Η σύνοδος κορυφής για την Συρία στην Άνκαρα

Χωρίς να αρνείται την πολυπλοκότητα και τις προκλήσεις του συριακού πολέμου στην παρούσα του κατάσταση, η σύνοδος κορυφής της Άνκαρα ήταν ένα σημαντικό βήμα για να καθαριστεί η Συρία από όλα τα τρομοκρατικά στοιχεία και για να διευκολυνθεί η πολιτική διαδικασία που θα δώσει στους ανθρώπους της Συρίας την ελευθερία, την ειρήνη, την σταθερότητα και την αξιοπρέπειά τους

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φιλοξένησε την τριμερή σύνοδο κορυφής ηγετών στην Άνκαρα στις 4 Απριλίου για την εξεύρεση διαρκούς λύσης στον συριακό πόλεμο που συνεχίζεται εδώ και 7 χρόνια. Η σύνοδος κορυφής στην οποία έλαβαν μέρος ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ρουχανί και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, ήταν πολλά υποσχόμενη αλλά επίσης πρόβαλε τις προκλήσεις για τον τερματισμό του συριακού πολέμου. Δεν είναι κρυφό ότι ο συριακός πόλεμος έχει μετατραπεί σε σκηνή για παγκόσμια παιχνίδια ισχύος στη Μέση Ανατολή. Με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, την Γαλλία, την Σαουδική Αραβία, το Ιράν και την Ρωσία, οι κύριοι ενδιαφερόμενοι έχουν διαφορετικές απόψεις και προτεραιότητες για το πώς θα τερματιστεί ο πόλεμος. Υπάρχουν δύο απώτεροι στόχοι τους οποίους όλοι μοιράζονται – η εξόντωση της ΝΤΑΕΣ και η διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας. Ωστόσο αυτοί οι δύο στόχοι ερμηνεύονται με διάφορους τρόπους και εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς.

Η αμερικανική διοίκηση λέει ότι η εξόντωση της ΝΤΑΕΣ είναι ο κύριος στόχος της αποστολής της στη Συρία αλλά με την πάροδο του χρόνου έχει αποκτήσει διαφορετικά νοήματα. Από την καταπολέμηση της ΝΤΑΕΣ εξελίχθηκε σε αντιμετώπιση του Ιράν και της Ρωσίας στη Συρία, πράγμα το οποίο απαιτεί διαφορετικές εξηγήσεις. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ κάνουν αντικρουόμενες δηλώσεις σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση του πολέμου κατά της ΝΤΑΕΣ. Κάποιοι λένε ότι ο πόλεμος έχει τελειώσει και η ΝΤΑΕΣ έχει εξοντωθεί αλλά άλλοι ότι η απειλή παραμένει και πως η αμερικανική στρατιωτική παρουσία είναι απαραίτητη μακροπρόθεσμα. Αυτό είναι επίσης η δικαιολογία των ΗΠΑ για την συνεργασία με τους συριακούς βραχίονες της PKK, την PYD και την YPG, τις οποίες η Άνκαρα θεωρεί τρομοκρατικές οργανώσεις.

Καθίσταται ολοένα και πιο σαφές τους τελευταίους μήνες ότι οι ΗΠΑ θέλουν να παραμείνουν στην ανατολική Συρία ως μια δύναμη κατά του Ιράν – μια πολιτική η οποία στηρίζεται από την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το είπε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ όταν ανέφερε ότι εάν οι χώρες του Κόλπου θέλουν να μείνει η Αμερική στη Συρία, πρέπει να πληρώσουν. Προφανώς, το θέμα δεν έχει πλέον να κάνει με την ΝΤΑΕΣ αλλά με την δημιουργία μιας νέας ισορροπίας δυνάμεων στη Συρία και παραπέρα. Ο πόλεμος κατά της ΝΤΑΕΣ αυτή τη στιγμή είναι ένας δευτερεύοντας στόχος και ο αμερικανικός στρατός έχει θέμα δικαιολόγησης της παρουσίας στη Συρία στο πλαίσιο της αμερικανικής νομοθεσίας το οποίο επιτρέπει στον στρατό να κάνει επιχειρήσεις σε ξένα εδάφη μόνο για να καταπολεμήσει την τρομοκρατία. Η κοινή δήλωση των ηγετών της Τουρκίας, του Ιράν και της Ρωσίας στις 4 Απριλίου υπογράμμισε την ανάγκη τερματισμού του πολέμου στη Συρία και χαρακτήρισε τις συνομιλίες της Αστάνα «ως την μόνη αποτελεσματική διεθνή πρωτοβουλία που έχει βοηθήσει στην αποκλιμάκωση της βίας στη συριακή επικράτεια». Τόνισε τη σημασία της εκτέλεσης του έργου υπό το ψήφισμα 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις ειρηνευτικές συνομιλίες της Γενεύης. Έδωσε έμφαση στην δέσμευση των τριών χωρών ως προς την «κυριαρχία, ανεξαρτησία, ενότητα, εδαφική ακεραιότητα και μη σεχταριστικό χαρακτήρα της Συρίας». Πρόκειται για μια αναφορά στη δομή μιας μελλοντικής συριακής κυβέρνησης ως μη σεχταριστικής, μη κλασματικής, περιεκτικής, δημοκρατικής και πλουραλιστικής.

