تورکیه پنجره‌سیندن اورتادوغو(17)
نتیجه بیلدیرگه‌سی، ایرانین تخمین ائتدیگی کیمی اولدو. ایران هم بیرباشا، هم ده حزب الله تشکیلاتینا وئردیگی دستک سببیله قیناندی
تورکیه پنجره‌سیندن اورتادوغو(17)
ایران پرزیدنتی حسن روحانی ایستانبولدا تشکیل ائدیلن ایسلام ایش بیرلیگی تشکیلاتی (İİT) اجلا‌سینا قاتیلدی و آردین‌دان آنکارادا رسمی گؤروشمه‌لر ائتدی. اصلینده ایسلام ایش بیرلیگی تشکیلاتی اجلا‌سی اوچون تورکیه‌یه گلمه احتیمالی وار ایدی. چونکی اجلاس نتیجه بیلدیرگه‌سی متنینده ایران باخیمین‌دان منفی ایفاده‌لرین اولاجاغی تخمین ائدیلیردی. آنجاق ایران رهبرلیگی، بو یؤنده بیر تمنّاع باخمایا‌راق کونفرانسا قاتیلماغا قرار وئردی. بو قرار اولارا اوچون ان آز ایکی اوستونلوک تامین ائده‌جکدی. بیرینجی‌سی، نتیجه بیلدیرگه‌سینده اعتراض آچیقلامالاری قویاجاق‌لاردی. ایکینجی اولا‌راق دا، ایسلام دونیاسین‌دان تجرید ائدیلمیش اولدوق‌لاری ایماژی‌نین دوغولماسینا مانع اولا‌جاقدی‌لار. نتیجه بیلدیرگه‌سی، ایرانین تخمین ائتدیگی کیمی اولدو. ایران هم بیرباشا، هم ده حزب الله تشکیلاتینا وئردیگی دستک سببیله قیناندی. بوندا سعودی عربیستانی‌نین فعالیتی‌نین ده رولو اولدو. آنجاق ایرانین سوریه‌دکی اسد رژیمینه وئرمیش اولدوغو دستک ده بو قرارا سبب اولدو. سوریه‌ده داوام ائدن ساواشین آکتیو عضوو اولان لبنان مرکزلی حزب اللهین دا بو ساواشدا ایران تأثیری سببیله یئر آلدیغی بیلینمکده‌دیر. ایشده بو ساواشین یول آچتیغی داغیتما و مین‌لرله اؤلوم، سوریه‌دکی اسد رژیمینه دستک وئرن ایران و حزب اللهین ایسلام دونیاسی‌نین بؤیوک قیسیمینده اعتبار ایتیرمه‌سینه سبب اولدو. بو طرز قیناییجی بیر دیل عمومیتله ایسلام ایش بیرلیگی تشکیلاتی نتیجه بیلدیرگه‌لرینده یئر آلمیر. سوریه بحرانی و بؤلگه‌ده جریان ائدن سویوق محاربه، کونفرانس نتیجه بیلدیرگه‌سینده ده عکس اولونموش اولدو. طبیعی کی بو وضعیت ایران طرفینده خوش قارشیلانمادی.
