Näwrüz bäyräme qotlana

Bügen – Näwrüz bäyräme

 Urta Aziyadan alıp Balkanğa qadär bik kiñ töbäktä cirle ışanular belän qotlanuçı Näwrüz här xalıq üz mädäniyät qimmätläre belän üzläşterep, simvollaştırğan, yaz kilüe qotlanğan häm qarşı alınğan könder.

Tabiğat häm tirä-yaqnıñ uyanuı qotlanğan Näwrüz bäyrämeneñ Anadoluda häm törek mädäniyäte cäyelgän töbäklärdä dä bik tirän häm bay ütkäne bar.

Nev – yaña häm ruz – kön süzlärenneñ berläşüe belän barlıqqa kilgän häm yaña könne añlatuçı Näwrüz tön’yaq yarım şarda törkilär belän ber rättän şaqtıy xalıq häm cämğiyät tarafınnan yaña yıl bularaq qotlana.

Tön belän kön tigezläşkän 21nçe mart könne qoyaş küçmä qoşlar kebek tön’yaq yarımşarğa yünälä. 21nçe mart belän bergä hawalar cılına, qarlar êri, ağaçlar çäçäk ata, tufraq yäşärä, küçmä qoşlar äylänep qayta başlıy.

Şunıñ öçen 21nçe mart barlıq can iyäläre öçen uyanui canlanu häm terelüe köne bularaq qabul itelep, Näwrüz bäyräme belän qotlana.

Urta Aziyada yäşäwçe törki xalıqlar, Anadolu törekläre häm iranlılarnıñ yaña yılbaşı itep qabul itkän kön Näwrüz dip atala, çönki ul yaña kön digänne añlata.

Näwrüz bäyrämen Nevruz-i Sultani, Sultan Navruz, Navrız, Mart Dokuzu dip tä yörtälär.

Töreklärdä Näwrüz xaqındağı rivayät Bäysezlek köne bularaq qabul itelüeder. Urta Aziyadağı törki cämğiyätlärdän azärbaycan, qazaq, qırğız, törekmän, üzbäk, tatar, uyğır, Anadolu törekläre häm Balkan törekläre Näwrüz yolasın bügengä qadär yäşätkän.

2017 “Törek tele yılı” bulaçaq

Törkiyä ilbaşı Ärdoğan ximayalarında alıp barılaçaq kampaniya belän 2017neñ “Törek tele yılı” bularaq iğlan iteläçäge belderelde.

Premyer-ministr urınbasarı Tuğrul Türkäşneñ wazifa urınınnan yasalğan yazulı açıqlawda meñnärçä yıllıq tamırlı ütkängä iyä bulğan häm dönyanıñ sanawlı tellärennän berse bulğan törek tele soñğı berniçä ğasırda kiçergän üzgäreşlär näticäsendä barlıqqa kilgän tiskäre närsälärgä häm alarnıñ çişeleş yullarına cämäğatçelekneñ iğtibarın cälep itü maqsatı belän 2017nçe yılnıñ “Törek tele yılı” itep iğlan itelüenä qararnıñ birelüe citkerelde.

Açıqlawğa kürä Atatörek mädäniyät, tel häm tarix yuğarı şurası belän Törek tele oyışması citäkçelegendä yıl buyı oyıştırılaçaq çaralar “Telebez tanıqlığıbızdır” başçası astında çınğa aşırılaçaq.

Kampaniya qısalarında bıyıl däwlät oyışmaları beläñ ber rättän şäxsi tarmaq, ictimaği oyışmalar häm matbuğat organları tarafınnan törekçäneñ döres häm matur räweştä qullanıluı öçen êşçänleklärneñ alıp barıluı, şaqtıy belem, mädäniyät häm sänğat çarasınıñ uzdırıluı küzdä totıla.

Sośial’mediadağı törek tele qullanılışı da qaralaçaq kampaniya belän 2017nçe yılnıñ “Törek tele yılı” itep iğlan itelüe belän törekçäneñ döres qullanıluı, êş urını häm başqa urınnar isemnärendä tel kerlelegeneñ buldırılmawı, törekçä süze buluına qaramastan qullanıluçı süzlärneñ taraluına kirtä quyu maqsat itelä.

Cämğiyätkä ayıruça da yäşlär belän matbuğat organlarına törek teleneñ urınında, döres, matur häm qağidälärgä yaraqlı räweştä qullanıluınıñ ähämiyäte mäs’äläsendä mäğlümat birü täêmin iteläçäk.

Törekmänstan Ahal Teke atları öçen YUNESKOğa möräcäğat itäçäk

Törekmänstan Ahal Teke atlarının YUNESKO Dönya mirası isemlegenä kertelüe öçen möräcäğat yasarğa äzerlänä.

Törekmännär öçen at bik möhim närsä. Törekmänstannıñ Ahal Teke atları da dönyanın iñ mäşhür, iñ güzäl at töreder.

Törekmän atları däwlät berlege Ahal teke atlarınıñ genetikasınıñ saqlanıluı, ürçetelüe häm atta yörüneñ üsterelüe êşçänleklären alıp bara häm dönyanıñ ministrlık däräcäsendä atlarğa qarağan berdänber oyışma.

Törekmänstan bu mäşhür häm güzzäl, saf qanlı Ahal teke atlarınıñ YUNESKO Dönya mirası isemlegenä kertelüe öçen êşçänlek başlata.

Törekmänstan däwlät xäbärlär agentlığı beldergänça berençe êtapta safkan Ahal Teke atları belän bäyle katalog êşçänlegeneñ yasaluına qarar birelde.

Katalog êşçänlegendä atlarnıñ ğomüm üzençälekläre häm ütkäne xaqında centekle mäğlümat urın alaçaq. Törekmän atları mäs’äläsendä möhim mäğlümat çığanağı bulaçaq êşçänlek ikençe êtapta xalıqara oyışmalar häm dönya cämäğatçelege belän urtaqlaşılaçaq.

Katalogta Ahal Teke atları genetikasınıñ saqlanıluında törekmän xalqınıñ role häm tırışlığı, at ürçetüneñ häm atlar belän bäyle milli ğoref-ğadätlärneñ saqlanıluı häm üsterelüe öçen Törekmänstan xökümäte tarafınnan kürelgän çaralar häm başqarılğan êşçänleklär çağıldırılaçaq. Barlıq bu êşçänleklär azağında Ahal Teke atlarınıñ YUNESKO Dönya mirası isemlegenä kertelüe öçen möräcäğat yasalaçaq.

Däwlät başlığı Gurbanguli Berdimuhammedovnıñ 2007nçe yılda wazifağa başlawınnan soñ Törekmänstanda at ürçetüneñ üsterelüe, bäyläneşle oyışmalarnıñ köçäytelüe, xalıqara standartlarda zamança at ürçetü qorılmalarınıñ tözelüe mäs’älälärenä östenlek birelä häm Ahal Teke atları genetikasınıñ saqlanıluına qarağan ğil’mi êşçänleklär alıp barıla.

Soñğı itep Ahal Teke atlarınnan berse däwlät başlığı Berdimuhammedov tarafınnan Törekmänstanğa räsmi säfär yasağan Üzbäkstan däwlät başlığı Şäwkät Mirziyoyevka büläk itelde. Törekmänstanda här yıl aprel’ ayının soñğı yäkşäme könendä “At bäyräme” oyıştırıla.