین ژنو‌ده تشکیل ائتدیگی رسمی حلّ پروسه‌سیله بیرلیکده حرکت ائتمه آرزولارینی چاتدیرمیش اولدولار. روسیا پرزیدنتی ولادیمیر پوتین‌ین سوریه اؤزل نماینده‌سی آلکساندر لاورنت‌یئوین ده قید ائتدیگی کیمی سوچی‌دن چیخان نتیجه‌لرین بمت کونترولونداکی ژنو پروسه‌سینی جانلاندیرماسی اوچون ایستیفاده ائتمک ایستدیگی آیدین گؤرونور. 3 تمیناتچی اؤلکه 150 نفردن عبارت اولان نامیزد سیاهی‌سینی بمت-نین سوریه عذره ازل نماینده‌سی ایستفان ده میستورایا تقدیم ائده‌جک‌لر. ده میستورا ایسه اؤزو بلیرلییه‌جگی نماینده‌لرین ده قاتیلیمی ایله 45-50 نفرلیک بیر ایشچی قروپو معین ائده‌جک. بو تیمده روسیا-تورکیه و ایران‌دان برابر سایدا عضو اولا‌جاق. ژنو پروسه‌سی ایندییه قدر بیر نایلیت الده ائتمه‌دی. سوچی گونکره‌سی‌نین ژنوه بیر شانس وئردیگینی دئملیگیک. لاکین آمریکا، سعودی عربیستان دستک‌لی سوریه موذاکیره هیاتی‌نین بو گونکره‌ده قوشولمادیغینی دوشوندوغونده ژنوه داخیل اولاندا آنایاسا حاضیرلانارکن اسدلی و یا اسدسیز علاوه‌ده حلّ اینادکارلیغی‌نین بحرانا سبب اولا بیله‌جگینی اؤنگؤروره بیله‌ریک. اونسوز دا روسیا-تورکیه و ایران، ژنو‌ده بیر بحران یاخود چؤزومسوزلوک حالیندا سوچی-2 آدی فوریه آیی‌نین سونوندا بو گونکره‌‌نین ایکینجی تورونون کئچیریله‌جگینی ده چاتدیردی‌لار.

تورکیه‌نین دیش ایشلرمعاوینی سفیر سدات اؤنال‌ین تمثیل ائتدیگی هیاتین اولدوقجا سرعت‌لی بیر دیپلوماتیک تشببوس گؤستردیگینی دئملیگیک. بحران‌لارین حلّینده اولدوقجا اوغورلو اولدولار. تورکیه، سوریه‌د‌ه سیاسی پروسه‌سی باشلاماق اوچون آتیلان بوتون آددیم‌لارین بمت-نین حمایه‌سی آلتیندا قانونی و شفاف بیر شکیلده آتیلماسینی و سئچیم‌لره حاضیرلانماسینی خصوصی وورغولاییب.

آمریکانین ژنو پروسه‌سی اوزرین‌دن گئدیلمه‌سینی ایستدیگی و سوچی‌ده موخالیف‌لرین اولماماسین‌دان ممنونیت دویدوغونو سؤیله‌یه بیلریک. چونکی داها گونکره ییغما‌دان آمریکا، سعودی عربیستان، مصر و اوردون-ون آلترناتیو حلّ اوزرینده ایشلدیک‌لری باره‌ده معلومات‌لار سرویس ائدیلدی. بو حالی ایله آمریکانین سوریه‌د‌ه یاخین پرسپکتیوده سیاسی حلّی سئچیم ائتمدیگی گؤرونور. چونکی سیاسی بیر چؤزوم دئمک، آمریکانین سوریه‌د‌کی وارلیغینی دا موباحیثه‌لی حالا گتیریر. آمریکانین بو وارلیغی حقوقی حالا گتیرمک اوچون پ.ی.د ایله امکداش‌لیق ائتدیگی و سوریه‌د‌ه فدراسیونو ایچه‌رن بیر نیظامدا ایصرار ائتدیگی بیلینیر. آمریکانین بلکه ده سوریه‌د‌ه ایسرائیلین امنیتنی تامین ائدن بیر دورومو گؤرمه‌دن چیخمایاجاغی معلوم اولان بیر گئرچک حالینا گلدی. اونسوز دا سوچی گونکره‌سی زامانی ایران دستک‌لی قروپ‌لارین لبناندا موشک دوزتدیکلری خبرین چاتدیریلماسی دا آمریکانین ایران وورغوسونون بیر تظاهرودور.

بو گونکره‌سین ان اؤنم‌لی وورغو ایسه اسدلی اسدسیز علاوه‌ده حلّی دیله گتیرن‌لره قارشی "سوریه‌نین گله‌جگینه یئنه ده سوریه خالقی قرار وئره‌جک" یازی‌سی‌دیر.

تورکیه و روسیانین امکداش‌لیق پرسپکتیو‌لری، هر ایکی اؤلک‌نی ده منطقه‌ده داها گوج‌لو حالا گتیریر. ایکی اؤلکه آراسیندا هر نه قدر هر مسئله‌ده راضی‌لیق اولماسا دا، بیر-بیری‌نین منفت‌لرینه دقت گؤسترن بیر سیاست یئریتمه‌لری آمریکا قارشی‌سیندا اوستونلوک الده ائتمه‌لرینه سبب اولور. آمریکا بو حالی ایله روسیانی جزالان‌دیرماق اوچون عقل‌لی تحریملرین سویه‌سینی ده آرتیریر. گله‌جک گون‌لر عفرین عملیاتی سونراسیندا یئنی ایستراتژی و امکداش‌لیق علاقه‌لرینه ده ایمکان وئره بیله‌جک احتیمال‌لاری داشیییر.

 

حؤرمت‌لی اوخوچولار، سیزلره روسیا آراشدیرما‌لاری اینستیتونون رهبری (روسن)، آنکارا ییلدیریم بیازیت اونیورسیته‌سی اوستادی پروفسور دوکتور صالح ییلمازین مسئله ایله باغلی قیمتلندیرمه‌سینی تقدیم ائتدیک.



ایلگیلی‌لی خبرلر