qurbanliq؛ allahqa yéqinlishishning wesilisi(awazliq)

türkiyening barliq jameliride bir tutash oqulidighan jume xutbiliri/32 - 2018

1029872
qurbanliq؛ allahqa yéqinlishishning wesilisi(awazliq)

 

eziz mumin qérindashlar! jüme küninglar mubarek bolsun!

allah taala yuqiriqi ayette mundaq deydu:

«ularning (qurbanliqining) ne göshliri, ne qanliri allahqa yétip barmaydu, allahqa yétip baridighini peqetla silerning teqwaliqinglardur»[1]

hedis sheripte peyghember eleyhissalam mundaq deydu:

adem ewladlirigha nisbeten qurban héyt küni allahqa atap qurbanliq qilishtin téximu söyümlük héchqandaq emel yoqtur»[2]

eziz musulman qérindashlar! hezreti adem eleyhissalamdin buyan qurbanliq bizni allahqa yéqinlashturidighan ibadetlerdin birsi bolup kelmekte. qurbanliqning menisi peqetla héyt künliride pada boghuzlash emes, eksiche sadaqetning we allahqa bolghan itaetning ipadisidur.  zorur tépilghanda mélimizni, jénimizni we pütün barliqimizni allah yoligha pida qilishning simwolluq ipadilinishidur. bizler her qurban héytta hezreti ibrahim eleyhisalam we oghli ismail eleyhissalamning allahqa bolghan metleq teslimiyitini xatirileymiz.  hayatimizning ene shundaq iman, teslimiyet we semimiyet üstide bolushi kéreklikini qaytidin eske alimiz.

qurbanliq؛ birinchi bolup, rebbimizning rizasigha érishish ümidi bilen ada qilghan bir ibadet bolup, uning qanunluq salahiyiti quran we hedis sheripler bilen békitilgen. bu heqte allah taala quran kerimde mundaq deydu:

«her ümmet allah ulargha riziq qilip bergen charwilarni (qurbanliq qilghanlirida) allahning ismini éytsun dep, ulargha qurbanliq qilishning bir qaidisini teyin qilduq»[3]

peyghember eleyhssalammu hijriyening ikkinchi yilidin taki wapat bolghanqa qeder her yili qurbanliq qilip kelgen idi[4].

möhtirem mömin qérindashlar! qurbanliq mömiinlerni allah rizasi üchün hembehirlishish we éhtiyajliq kishilerge yardem qolini sözüsh aditige ige qilidu. béxilliqtin we dunya maligha qul bolup qilishtin qutquzidu. xoshniliri, uruq- tughqan, dust buraderliri bilen, jumlidin pütün möminlerni bir biri bilen chemberches baghlaydu. bizni minglighan kélométir uzaqliqtiki musulman qérindashlirimizgha yéqinlashturidu. bizni bir pütünleshtürüp, ümmet bolush éngigha sazawer qilidu. 

qurbanliq؛ achliqning derdini chékiwatqan insanlarning dastixanlirigha az bolsimu hesse qoshalighanliqimizdur. étiqadi meyli qandaq bolushidin qetiy nezer, éhtiyajliq kishilerning hemmisining yardimige yügürgenlikimizdur. zulumgha uchrighuchilarning xoshallinishigha we héyt shatliqigha sazawer bolishigha wesile bolghanliqimizdur.  dunyaning chet yaqilirida biz isminimu bilmeydighan diyarlarda yashawatqan, biz héch körüpmu baqmighan we tunimaydighan diniy qérindashlirimizgha yaxshiliq qolimizni sunghanliqimizdur. ulargha qurbanliqning göshini emes, belki ümid, ishench we méhri - muhebbet tarqatqanliqimizdur.

eziz qérindashlar! qurbanliqimizni tarqitish bizge nisbeten ebediy shatliq we xatirjemlikni qolgha keltürishimizning derwazisi hésablinidu. chünki peyghember eleyhissalammu qurbanliqni éhtiyajliq kishilerge tarqitip bérishning bizni heqiqiy menidin menpeetke ige qildighanliqidin xushxewer bergen idi.

bir qétim peyghember eleyhissalam qurbanliqtin qanchilik gösh ashqanliqini sorighan idi. hezeriti aishe reziyelaha enha animiz peqetla bir taghiqi qalghanliqini éytqinida, peyghember eleyhissalam uninggha «i aishe! bir taghaq söngikidin bashqa hemmisi bizning boldi déseng bolghudek»[5] dégen idi.

eziz mömin qérindashlar! diniy ishlar idarimiz türkiye diniy ishlar weqpimiz bilen birge charek esirdin buyan dölet ichi we sirtida wakaleten qurbanliq qilish paaliyiti ötküzüp kelmekte. pidakar we mert xelqimizning amanet qilghan qurbanliqlirini islamiy qaidige uyghun shekilde wakaleten qurbanliq qilip, dölitimiz we dunyaning her qaysi jayliridiki qérindashlirimzgha yetküzüp bermekte. «qurbanliqingni ortaqlash, qérindishing bilen yéqinlash» shoari bilen bashlighan bu yilliq wakaleten qurbanliq qilish seperwerlikimiz erefat küni kechkiche dawamlishidu.

biz shuninggha ishinimizki, biz teqdim qilghan bir qurbanliq minglighan, belki milyonlighan duagha aylinip bizge we millitimizge qaytidu. yétim yisirlargha, sheherning bulung puchqaqliridiki ige chaqisizlargha, lagérlardiki panahlanghuchilargha yürek dasqinimizni sélish üchün bizmu bu xeyrilik karwangha qatnishayli!  bizdin yardem kütiwatqan ümmetni yalghuz qoymasliq üchün bu méhri - muhebbet sepirini qollap quwwetleyli!

xutbimizni peyghember eleyhissalamning munu hedisi bilen axirilashturmaqchimiz:

«kimki bir musulmanning dunyaliq qéyinchiliqliridin birsini hel qilip berse, allahmu uning qiyamet künidiki qiyinchiliridin birini hel qilip béridu. kimki, yoqsul bir kishining ishini asanlashturup berse, allahmu dunya we axirette uning ishlirini asanlashturup béridu[6]»

allah hemmimizni qurbanliq wesilisi bilen ibrahim we ismail eleyhissalamning pikarliq we sadaqet ruhigha sazawre qilsun, amin! 

 


[1] - süre hej, 37ayet

[2] - tirmizi, edahi 1hedis

[3] - süre hej, 34ayet

[4] - tirmizi, edahi 11hedis

[5] - tirmizi, qiyametning supetliri, 33hedis

[6]  - ebu dawud, edep babi 60hedis


خەتكۈچ: #jume xutbiliri

مۇناسىۋەتلىك خەۋەرلەر