"Gedin daha böyük terror törədin" deyirlər

Sevda Mirzə: TRT "Türkiyənin səsi" radiosu Azərbaycan bölümünün qonağı, Ədalət və İnkişaf Partiyasının (Ak Partiyanın) İğdır üzrə Millət vəkili Nurettin Arasdır.

  Nurəddin bəy, Türkiyə hər zaman Azərbaycanın yanındadır, istər yaxşı günündə, istərsə də pis günündə. Biz bunu görür və duyuruq hər zaman. Bu sırada siz də bir millət vəkili olaraq Türkiyədə təşkil edilən Türkiyə-Azərbaycan toplantılarında həmişə varsınız. 20 Yanvar, Xocalı soyqırımı konfrans və yığıncaqlarına da həmişə qatılır, danışırsınız, AK Partiya Millət vəkili olaraq Azərbaycanın dərdinə şərik olduğunuzu göstərirsiniz. Sualım Xocalı qırğını ilə əlaqədardır. Sizin fikrinizcə, Xocalı hadisəsi niyə soyqırım sayılmalıdır?

Nurettin Aras:

Yaşamaq yanmaqdır, yanasan gərək,
Həyatın mənası yalnız ondadır.
Şam əgər yanmırsa, yaşamır demək,
Onun da həyatı yanmağındadır!

  Allah şair Bəxtiyar Bahabzadəni rəhmət etsin. Azərbaycan xalqının böyük şairidir.

  Ümumiyyətlə, Azərbaycan millətinin milli duyğularını zirvə nöqtələrə qaldırmaq üçün ziyalıları çox böyük əmək sərf etmişlər. Bu şairlərin Azərbaycan xalqını mənən gücləndirməsi çox yüksək qiymətləndirilməlidir. Əgər bunların bu çalışmaları olmasaydı, bəlkə də Azərbaycan bu gün müstəqilliyini qazana bilməyəcəkdi. Çünki Sovet İttifaqının 70 il tərkibində qalan Azərbaycan üçün 1985-ci illərdən sonra M.Qorbaçov və qrupunun gəldiyi qənaət bu idi: "Biz bunları yəqin uyutduq: artıq heç bir şəkildə ayılmaz, milli duruş sərgiləməz, fədakarlıq etməz, müqavimət göstərməzlər". 1920-ci il işğalından sonra etdiklərinə görə bunu zənn edirdilər.

  Şərqin ilk respublikası Azərbaycan Demokratik Xalq Cümhuriyyətidir ki, 28 may 1918-ci ildə quruldu. Bölgədə rusların xüsusilə ermənilərlə birlikdə hərəkət edib xaos mühiti yaratma və bölgəyə yeni şəkil vermək istəkləri aşkar idi. Ona görə Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin qurduğu dövlətdən sonra da bunlar boş dayanmadılar. Hətta ingilislər belə Bakını işğal etdilər. O sıralar Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Osmanlı dövləti ilə bir həmrəylik müqaviləsi imzaladı. Buna istinadən də Nuru Paşa Azərbaycana hərəkət etdi. Əvvəl Gəncə yaxınlığında, sonra Bakıya gedərək Azərbaycan xalqını azərbaycanlıların da həmrəyliyi ilə xilas etdi.

  Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti 2 il belə yaşamadı. Çünki xarici, imperialist güclərin Azərbaycan üzərində əməlləri vardı. 1920-ci ilin 20 aprelində Qırmızı Ordu Bakıya girərək Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini məğlub etdi və ondan sonra bir yeni sistem qurdu, "Artıq bu sistemə daxil olacaqsınız "deyə. Bu sistemin də ana xətti ateizm idi ki, müsəlman türk xalqını buna məcbur edirdilər. Elə bu təzyiqlər qarşısında Azərbaycanın böyük şairləri ortaya çıxdı, Kərbalayi İsmayıl kimi müqavimət göstərən qəhrəmanları oldu. Biz çox ziyalı, münəvvər insan o illərdə sürgün edildi, yerindən-yurdundan didərgin salındı, öldürüldü, zindanlara atıldı, Sibirə ölümə məhkum olundu. Amma bu dirənci Azərbaycan xalqının ruhunun dərinliklərində yenə yetişdirdilər. Şairlər yazdıqları ilə bunu qorudu.

