Terrorla mübarizədə yeni dövr

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın açıqlamalarından sonra xarici işlər naziri Hakan Fidanın bölgəyə səfərləri və bu sahədə atılan addımlar göstərir ki, Türkiye terrorla mübarizə kontekstində İraq və Suriyada yeni hərbi əməliyyatlar həyata keçirməyə başlayacaq, eyni zamanda ABŞ-ın hərbi əməliyyatlardan geri çəkilib-çəkilməyəcəyi Rusiya və İran kimi ölkələrin atacaqları addımlar da Türkiyenin müvafiq addımlarını müəyyən edəcək.

Türkiye üçün regional dinamika müsbət inkişaflar göstərir. Rəsmi Bağdad rəhbərliyi ilə aparılan siyasi və diplomatik danışıqlar terrorla mübarizə kontekstində ilk dəfə nəticə verməyə başladı. İraq rəhbərliyi PKK-nı rəsmən qadağan olunmuş təşkilat statusuna salarkən, bir araya gələn birgə təhlükəsizlik mexanizmi ilə PKK-ya qarşı atılacaq addımlar müzakirə edilib. Türkiye nəticədə həm Bağdad, həm də Ərbillə koordinasiyada PKK-ya qarşı mübarizə aparmaq istəyərkən, Bağdadın indi PKK bəlasından xilas olmaq istədiyinə dair güclü işarələr var. Nəhayət, Türkiye və İraqın bir-birini tamamlayan çox ciddi iqtisadi maraqları var. Ticarət həcminin artırılacağı, su probleminin daha səmərəli idarə oluna biləcəyi, Türkiye şirkətlərinin İraqa investisiyalarının artacağı bir tənlik ola bilər. Xüsusilə prezident Ərdoğanın gələn ay Bağdada səfəri gözlənilir. Bu kontekstdə bununla bağlı daha konkret addımların atılacağını proqnozlaşdırmaq olar.

Bundan əlavə, Tərəqqi Yolu layihəsi Bəsra körfəzindən başlayacaq İraqın əsas bölgəsi üzərindən Türkiyeyə çatacaq qlobal logistika xəttinin yaradılması mövzusunda razılıq əldə olunması və buna sərmayə qoymağa başlamaları da artıq PKK məsələsinə son qoyulmasının vacibliyini göstərən başqa bir inkişaf olaraq qarşımıza çıxır. Təbii ki, burada İranın oynayacağı rol da önəmli olacaq. İran istəsə Bağdada olan təsirindən istifadə edərək bu tərəfdaşlığa zərər verə və Türkiye yaxın aylarda PKK-ya qarşı birtərəfli addımlar atmalı ola bilər, lakin bunun nə rəsmi Ankaranın, nə də Bağdadın marağında olmayacağı aydındır.

Türkiye üçün başqa bir mövzu Suriyadır. Burada əsas gündəm ABŞ qoşunlarının çıxarılıb-çıxarılmaması məsələsidir, lakin Türkiyenin İraqda atacağı addımlar, xüsusilə də təşkilatın İraq-Suriya əlaqəsinin kəsilməsi Suriya sahəsinə terrorla mübarizədə ciddi müsbət təsir göstərəcək. Türkiye hazırda təmas xəttlərində PKK ilə mövcud əsaslar çərçivəsində mübarizə aparır, lakin zaman-zaman zərərsizləşdirmə prosesi çərçivəsində PKK-lı terrorçular Suriyada MİT-in hədəfinə çevrilir. Bununla belə, hələ yeni hərtərəfli hərbi əməliyyat üçün ABŞ-ın Suriyadan çəkilib-çəkilməyəcəyi məsələsinə aydınlıq gətirilməsi lazımdır.