Töreklär çäy yarata

Dön’yada iñ küp çäy êçelüçe däwlätneñ Türkiyä buluın beläsezme?

Çäyneñ watanı Türkiyä bulmasa da, anı biredä barınnan da kübräk yaratularına hiç şöbhä yuq. Bötendön’ya çäy komitetı xäzerlägän xisapnıñ näticälärenä qarağanda, älege xuş isle êçemlekne yaratuçı illär isemlegendä Türkiyä berençe urında. Biredä keşe başına yılına 3,5 kilo çäy turı kilä. Ä anı citeşterüçe bularaq Türkiyä bişençe urında.

Töreklär Urta Aziyädä älege xuş isle êçemlek belän tanışqan buluına qaramastan, anıñ Anadoluğa kilüe öçen küp waqıt kiräk bula. Çäy êçü biredä 19nçı ğasırnıñ ikençe yartısınnan soñ kiñ tarala. Şulay da, Ğosmanlı däwlätendä härwaqıt, çäygä qarağanda, kähwägä östenlek birälär. Tik suğışlar säbäple ul qıybatlana häm tabuı awırlaşa. Xalıq kähwädän mäxrüm qala başlıy.  

Cömhüriyät iğ’lan itelgännän soñ Mostafa Kämal Atatörek tağın da oçsızraq citeşterelüçe häm ciñel tabıluçı êçemlek - çäyne Türkiyädä üsterergä öndi. 1924nçe yılda däwlät Rizädä çäy citeşterü öçen qanun çığara häm regionnıñ kütäreleşe täêmin itelä. Türkiyä çäy citeşterü häm qullanu mäs’äläsendä dön’yada sanawlı däwlätlär arasına kerä.

 Xäzerge waqıtta töreklär öçen çäy barı êçemlek kenä tügel, ber ük waqıtta, köndälek tormışta sośial’läşü nigeze. Çäy äzerläw häm bergäläp êçü - duslıq, qunaqçıllıq häm näzakätlelek kürsätkeçe. Anı ğailä äğ’zaları yäisä mösafirlar cıyılışa torğan bäyrämnär, tantanalar häm çaralarda da täq’dim itälär.