Sevda Mirzə: Nurəddin bəy, sizin sözünüzə bir qüvvət mən vermək istəyirəm bu yerdə. Ruslar ateizmi yaymaq istəsələr, hətta bizim Türk olduğumuzu danmağımızı istəsələr də, o ziyalıların sayəsində biz nə türklüyümüzdən vaz keçdik, nə də İslam dinimizdən.

Nurettin Aras: Təbii onu Stalin etdi. Amma milli duyğu heç bir zaman itməyəcək. Yüksək milli duyğuları yaşayan bir xalqdır Azərbaycan və Qafqaz xalqları.

  Tarixi sənədlər Qarabağın bir Azərbaycan torpağı olduğunu bizə sübut edir. Sonradan gəlib yerləşənlər torpağı özlərinə maletmə səyi içərisindədirlər.

Sevda Mirzə: Hətta İrəvan - bu gün Ermənistanın paytaxtı olan İrəvan da Azərbaycan torpağıdır.

Nurettin Aras: Bəli. Biz Ermənistanın, ermənilərin keçmişinə baxdığımızda bunların müəyyən bir yerdə çoxluq əldə edə bilmədiklərini görürük. Erməni millətçiləri din adamlarıyla birlikdə müstəqli dövlət qurmaq üçün tarix boyu nə qədər çox səy göstərsələr də, buna müvəffəq ola bilməmişlər. Yunanıstanı, Bolgarıstanı belə özlərinə yurd etmək üçün Qərbdən, Kilikyadan kömək istəmişlər, orada bir dövlət qurmaq üçün müraciət etmişlər. Amma daha sonra Osmanlının "xəstə adam" elan edilməsi ilə birlikdə zəifləməsi, torpaq itkisi verməsi erməniləri Qafqazda, Şərqdə dövlət qurmaq üzrə hərəkətə keçirmişdir. Bununla bağlı ruslarla müqavilə bağlamışlar.

  Eçmiyazın katolikosu V Georq Rusiya Xarici İşləri naziri Sezonova teleqram göndərərək yazır ki: "Erməniləri öldürürlər. Siz bir xristian olaraq bizə kömək etməlisiniz”. Eyni şəkildə Amerika və İtaliya rəhbərlərinə də V Georq teleqram göndərir: "Anadoluda erməniləri öldürürlər, bizə kömək edin". Amerikanın o zamankı prezidenti İstanbul səfiri Morgan T.-ya təlimat verir "bunu araşdır" deyə. O da İtaliyanın İstanbuldakı səfirilə birlikdə Osmanlının daxili işlər nazirliyinə gəlir, araşdırma aparır və görürlər ki, ölkənin Şərqinə göndərilən məktublar və teleqramlarda sadə xalqa toxunulmaması, toxunulduğu təqdirdə səlahiyyətlilərin şiddətli şəkildə cəzalandırılacaqları yazılır.

  Belə bir təlimatı göndərən Osmanlının soyqırıma girişəcəyi heç düşünülə bilməz. Mümkün deyil. Və bunu rəhbərlərinə verdikləri cavabda yazırlar, 7 aprel 1915-ci ildə, teleqramın da nömrəsi 1091. Sənədlər var.

  Biz niyə "Arxivlər açılsın, araşdırma aparılsın, tarixçilər toplansın, qərar versinlər" deyirik? Buna güvənirik. Ortada sənədlər var. Moskvada arxivlər var, hətta Ermənistan və İngiltərədə də.

  İngilislər İstanbulu işğal etdiklərində bizim ziyalılarımızı Maltaya aparıb həbs etdilər, arxivlərimizə də əl qoyub məlumatları, sənədləri Londona apardılar. Onlar da türkü bir soyqırıma məhkum etmək üçün can atırlar. Parlamentlərində da soyqırımla əlaqədar qərarlar verərkən bizi çox sərt ifadələrə şantaj edirlər. "Biz nə qədər sərt getsək, Türkiyədən o qədər güzəşt alarıq" düşüncəsilə hərəkət edirlər. Ancaq vəziyyət heç də belə deyil.

