kun tahlili 20-qism

Terrorchilik tashkilotlari jinoyat uyushtirish uchun har qanday imkoniyat iqlimidan  foydalanishga harakat qiladilar. Dunyo miqyosida  inqirozga aylangan  koronaning  tarqalishi terror tashkilotlari uchun  turli imkoniyatlar taqdim etmoqda. DEASh, oxirgi oylarda Iroqda kutilmagan terror hujumlarini kuchaytirganga o'xshaydi. Garchi ko'pgina tahlilchilar DAEShning tobora ko'payib borayotgan terrorchilik harakatlarini 2019 yildan beri davom etayotgan "strategiya o'zgarishi"ning davomi deb bilishadi; Aytish mumkinki, korona epidemiyasi DAEShning ishini yengillashtiradi. DESh bilan bir qatorda terror tashkiloti  PKK ham Suriya hamda Turkiyada terror hujumlarini oxirgi oylarda  avj oldirgan  vaziyatda. So'nggi bir hafta  ichida  Afrinda fuqarolarni nishon olgan PKK, o’tgan hafta  esa  Turkiyani nishonga olishga davom etdi. Va eng so’ng Van shahrida korona tufayli yordam tarqatayotgan tinch aholini nishon oldi.  Bu vaziyatdan PKK korona epidemiya sababi bilan poyda bo’lgan noaniqlikdan yangi strategiya bilan  ushbu imkoniyatdan foydalanmoqchi ekanini ko’rsatmoqda.

SETA / Xavfsizlik masalalari bo'yicha direktor Muallif Dos. Doktor Murat Yeshiltashning ushbu mavzuga doir fikr va mulohazalarini e’tiboringizga havola qilamiz...

Terror tashkiloti PKK ko'p  tomonlama  strategiya amal oshirmoqda. Ushbu strategiyalardan birinchisi PKKning Yevropadagi epidemiyaga qarshi propaganda  tashkil etmoqda. PKKning Yevropa mamlakatlaridagi vakillari   antikorona Yevropa koordinatsiyasi deb nomlangan tuzilishga o'tib, korona asosida  yangi propaganda  tarmog'ini tashkil etgan vaziyatda.

Ushbu  tuzilmaning  maqsadi bo'lgan qariyalar,  koronik bemorlar va boshpana lagerlaridagi  bo’lgan odamlar ushbu ijtimoiy vositalardan faol foydalanilayotganligi ko'rinib turibdi.

 Bu doirada, PKK korona epidemiyasi sababli yangi xayriya kampaniyasi nomi bilan Yevropani logistika va lobbi faoliyati uchun yangi material manbai sifatida  foydalanmoqda.

Ushbu kampaniyalar terror tashkiloti PKKning Yevropa Ayollar Filiallari (TJK-E) va Yevropa NDT vakolatxonasi (KCDK-E) tomonidan amalga oshirilgani  ko’rilmoqda, Kampaniya markazi Germaniyaning  poytaxti Berlin joylashgan. Shu nuqtai nazardan, PKK Berlinda  kampaniyasini yuritish  uchun Inqiroz stolini tashkil qilgan vaziyatda.

Terror hujumlar to'g'ridan-to'g'ri PKKning ikkinchi strategiyasini tashkil qiladi. 2020 yanvar oyidan  beri 9ta hujum amalga oshirgan PKK  ushbu hujumlarning 5tasini Turkiyada, Korovonirus voqealari ko’rila boshlagan  2020 yil 10 martdan  keyin  amalga oshirdi. PKK tomonidan aprel oyida Diyarbakirdagi bir qishloqda amalga oshirilgan hujumda, bu safar nishon to'g'ridan-to'g'ri  yurtdoshlar edi,  5 tinch fuqaro halok bo'ldi. Turkiyaning tashqarisida  PKK Turkiyaga qarshi nishoni esa shimoli Iroqda  bo’lgan Turk Qurolli kuchlari xodimlari edi.

25 mart kuni sodir bo'lgan hujumda 2 turk askari shahid bo'ldi, 24 aprel kuni sodir bo'lgan hujumda 1 askar shahid bo'ldi.

Bu davrda PKK tomonidan amalga oshirilgan barcha hujumlar qishloq joylarida amalga oshirilgan , shaharlarda terrorchilik hujumlarini uyushtirish imkoniyati bo'lmaganligi ko'rinib turibdi. Buning asosiy sababi shundaki, Turkiya xavfsizlik kuchlari qishloq joylarda  faoliyatining yuqori saviyada bo’lishi. Shunday qilib, PKK terrorchilari pistirma taktikasi yordamida qishloq joylarda hujum qilish imkoniyatiga ega.  Boshqa tomondan, Turkiya xavfsizlik kuchlarining terror tashkiloti PKKga qarshi operatsiyalari davom etmoqda. Milliy razvedka  tashkiloti  2020 yil yanvar-may oylari (MIT) va  TQK Turkiya yanvar oyida Iroqning  shimolida 44, fevralda 52 jami 221 muvofiqlashtirilgan ichki va transchegaraviy operatsiya uyushtirdi , shu jumladan  martda 54 va aprelda 71da. Amaliyotlar natijasida jami 17 ming 502ta aloqa vositalari, yengil qurol va boshqalar hayotiy zarur narsalar hisoblanadi. o'q-dorilar qo'lga olindi va 162 taktik terror  unsuri yo’q qilindi.

Ichki ishlar vazirligi qoshidagi Politsiya va Jandarmeriya tomonidan mamlakatda va chegaradan  tashqari  operatsiyalarini "qidir-top-yo'q qil " tezkor operatsiya uslubi bilan o'z faoliyatini davom ettirmoqda.

Ichki ishlar vazirligi tomonidan e'lon qilingan ma'lumotlarga ko'ra amalga oshirilgan tuzoq operatsiyalari natijasida; Yanvar oyida 7998 ta operatsiyadan 45 tasi, fevralda 5 ming 584 qishloq hudud; 1385 shahar operatsiyalarida 86, mart oyida 7 ming 119 qishloq  hududda; 922 shahar operatsiya natijasida 52, aprel oyida 8 ming 163 qishloq hududda, 252 shahar operatsiyasi natijasida 34 PKK terrorchisi  yo’q qilindi.

So'nggi yillarda terror tashkiloti PKK, Turkiyaning terrorizmga qarshi kurashi tufayli harakat qobiliyati  kamaygan bo’lsa ham bunga bir  chiqish strategiyasi izida ekanligi ko’rilmoqda. Hozircha u o'zi qidirgan imkoniyatni topdi  deb ayta olmaymiz. Epidemiyadan keyin PKK terror tashkiloti  unsurlari  qishloq boshpana sohalariga  tortilib iqlim sharoitlarining qulayligi sababli "yangi strategiya" ni amalga oshirish bosqichiga o'tishni maqsad qilib olgan. Biroq,  koronadan  keyingi yangi mintaqaviy siyosat sharoitida, Iroqdagi hozirgi vaziyat va Suriyada davom etgan to’qnashuv sharoiti  PKK bu maqsadini amalga oshira olmaydi.

SETA / Xavfsizlik masalalari bo'yicha direktor Muallif Dos. Doktor Murat Yeshiltashning ushbu mavzuga doir fikr va mulohazalarini e’tiboringizga havola qildik...