Global’ yañartıla ala torğan ênergiya quäte öç tapqırğa artırğa mömkin

Global’ yañartıla ala torğan ênergiya quäten 2030 nçı yılğa ikelätä arttıru plannarı köçäyä barsa da, xäzerge waqıtta küp illärneñ milli maqsatların uzıp kitä aluı açıqlandı.

“Tormışnıñ qızıqlı yaqları” tapşıru-tezmäbezneñ bügenge çığarılışında yaqın kiläçäktä global’ yañartıla ala torğan ênergiya quäten öç tapqır arttıru mömkinlege turında süz alıp barabız.

Londonda urnaşqan “Êmber” ênergetika töşençä oyışması tarafınnan global’ ênergetika tarmağı êmissiyäläreneñ 90%ın täşkil itkän 57 il häm Awrupa Berlegeneñ yañartıla torğan ênergiya maqsatlarına nigezlängän analiz näticäläre kürsätkänçä, 2022 nçe yılda 3,4 teravatt bulğan global’ yañartıla torğan ênergiya quäte 2030 nçı yılğa qadär 7,3 teravattqa qadär artır dip farazlıylar.

Monıñ dürttän öç öleşe qoyaş häm cil ênergiyäsennän torır dip kötelä.

Küpçelek illär xäzerge waqıtta milli maqsatları qısalarında 2030 nçı yılğa yañartıla ala torğan ênergiya külämen ikelätä arttırırğa uylıylar.

Bıyıl çirattağı räise Berläşkän Ğaräp Ämirlekläre bulğan Berläşkän Millätlär Oyışması Klimat üzgäreşe qısa kileşüeneñ 28 nçe yaqlar konferenśiyäse aldınnan global’ yañartıla torğan ênergiya quäten öç tapqır arttıru çaqıruları arttı.

”Êmber” analizı kürsätkänçä, kollektiv milli maqsatlar belän global’ yañartıla ala torğan ênergiya külämen 3 tapqırğa, yäğ’ni 2030 nçı yılğa 11 teravattqa qadär arttıru öçen 3,7 teravatt ênergiya kiräk.

12 il, şul isäptän Braziliya, Niderland, Berläşkän Ğaräp Ämirlekläre, Avstraliya, Kön’yaq Koreya, Yaponiya, Qıtay häm İspaniya 2030 nçı yıl maqsatlarına ireşü öçen kiräk bulğannan tağın da tizräk yañartıla ala torğan ênergiya quäte buldıralar.

10 il, şul isäptän Hindstan, İndoneziya, Soğud Ğaräbstanı häm Vengriya yañartıla ala torğan ênergiya köçen 2030 nçı yılğa qadär 3 tapqırğa arttırırğa uylıylar.

AQŞnı kertep 12 ilneñ 2030 nçı yılğa qadär cil häm qoyaş ênergiyäsendäge paynı 40%tan arttıru maqsatı bar, Kön’yaq Afrikanı da kertep 20 il 2030 nçı yılğa çaqlı êlektr citeşterüneñ 20%tan artığın fosil’ yağulıqlardan yañartıla ala torğan ênergiyägä küçerergä planlaştıra.

İllärneñ däğ’walı maqsatları häm planlaştırılğannan tizräk artuçı yañartıla torğan ênergiya quätläre belän dön’yanıñ yañartıla torğan ênergiya köçe öç tapqırğa artırğa mömkin. 

Çığanaq: “Anadolu” agentlığı