  Bir soyqırım uydurması vardır. Bu əsla kabul edilən bir vəziyyət deyil. Bizim əcdadlarımız ermənilərin Osmanlı dövlətində yaşayarkən azadca inanclarını icra edə bilmələri üçün sərbəst buraxmış onları, kilsələrinin tikilməsinə icazə vermişdir. Osmanlıda "təbəqəye sadıka" adlandırılmış bunlar. Amma, dediyim kimi, Osmanlının zəifləməsilə birlikdə ruslarla razılaşan ermənilər qalxıb Osmanlıya arxadan zərbə vurublar.

  Türkiyənin şərqindəki kəndlərdə bunların izlərini görmək mümkündür. Onsuz da Osmanlı müharibə vəziyyətində idi. Əli silah tutanların hamısı yaşayış sahələrindən orduya qoşulmuşdu. Onlar mübarizə apardığı zaman kəndlərdə qalanlar müdafiəsiz qadınlar, yaşlılar və uşaqlar idi.

  Mənim şəhərimdə - İğdırda qazıntı aparılmış, iki böyük quyu aşkar edilmişdir. Birində insanları Akmehmet kəndində quyuya dolduraraq ağzını bağlamışlar. Oba kəndində isə təndir damına insanları dolduraraq diri-diri yandırmışlar.

  Müasir dövrdə ermənilər Xocalıda da, Anadoluda - mənim saydığım iki kənddə 1915-ci ildə olduğu kimi, qırğınlar törədərək genlərində daşıdıqları xəyanətləri bütün dünyaya göstərmişlər.

  Bu yerdə 20 Yanvar hadisələrinə toxunmaq lazımdır. Azadlıq atəşilə alovlanan millət "Artıq yetər, biz özümüz özümüzü idarə edə bilməliyik" deyərək küçələrə töküldü. Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı ordusu 20 yanvarda (1990) Bakıya girərək tanklarla niyyəti nümayiş etmək, demokratiya olan Azərbaycan xalqının üzərinə tanklar sürərək insanları qətlə yetirdilər. Amma həm hüzn günüdür 20 Yanvar, həm də qürur günüdür. Çünki müstəqilliyə gedən yolda çox mühüm mərhələdir bu. Şanlı bir tarixdir o tarix. Hər nə qədər şəhidlərə üzülsək, ağlasaq da, Allah onları rəhmət etsin, onların haqqını ödəməliyik. Onların ruhu alovludur, insanı boğar. Onların o qanının hörmətinə layiq olacaq işlər etməliyik.

  Daha sonraya keçək. Xocalıda hava limanı var. Bura Ağdam kimi Azərbaycanın yaşayış yerlərinə gedən yolların qovşağında, strateji nöqtədədir. Ona görə ermənilər əvvəlcə digər strateji nöqtə olan Qaradağlı kəndini mühasirəyə alırlar, bir gündə 54 qoruyucunu öldürürlər. Orada özünü müdafiə birlikləri var idi, profesional döyüşçülər yoxdu.

Sevda Mirzə: Biz onlara könüllülər deyirdik.

Nurettin Aras: 366-cı alayın zirehli tankları ilə oralar sarılmış və topa tutulmuşdu. Qaradağlı kəndinə hakim olduqdan sonra Xocalıya hərəkət etdilər. İki minə qədər erməni döyüşçüsü və Monto Menokyan var burada.

Sevda Mirzə: Onların içərisində ruslar və muzdlu əsgərlər də var idi.

Nurettin Aras: 400 dollar maaş alırmışlar. Bunlar pullu cinayətkarlar, insan qanını içməyə hazır olan terrorçular idi. Onları insan ovuna çıxmış cəlladlar adlandırmaq lazımdır. Onsuz da Monto Menokyanın kim olduğunu bütün dünya bilir. Bunu fransızlar tutdu, həbs etdi və buraxdılar. Beynəlxalq terrorçudur o. Gəlib Qarabağda gəzərkən dünyada kimsə bu beynəlxalq terrorçuya bir şey demədi. Qərbin ikiüzlülüyünü burada da görürük. İkili standart tətbiq edirlər. Holly hava limanında qırğın edir, 8 adam ölür, yüzlərlə insan yaralanır, yaxalayırsınız, həbs edirsiniz, bir müddət sonra isə buraxırsınız ki, "Gedin daha böyük terror törədin" deyə. Müsəlman qanı bunlar üçün halal anlaşılır. Halbuki 1948 BMT anlaşmasında yazılır: "Ən muqəddəs haqq insanın həyat haqqıdır".