Η δήλωση έκανε εξάλλου λόγο για την PYD και την YPG χωρίς να αναφερθούν τα ονόματά τους. Οι χώρες «απέρριψαν όλες τις προσπάθειες δημιουργίας νέων πραγματικοτήτων στην περιοχή υπό το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και εξέφρασαν την αποφασιστικότητά τους να σταθούν απέναντι σε αποσχιστικές ατζέντες». Αυτό είναι ένα σημαντικό αποτέλεσμα που επιβεβαιώνει ότι η Τεχεράνη και η Μόσχα μοιράζονται τις ανησυχίες της Άνκαρα σε σχέση με την PYD και την YPG στη Συρία. Ως αποτέλεσμα της αμετακίνητης στάσης της Τουρκίας, αυτή η τρομοκρατική ομάδα δεν έχει προσκληθεί ούτε στις συνομιλίες της Αστάνα ούτε της Γενεύης.

Η αμετακίνητη θέση της Άνκαρα είναι δικαιολογημένη διότι διαχωρίζει ένα τρομοκρατικό δίκτυο που επιδιώκει να δημιουργήσει ντε φάκτο καταστάσεις για να χαράξει ένα αποσχιστικό κρατίδιο στη Συρία, από τους Κούρδους και άλλα μέλη της συριακής κοινότητας. Είναι εξάλλου σαφές ότι ο αγώνας της Τουρκίας κατά της YPG στη Συρία δεν είναι περισπασμός από τον πόλεμο κατά της ΝΤΑΕΣ. Απεναντίας, συμπληρώνει τον αγώνα εναντίον κάθε μορφής τρομοκρατίας. Η εξάλειψη όλων των τρομοκρατικών απειλών από ολόκληρη τη Συρία, θα πρέπει να είναι ο στόχος όλων των ενδιαφερόμενων μερών.

Απομένει πολλή δουλειά να γίνει στο πεδίο. Η Ρωσία και το Ιράν πρέπει να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους επί του συριακού καθεστώτος για να σεβαστεί την κατάπαυση του πυρός και να επιτρέψει την πρόσβαση ανθρωπιστικής βοήθειας σε όλη τη χώρα. Επίσης πρέπει να πιέσουν το καθεστώς να ακολουθήσει την πολιτική διαδικασία η οποία περιλαμβάνει την σύνταξη ενός νέου συντάγματος και την διεξαγωγή ελεύθερων και δίκαιων εκλογών.

Χωρίς να αρνείται την πολυπλοκότητα και τις προκλήσεις του συριακού πολέμου στην παρούσα του κατάσταση, η σύνοδος κορυφής της Άνκαρα ήταν ένα σημαντικό βήμα για να καθαριστεί η Συρία από όλα τα τρομοκρατικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης της ΝΤΑΕΣ, της Αλ Κάιντα, της Αλ Νούσρα, της PKK, PYD και YPG και για να διευκολυνθεί η πολιτική διαδικασία που θα δώσει στους ανθρώπους της Συρίας την ελευθερία, την ειρήνη, την σταθερότητα και την αξιοπρέπειά τους – τα θεμελιώδη δικαιώματα που ήδη στερούνται από καιρό.