د ترکیې د ورځپاڼو سرټکي

د وطن ورځپاڼې  « اردوغان : د هالنډ لومړی وزیر دې لومړی ډیموکراسي  زده کړي»  د سرلیک لاندې لیکلي دي، د هیواد ولسمشر رجب طیب اردوغان  د هالنډ د لومړي د هغه څرګندونو په مقابل کې چې ویلي دي د هالنډ بادارن  مونږ  یو سخت غبرګون څرګند کړ. ولسمشر اردوغان د هالنډ په لومړي وزیر  د نیوکې سره وویل چې  « لومړی  ډیموکراسۍ په معنا ځان پوه کړه  ځکه چې د ډیموکراسۍ په معنا  تر اوسه پورې پوه شوی نه يي. زما  د هیواد  بادار  زما  ملت  دی. هر هغه څوک چې ځان د خپل هیواد بادار بولي هغه په اصل کې خپل ملت ته  سپکاوی کوي. مونږ  هیڅکله  ځان د خپل هیواد بادار ګڼلی ندی. روتي باید  لومړی  دا خبره زده کړي. مونږ  چې کله  د سیاست پدې لوی سفر او مزل  پيل کولو  دا سفر مو  په خپل ملت د بادارۍ  په خاطر  نه بلکې  د ملت لپاره د خدمتګارۍ  په خاطر  پيل کړ.»

ولسمشر اردوغان  وویل چې  سبا  د مارچ ۱۵ مه  په هالنډ کې  ټولټاکنې کیږي. په هالنډ کې د میشتو ترکانو نه  زمونږ غوښتنه  هر هغه نوماند  چې ترکیې ته نږدی وي  او د ترکیې په اړه  نیک  نیت ولري  هغه ته رای ورکول دي.

د خبرترک ورځپاڼې  « د هالنډ سره  اړیکې وځنډول شوې » د سرلیک لاندې لیکلي دي، د هالنډ لخوا د ترکیې د وزیرانو سره  د فاشیست او نازیزم  چلند  نه وروسته  د دواړو هیوادونو ترمنځه  د رامنځته شوي ډیپلوماتیک بحران له امله  په لوړه کچه  په تعلیق کې واچول شوې.

همداشان ترکیې  د هالنډ په سفیر  ترکیې ته په راننوتو بندیز ولګو. ددینه وروسته  هالنډي ډیپلوماټانو او لوړ پوړو چارواکیو ته چې د رسمي سفر په ترڅ کې ترکیې ته راځي  ترکیې ته  د راننوتو اجازه ورنکړل شي. همداشان  ترکیه به  تر کومه چې  هالنډ  په رسمي توګه بنښنه ونه غواړي  او د ترکیې د وزیرانو سره  کړی  بد چلند تلافي نکړي  د هالنډ ټولو ډیپلوماتیکو الوتکو ته  به د هیواد د هوايي حریم نه د تیریدو اجازه  ورنکړي. د ترکیې ملي شورا  د ترکیې او هالنډ د پارلمانونو ترمنځه  د دوستۍ د ډلې د ترکیې د پلو د لغوه کولو  پریکړه وکړه.

د ویلو ده چې  د هالنډ عادي وګړي  د هر ډول  بندیز نه استثناء نیول شوي دي. دا بندیزونه به د هغوې  هیڅډول منفي اغیزې ونکړي.

د ینې شفق ورځپاڼې «  د اروپا سره د کډوالو د تړون د لغوه کولو په اړه بحثونه » د سرلیک لاندې لیکلي دي، د اروپا لخوا د ترکیې په مقابل کې د خصمانه  او افراطي چلند نه وروسته انقرې  د اروپا په مقابل کې د ځینو ګامونو د اوچتولو پریکړه وکړه.

په خبر کې راغلي دي چې د اروپايي ټولنې لخوا  د ترکیې په مقابل کې  د هر ډول  خصمانه  ګامونو  د اوچتولو  او د کډوالو  د اعادې اړوند د تړون د مسئولیتونو د نه پر ځای کولو نه وروسته  ترکیې  ددې تړون د لغوه کولو په مسلې  بحث پیل کړی دی .