  İnsanın həyatına qəsd edən terrorçular Xocalını mühasirəyə aldılar, 613 insanımızı şəhid etdilər ki, bunların 70-i qadın, 63-ü uşaq idi. Müasir dövrün zülmünə şahid oluruq Xocalıda. Bu, bir soyqırımdır.

Sevda Mirzə: Xocalı keçmişdə olan hadisə deyil, 100-200 il qabaqkı da deyil. Bu gün texnika imkan verir hər şeyi göstərməyə. Faciənin fotoları var, videoları var. Amma bütün bunlarla belə biz hadisənin soyqırım olduğunu dünyaya kifayət qədər sübut edə bilmirik. Düzdür, bir çox türk, müsəlman və Avropa respublikası, o cümlədən ABŞ əyalətləri Xocalının rəsmən bir soyqırım olduğunu qəbul edir. Amma bu kifayət deyil. Təkcə son 100 ildə ermənilərin Azərbaycan, İran Azərbaycanı və Türkiyədə törətdiyi soyqırım dəlilləri var, hətta kütləvi qəbiristanlıqlar aşkarlandı və isbat olundu. Sizcə, bizim daha nə etməyimiz lazımdır?

Nurettin Aras: Haqlısınız. Ermənilər 1915-ci ildə soyqırım olmadığı halda dünyanın bir çox parlamentində onu soyqırım olaraq qəbul etmişlər. Yəni heç bir dayağı olmadan, heç bir isbata dayanmadan bunlar niyə belə edirlər? Çünki aralarında mənəvi bir bağ var. O bağ da olduqca gülcüdür. Baxın, ermənilərin iddiası budur: "Biz tarixdə ilk dəfə 301-ci ildə rəsmi xristian dövlətini quran millətik". Bunu xristian dünyasında kart-vizit olaraq istifadə edirlər.

Sevda Mirzə: Bu da onların yalanlarından biridir.

Nurettin Aras: Təbii ki. Ondan əvvəl qurulmuş xristian dövlətləri var, amma bunlar hər zaman yalanı doğru kimi göstərmə bacarığına, sənətinə sahibdirlər. Bu yalanlarıyla xristian dünyasında özlərinə dəstək tapıblar. Yanlış şeyləri doğru göstərəcək şəkildə dizayn edirlər.

Sevda Mirzə: Bunlar yalnız terror yolunu tutmuşlar.

Nurettin Aras: Təbii. "Böyük Ermənistan" iddiası ermənilərə terror, qırğın, yağma, talan kimi iyrənc ideologiya verib. Bu, soyqırım hadisələrində də belədir. Bizim haqlı olduğumuzu isbat edə bilməməyimiz də bundandır. Bir də mənəvi bağları bir-birinə bağlı olan cəmiyyətlə qarşı-qarşıya qalmışıq.

  Erməni din adamları böyük dövlətlərdə yaşayan erməni diasporuna pul yığmaqla məşğuldur. Pul verməyənləri cəzalandırırlar. Bu diaspora erməni milliyyətçilərini maliyyələşdirdiyi üçün onlar da buranı özlərinə qazanc mənbəyi olaraq görürlər. Bu hələ ki, dönüb-dolanıb belə davam edir.

  Xocalı hadisəsi tamamilə bir soyqırımdır. Bunu biz illər boyu Avropada da, dünyanın müxtəlif ölkələrində də izah etməyə çalışırıq. Qismən müvəffəq olmuşuq. Bir çox ölkə bunu soyqırım kimi tanıyır. Səylər davam etməlidir.

  Amma ermənilər hələ də hücuma keçir və şəhidlər veririk. Ancaq bütün Azərbaycan xalqı, türk dünyası bilsin ki, üç rəngli bayrağı bir gün Qarabağda qaldıracağıq.

Sevda Mirzə: Azərbaycan və Türkiyənin birgə güc birliyi ilə. Çünki biz həm eyni soydanıq, həm dindənik, həm də eyni dərdləri yaşayan millətlərik.

