پلټونکې سترګې

د مصنوعي ځیرکتیا لخوا ملاتړ شوی نوی هنري خوځښت: ګانیزم

که څه هم مصنوعي ځیرکتیا هره ورځ زموږ ژوند ته  ډیر زیات ټیکنالوژیک نوښتونه راوړي، خو ددې سره سم  د  حقوقي پلوه هم  پوښتنې راپورته کوي. یو له دې څخه د نوي هنري غورځنګ ګانیزم دی . دلته پوښتنه داده چې ایا د مصنوصي ځیرکتیا سره د تولید شوو اثارو مالکیت یا تالیف حق باید د چا وي؟  

د دې اونۍ په خپرونه کې مونږ د نوي هنري خوځښت  ګانیزم په اړه خبرې وکړو چې د مصنوعي ځیرکتیاو لخوا ملاتړ کیږي.

د ویلو ده  چې په ۱۶۰۰ کال کې د "حساب د ماشین " په ایجاد سره پیل شوی دا خوځښت وروسته  د کمپیوټر او انټرنیټ ادغام سره په سمارټ وسیلو بدل شو . په دې وخت کې، مصنوعي ځیرکتیا رامنځته شوه. د مصنوعي ځیرکتیاو ټیکنالوژي، چې د کمپیوټر له لارې د حساب کولو وړتیا په توګه راڅرګنده شوه، د نورو ډګرونو په څیر د  هنر په ډګر کې هم  یو شمیر نوښتونه رامنځته کړي دي. تر دې حده چې د هنر په نړۍ کې حتی یو نوی خوځښت  پیل شو: ګانیزم

هنرمندان کولی شي د مصنوعي ځیرکتیاو په کارولو سره بصري کارونه رامینځته کړي. د دې کارونو تر شا د مصنوعي ځیرکتیاو الګوریتم پروت دی "جنراتي ادورسریل نټورک"، یا د GAN ټیکنالوژي، چې د ژورې زده کړې په ډګر کې کارول کیږي.

په هرصورت، دا پوښتنه چې د ګانیزم ټیکنالوژۍ سره رامینځته شوو اثارو اصلي مالکیت یا د تالیف حق به دا چا وي ؟ نن ورځ د یو زیات شمیر هیوادونو قضايي ارګانونه دې پوښتنې ته ځواب لټوي.

د بیلګې په توګه مصنوعي څرکتیا یو کار یو اثر  رامینځته کوي ، مګر حتی هغه څوک چې د مصنوعي ځیرکتیا په استفادې سره دا اثر جوړوي پدې  نه پوهیږي چې کوم ډیټا څخه استفاده شوې  او دا کار د کوم الګوریتم پایله ده؟

د مصنوعي ځیرکتیا تورتم اړخ: بلیک باکس

لکه څنګه چې انسانان د خپلو حسی ارګانونو له لارې بهرنۍ نړۍ پیژني او زده کوي، مصنوعي ځیرکتیا د ماشین زده کړې سره ورته کار کوي. په دې توګه، هغه کولی شي د ډیرو هنرمندانو د کارونو په کارولو سره یو نوی کار رامینځته کړي. په بل عبارت، مصنوعي ځیرکتیا د کار سرچینه پټوي .

دلته پوښتنه داده چې ایا دا اثار د چا  د هنرمند، سافټویر جوړونکي، یا خلکو پورې اړه لري؟

حقوقي نړۍ دې پوښتنې ته د ځواب په لټه کې ده. د اوس لپاره، هر هیواد مختلف حلونه تولیدوي. د مثال په توګه،   امریکا په حقوقي سیستم کې داسې نظریه حاکمه ده چې د مصنوعي څیرکتیا سره جوړ شوي اثار نشې محافظه کیدای.

په هرصورت، پدې مرحله کې، انګلستان لاندې فلټر غوره کوي. هغه وايي چې د مصنوعي ځیرکتیا په واسطه د تولید شوي محصول په صورت کې، د مصنوعي ځیرکتیاو لخوا تولید شوي محصول حقونه هغه شخص یا اشخاصو ته ورکول کیدی شي چې د مصنوعي ځیرکتیاو سافټویر کاروي او پدې پروسه کې برخه اخلي.

په اروپا کې وضعیت یو څه توپیر لري. د اروپایی اتحادیې د کمیسیون لخوا پدې مرحله کې د لیکل شوو راپورونو له مخې ، داسې انګیرل کیږي چې پدې مسله کې مقررات اړین دي.

تورکیه یو له هغو هیوادونو څخه دی چې د مصنوعي ځیرکتیاو ټیکنالوژۍ سره نږدې علاقه لري .

د مصنوعي ځیرکتیاو په اړه د ولسمشرۍ ډیجیټل بدلون دفتر لید خورا مثبت دی او له ټولنې څخه مصنوعي ځیرکتیا نه لرې کوي.

د تورکي حقوقپوهانو  لخوا د "هایبرډ اثر" وړاندیز

د هایبرډ اثر مفهوم د هغه کارونو په توګه تعریف شوي چې دواړه د مصنوعي ځیرکتیا لخوا رامینځته شوي او د هنرمند فکري موضوع لري.

مصنوعي ځیرکتیا لاهم د قانوني پلوه د ډیرو زیاتو تشو خاونده یوه برخه ده. پداسې حال کې چې مقننه قوه غواړي دا په چټکۍ سره حل کړي، خو مصنوعي ځیرکتیا  په ډیر سرعت سره وده کوي.