د یادولو وړ ده چې ترکیې  د ۲۰۱۶ کال د مارچ په ۱۸ مه نیټه  د اروپايي ټولنې سره  د بعضو شرطونو او ژمنو  په مقابل کې  د کډوالو د بیرته منلو  تړون لاسلیک کړ. ترکیې  ددې تړون د لاسلیک سره  اروپا ته د کډوالۍ  د سترې څپې مخه ونیوله. اروپايي ټولنې  ددې تړون په مقابل کې د ترکیې وګړو ته  د اروپا د ویزې د معافیت  او په ترکیه کې د کډوالو سره د مالي مرستو په ګډون  ژمنې کړې وې چې یوه يي هم  نده پر ځای کړې.

ترکیې ویلي دي چې  ددینه وروسته به د ټولنې پر وړاندې د لا زیات صبر نه کار وانخلي. ترکیې  پریکړه وکړه چې دا تړون  لغوه کړي.

د صباح  ورځپاڼې  «  د ترکیې  په دروازو کې  د زاریو او ننواتو ورځې مو هیرې کړي دي » د سرلیک لاندې لیکلي دي، د ۱۶مې پیړۍ  په دویمه  نیمايي کې  هالنډیانو  د اسپانیا مقابل کې  د عصیان کولو پر مهال  د اروپا نه د ملاتړ د نه ترلاسه کولو نه وروسته  عثماني امپراتورۍ ته  پناه  راوړه. په هغه وخت کې چې کله  هالنډیانو  په اسپانیا د یرغل  په پلان کار کولو  د بهرني ملاتړ په ارزښت ډیر ښه اګاه ول. د بهرني ملاتړ په خاطر يي  د عثماني دروازه وټکوله او پناه يي ورته راوړه. د هالنډ پروتستان مسیحیانو د ترکانو سره  د همکارۍ له امله  افتخار کولو. دا يی ټولې نړۍ ته په ډاګه کړې وه. د ترکیې په بیرغ کې  د سپوږمۍ  د سمبول نه  په الهام سره  ځانونه ته د سپوږمۍ په څیر  خولۍ جوړولې. په میدانونو کې به يي  « د پاپ د پلوي نه  راشه ترک شه  » شعارونه  ورکول. هالڼد چې کله په ۱۷ مه پیړۍ کې عثماني امپراتورۍ ته خپل صداقت  په اثبات ورسو  د عثماني امپراتورۍ لخوا ورته  په مدیترانه کې د تجارت اجازه ورکړل شوه.

د سټار ورځپاڼې  «  نازیان  وژل کوي او د جرمني حکومت ترینه ملاتړ کوي »  د سرلیک لاندې لیکلي دي، په جرمني کې د ۲۰۰۰ کلونو په پیل کې  د ۸ تنو ترکانو په ګډون ۹ تنه  کډوال د نازیانو لخوا په بې رحمانه توګه په قتل ورسول شول. څو کلونه وروسته  دا معلومه شوه چې دا قتل عام د نیونازي ترهګرې ډلې لخوا  د جرمني د استخباراتو په مرسته شوی وو. په خبر کې راغلي دي پداسې حال کې  چې د نوموړو کډوالو د قاتلینو  د محاکمې ۳۵۰ جلسه  جوړیږي  خو  ددې قاتلیو سره  د استخباراتو د کار کوونکو لخوا د موټر، پيسو او وسلو د مرستې په اړه څیړنې  نه کیږي. دا دوسیه  د تړولو په درشل کې قرار لري. همداشان  اوس هم  په جرمني کې د نیونازي ترهګرو لخوا وژنې دوام لري . تیره ورځ  د جرمني د ایسن په ښار کې  د یو تن ترک  کور په قصدي ډول وسوځول شو. په جرمني کې د ترکانو پر خلاف  بریدونه په نوموړي هیواد کې د نازیانو د فعالیت  ښکارندويي کوي.