Türkiye Türkçesinde

Sevda Mirze: TRT "Türkiye`nin sesi" radyosu Azerbaycan bölümünün konuğu, Adalet ve Kalkınma Partisi`nin Iğdır milletvekili Nurettin Aras`tır.

  Nurettin bey, Türkiye her zaman Azerbaycan`ın yanında, ister iyi gününde, isterse de kötü gününde. Biz bunu görüyor ve duyuyoruz her zaman. Bu arada siz de bir milletvekili olarak Türkiye`de organize edilen Türkiye-Azerbaycan toplantılarında her zaman varsınız. 20 Ocak, Hocalı soykırımı konferans ve toplantılarına da hep katılıyor, konuşuyorsunuz, AK Parti milletvekili olarak Azerbaycan`ın derdine şerik olduğunuzu gösteriyorsunuz. Sorum Hocalı katliamı ile alakadar olacak. Size göre, Hocalı hadisesi neden soykırım olarak görülmelidir?

Nurettin Aras:

Yaşamak yanmaktır, yanasan gerek,
Hayatın manası yalnız ondadır.
Mum eğer yanmıyorsa, yaşamıyor demek,
Onun da hayatı yanmasındadır!

  Şair Bahtiyar Vahabzade`yi rahmetle anıyorum. Azerbaycan halkının büyük şairidir. Azerbaycan milletinin milli noktalarını doruk noktalarda çok büyük emekler sarfetmişler ve bu şairlerin Azerbaycan halkını motive etmesi çok yüksek kıymet arzediyor. Eğer bunların bu çalışmaları olmasaydı, belki de Azerbaycan bugün bağımsızlığını kazanamayacaktı. Zira, Sovyetler Birliği`nin 70 yıl bünyesinde kalan Azerbaycan için 85. yıllardan sonra Gorbaçov ve ekibinin düşündüğü şey “biz bunları galiba uyuşturduk, artık hiçbir şekilde ayaklanmazlar, milli bir duruş sergilemezler, fedakarlık yapmazlar, bir direnc göstermezler” kanaatine sahiptiler. Yapmış oldukları 1920”den sonrakı uygulamalarla da başardıklarını zannediyorlardı.

  Şarkın ilk önemli halk cumhuriyeti Azerbaycan Demokratik Halk Cumhuriyeti`dir, 28 Mayıs 1918. yılında kurulmuştur. Tabii bölgede Rusların özellikle Ermenilerle bilikte hareket ederek kaos ortamı çıkardıkları ve bölgeye yeni bir şekil vermek istedikleri aşikardı.

  Mehmet Emin Resulzade`nin kurduğu cumhuriyetten sonra da bunlar boş durmadılar, hatta İngilisler bile Bakü`yü işgal ettiler. O sıralar Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Osmanlı devletiyle bir dayanışma mükavelesi imzaladı. Buna istinaden de Nuru Paşa Azerbaycan`a hareket etti. Önce Gence yakınlarında, daha sonra da Bakü`ye giderek Azerbaycan halkını Azerbaycanlıların da dayanışması ile hilas ettiler. Ama bu cumhuriyet 2 yıl bile dayanmadı. Zira dış güçlerin, emperyalist güçlerin Azerbaycan üzerinde amelleri vardı. 1920. yıl 20 Nisan`da Kızıl Ordu Bakü`ye girerek Azerbaycan Halk Cumhuriyeti`ni dağıttı ve ondan sonra bir yeni sistem kurdu, “işte siz bu sisteme dahil olacaksınız” diye. İşte bu sistemin de ana teması ateizmdir, müslüman Türk halkını zorladılar. İşte bu baskılar karşısında bizim büyük şairler ortaya çıktı, bizim direnen kahramanlarımız oldu, Kerbala`yı İsmail gibi kahramanlarımız oldu. Biz çok düşünürümüz, münevverimiz o yıllarda sürgün edildi, yerinden yurdundan edildi, öldürüldü, zindanlara atıldı, Sibirya`larda ölümlere terk edildi. Ama bu direnç Azerbaycan halkının ruhunun derinliklerinde yine o yetiştirdiği şairlerinin temaları ile motivesini korudu.

Sevda Mirze: Nurettin Bey, sizin sözünüze bir küvvet vermek istiyorum bu yerde. Ruslar ateizmi yaymak isteseler de, hatta bizim Türk olduğumuzu danmağımızı isteseler de, o düşünürlerin, aydınların sayesinde biz ne Türklüğümüzden vaz geçtik, ne de İslam dinimizden.

Nurettin Aras: Tabii onu Stalin yaptı. Ama milli duygu hiçbir zaman kaybolmayacak. Yüksek, yoğun milli duyguları yaşayan bir halktır Azerbaycan, Kafkaz halkı. Tarihi belgeler Karabağ`ın bir Azerbaycan toprağı olduğunu bize ispat etmektedir. Sonradan gelip yerleşenler kendilerine mal etme çabası içerisindedirler.

Sevda Mirze: Hatta İrevan – bugün Ermenistan`ın başkenti olan İrevan da Azerbaycan topraklarıdır. 

Nurettin Aras: Beli. Biz Ermenistan`ın, Ermenilerin geçmişine baktığımızda bunların belli bir yerde nufuz çoğunluğu elde edemediklerini görüyoruz. Her ne kadar din adamlarıyla birlikte bu Ermeni milliyetçileri bir bağımsız devlet kurmak için tarihte çok çaba sarf etmiş, uğraşmışlarsa da, bunda muvaffak olamamışlar. Yunanistan`ı, Bulgarıstan`ı bile kendilerine yurt edinmek için Batıdan çok yardım istemişler. Kilikya`dan yardım istemişler ve orda bir devlet kurmak için müracaat etmişler. Ama daha sonra Osmanlı`nın “hasta adam” ilan edilmesiyle birlikte zayıflaması toprak kaybıyla beraber Ermeniler Kafkasya`da, doğuda bir devlet kurmak üzere harekete geçmişler. Bu konuda da Ruslarla anlaşma yapmışlar. Eçmidiazın katolikosu V Georg Rus Dış İşleri Bakanı Sezonov`a telegraf göndererek yazar ki “işte bi kalkışma var, Ermeniler öldürüyorlar, siz de bir hristian olarak bizlere yardım etmelisiniz. Aynı şekilde Amerika ve İtalya Başkanlarına da V Georg telegraf gönderir, der ki, “Anadolu`da bir kalkışma var ve burada Ermenileri öldürmekteler bize yardım edin”. Amerika`nın o zamanki İstanbul Büyük Elçisi Morgan Tauy`a Amerikan Başkanı talimat verir, “bunu bir araştır” diye. Morga Tau da İtalya Büyük Elçisi ile birlikte bizim İç İşleri Bakanlığına gelirler, araştırmalarında görürler ki, doğuya gönderilen mektublar ve telegraflarda sivil halka dokunulmaması, dokunulduğu taktirde de yetkililerin şiddetli şekilde cezalandırılacakları yazılıyor. Böyle bi talimat gönderen Osmanlının soykırıma girişeceği hiç düşünülemez, mümkün değil. Ve bunu Başkanlarına veridikleri cevapta yazarlar. Bu 7 Nisan 1915, bu telegraf da 1091 numaralı telegraftır. Kayıtlar var. Biz neden “arşivler açılsın, inceleme yapılsın, tarihciler toplansınlar, bir karar versinler” diyoruz? Buna güveniyoruz. Ortada kayıtlar var. Moskova`da arşivler var, hatta Ermenistan`da da, İngiltere`de de. İngilisler İstanbul`u işğal ettiklerinde bizim düşünürlerimiz Maltaya`ya götürüp hapsettiler, arşivlerimize de el koyup bilgileri, belgeleri Londra`ya götürdüler. Onları da Türkü bir soykırıma mahkum etmek için can atıyorlar. Parlamentolarında da soykırımla ilgili kararlar alırken bize çok sert söylemlerle şantaj yapıyorlar, “biz ne kadar sert gidersek, Türkiye`den o kadar taviz alırız” düşüncesiyle hareket etmektedirler. Ancak durum hiç de böyle değil. Bir soykırım uydurması vardır. Bu asla kabuledilebilir bir durum değil. Bizim ecdatlarımız Ermenilerin Osmanlı devletinde yaşarken özgürce inanışlarını yaşaya bilmeleri için serbest bırakmış onları, kilselerinin yapılmasına izin verilmiştir, Osmanlı`da “tabakayi sadıka” adlandırılmış bunlar. Ama dediğim gibi Osmanlı`nın zayıflamasıyla birlikte Ruslarla anlaşan Ermeniler kalkışmışlar, Osmanlı`ya arkadan vurmuşlar. Doğudakı köylerde bunların izlerini görmek mümkündür. Zaten Osmanlı savaş halindedir. Eli silah tutanların tamamı yerleşim alanlarından orduya iltihak edilmiştir, bir mücadele içerisindeyken köylerde kalanlar savunmasız kadın, yaşlı, çocuklar. Benim şehrimde – Iğdır`da kazı yapılmış, bir keresinde insanımızı Akmehmet köyünde kuyuya doldurarak üzerini kapatmışlar. Oba köyünde de tandır damına insanlarımızı doldurarak diri diri yakmışlar.

  Biz Hocalı`da da esasında 1915`te Ermenilerin barbarca Anadolu`da benim saydığım iki köyde olduğu gibi katliamlar yaparak genlerinde taşıdıkları ihanetleri bütün dünyaya göstermişlerdi. Bunun bir benzeri çağdaş devirde Hocalı`da yaşanmıştır.

  Hocalı`ya gelmeden önce 20 Ocak hadiselerine de biraz dokunmak lazım. Bağımsızlık ateşile yanıp tuşutan millet “artık yeter, biz kendi kendimizi yönetmeyi bilmeliyiz” demekle, sokaklara çıktılar. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği 20 Ocak`ta Bakü`ye girerek tanklarla niyeti miting yapmak olan, demokrati taleplerde bulunan Azerbaycan halkının üzerine tankları sürerek insanları orada katlettirdiler. Ama hem hüzün günüdür 20 Ocak, hem de gurur günüdür. Çünkü bağımsızlığa giden yolda çok önemli bir aşamadır bu. Şanlı bir tarihtir o tarih. Her ne kadar şehitlere üzülüyorsak, ağlayorsak, Allah onları rahmet etsin. Onların da hakkını ödemeyiz. Onların ruhu alevlidir, insanı boğar. Onların o kanının hatrına layık olacak işler yapmalıyız.

  Daha sonra. Hocalıda havaalanı var. Burası Ağdam gibi Azerbaycan`ın yerleşimlerine giden yollarına kavşağında, stratejik bir noktadadır. O yüzden Ermeniler önce çok strateji nokta, çok nüfuslu Karadağlı köyünü sarıyorlar, bir günde 54 korumayı öldürüyorlar. Orada kendi savunma birlikleri vardı, profesyonel savaşçılar yoktu, işte köy korumaları gibi.

Sevda Mirze: Biz gönüllüler diyorduk.

Nurettin Aras: 366. Alayın zırhlı tankları ile oralar sarılmış ve topa tutulmuştur. Karadağlı köyü düşürüldü ve buraya hakim oldular. Daha sonra Hocalı`ya hareket ettiler. 2000`e kadar ermeni teröristleri vardı orada. Monto Menokyan var orada.

Sevda Mirze: Onların içerisinde Ruslar ve kiralık askerler vardı.

Nurettin Aras: 400 dolar maaş alıyorlarmış. Bunlar paralı teröristler, katiller, insan kanını içmeye hazır olan teröristler. Onlar orada insan avına çıkmış cellatlar şeklinde değerlendirilmelidirler. Zaten Monto Manukyan`ın kim olduğunu bütün dünya biliyor. Onu Fransızlar yakaladı, hapisteyken bıraktılar. Uluslararası teröristdir o. Geldi Karabağ`da dolaşırken dünyada kimse bu uluslararası teröriste bir şey demedi. İşte Batının ikiyüzlülüğünü burada da görüyoruz. Çifte standart uygulamaktadırlar. Holly hava alanında katliam yapıyorsunuz, 8 insan ölüyor, yüzlerle insan yaralanıyor, yakalıyorsunuz, hapsediyorsunuz, bir müddet sonra bırakıyorsunuz, “gidin daha büyük terör yapın” diye. Müslüman kanı bunlar için helal anlaşılan. Oysa 1948 BM Anlaşmasında yazıyor: “En kutsal hakk insanın yaşam hakkıdır”. İnsanın yaşamına kasteden bu teröristler geldiler Hocalı`da da sardılar etrafı, kuşatdılar, Hocalı`yı, 613 insanımızı, şehit ettiler. Bunları 70`i kadın, 63`ü çocuktu. Modern zamanların zülmüne şahit oluyoruz Hocalı`da. Bu bir soykırımdır.

Sevda Mirze: Hocalı geçmişte olan hadise değil, 100-200 il önce olan olay değil. Bugün teknoloji olanak sağlıyor her şeyi göstermeye, bunu fotoğrafları var, videoları da var. Amma bütün bunlarla bele biz bunun soykırım olduğunu dünyaya yeterince ispatlayamıyoruz. Doğru, bir çok Türk, müslüman ve Avrupa ülkeleri, aynı zamanda ABD eyaletleri Hocalını resmen bir soykırım olduğunu kabul ediyor. Amma bu yeterli değil. Sadece son 100 yılda ermenilerin Azerbaycan, İran Azerbaycanı ve Türkiye`de yaptıkları soykırım delilleri var, hatta kütlevi kabristanlıklar ortaya çıktı ve ispat edildi. Bizim ne etmemiz lazım?

Nurettin Aras: Haklısınız. Ermeniler 1915`te soykırım olmadığı halde dünyanın bir çok parlamentosunu onu soykırım olarak kabul etmişler. Yani hiçbir dayanağı olmadan, hiçbir ispata dayanmadan bunlar niye böyle yapıyorlar? Zira, aralarında manevi bir bağ var. O bağ da oldukça kuvvetlidir. Bakın, Ermenilerin iddiası şudur, “biz tarihte ilk defa 301 yılında resmi hristian devletini kuran miletiz” diye. Bunu hristian dünyasında koz olarak kullanıyorlar.

Sevda Mirze: Bu da belli değil. Bu da onların yalanlarından biridir.

Nurettin Aras: Tabii ki. Ondan önceden kurulmuş hristian devletleri var, ama bunlar her zaman için yalanı doğru gibi gösterme becerisine, sanatına sahibler. Bu yalanlarıyla hristian dünyasında kendilerine destek bulmuşlar. Yanlış şeyleri doğru gösterecek şekilde tasarlamışlar.

Sevda Mirze: Bir de, bunlar yalnız terör yolunu tutmuşlar.

Nurettin Aras: Tabii. Bunlar “Büyük Ermenistan” iddiası Ermenilere terör, katliam, yağma, talan gibi iğrenç ideoloji yansıtıyorlar. Bu soykırım hadisesinde de böyledir. Bizim haklı olduğumuz davamızı anlatamamağımız da ondandır. Bir kısım da karşınızda direnç gösteren, manevi bağları bir-birine bağlı olan bir toplumla karşı karşıyasınız. Ermeni din adamları büyük devletlerde yaşayan ermeni diasporasına para toplamakla meşğuldur. Para vermeyenleri cezalandırıyorlar. Bu diaspora da finanse ederken ermeni milliyetçilerini, onlar da buranı kendilerine kazanç kaynağı olarak görmektedirler. Dolayısıyla bir döngü-kurgu böyle devam edip gidiyor. Tabii Hocalı`daki olay tamamen bir soykırım. Bunu biz yıllarca Avrupa`da da, dünyanın farklı ülkelerinde de anlatmaya çalışıyoruz. Kısmen başarılı da olmuştur, bunu da söylemeliyim. Bir çok ülke bunu soykırım gibi tanımaktadır. Çabalar devam etmelidir. Bu Ermeniler sınırda saldırılara geçiyorlar ve şehitler veriyoruz. Ama bütün Azerbaycan halkı, Türk dünyası bilsin ki, üç renkli bayrağı bir gün Karabağ`a dikeceyiz.

Sevda Mirze: Azerbaycan ve Türkiye`nin güç birliği ile. Çünkü biz hem aynı soydanız, hem dindeniz, hem de aynı derdleri yaşayan milletleriz.

Nurettin Aras: Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhubaşkanı İlham Aliyev`in dediği gibi, her şartta Azerbaycan-Türkiye dostluğu ve Azerbaycan-Türkiye birlikteliğini dikkatlere sunuyorum.