آنجاق بو وضعیت ایران پرزیدنتی روحانی‌نین پراگماتیک و پروفسیونال حرکت ائتمه‌سینی مانع تؤرتمه‌دی. روحانی آنکارادا رسمی گؤروشمه‌لرینی ائتدی. 2011-جی ایلین اورتالاریندان بری سوریه بحرانی، تورکیه ایله ایرانین علاقه‌لرینی منفی تأثیر ائتسه ده 2013ه قدر پروبلم چوخ بؤیوک دئییلدی. دؤورون باش ناظیری رجب طیب اردوغان تهراندا چوخ یاخشی قارشیلاندی. اردوغان زیارتینده ممنونیتینی "اؤزومو تهراندا ائویمده کیمی حس ائدیرم" دئیه‌رک ایفاده ائتدی. داها اوّل باش ناظیر احمد داوود اوغلونون ایران زیارتینه باغلی پروقرامدا دئدیگیمیز کیمی، سوریه پروبلمی‌نین حلّی موضوعسوندا آمریکا ایله روسیانین تشببوسو بوینونا گؤتورمه‌لری ایران و تورکیه‌نی ناراحات ائتدی. بؤلگه دولتلرینی‌نین بؤلگه خاریجی ایکی بؤیوک گوج طرفین‌دن بؤلگه‌سل بیر پروبلمده بؤلگه خاریجینده بوراخیلماسی وضعیتی اورتایا چیخمیشدی. روسیانین ساحه‌ده آکتیو رول بوینونا گؤتورمه‌سی و ایرانا مصلحت گریی بئله دویما‌دان بیر نئچه آی سونرا نیظامی گوجونو آزالتماغا چالیشماسی، اؤز قوردوغو اویوندا ایرانا فیگورانلیک بیچمک کیمی بیر گؤرونتو اورتایا چیخارماقدایدی. تورکیه ده بنزر بیر علاقه‌نی، پ.ی.د ایله اولان علاقه‌لری کونتکستینده آمریکا ایله یاشادی. بون‌دان باشقا، تورکیه سوریه بحرانی‌نین باشین‌دان بری موتتفیقی طرفین‌دن کیفایت قدر دستکلنمدیغینی دوشونمکده ایدی. ایشده هر ایکی اؤلکه‌نین سوریه مزمونون‌داکی بو فرق‌لی تجروبه‌لری، تکرار یاخینلاشما اوچون بیر اورتاق مخرج زمینی‌نین اورتایا چیخماسینا سبب اولدو.
آنجاق ایران باخیمین‌دان باخیلدیغیندا، تورکیه‌یه یؤنلیک یاخینلاشماسی‌نین ایچ سبب‌لری اولدوغونو دا ایفاده ائتملیگیک. ایرانا بین الخالق تحریملرین قالخمیش اولماسینا باخمایا‌راق بونون مثبت تأثیرلری هله ایران خالقینا عکس اولونموش دئییل. بو چوخ دا واخت آلا‌جاق. انرژی قیمت‌لری‌نین دوشمه بو آغیر تأثیرین قیسا مدتده قالخمایاجاغینی گؤستریر. بونون اوچون ده ایران اقتصادی اینکیشافی اؤنجه‌لین بیر سیاست ایزلمک ایستییر. بو سیاست ایچینده ده بؤلگه اؤلکلریله قارشی‌لیق‌لی آسی‌لی‌لیق اساس‌لی بیر اقتصادی امکداش‌لیق ایمکانی آختاریر. بو مزموندا ایرانین تورکیه و پاکیستانلا اولان علاقه‌لری خصوصی اهمیت داشیییر. سوریه و عراق بو باخیمدان ایران اوچون یاخشی بیر واریانت وضعیتینده دئییل‌لر. اسد رژیمی آیاقدا قالابیلسه بئله ایران باخیمین‌دان اقتصادی یؤندن احتیاج‌لارینی قارشیلایا‌جاق بیر وضعیتده اولماق‌دان چوخ اوزاق. سوریه‌یه گؤره داها یاخشی وضعیتده اولسا دا، بیر چوخ سیاسی و اقتصادی پروبلمله اوزلشن عراق دا تیجارت و اقتصادی باخیمدان بؤلگه‌سل امکداش‌لیق کونتکستینده گوج‌لو بیر آلترناتیو میدانا گتیرمیر. آیریجا داعش تهدیدی اسکی‌یه گؤره یونگوللشمیش اولماقلا بیرلیکده عراق یئنی سیاسی پروبلم‌لره حامیله و بوتون بون‌لارین مسئولیتین‌دن قیسا مدتده گله بیلمه‌سی چوخ اوزاق بیر احتیمال.
ایسرائیل و عرب اؤلکلریله ده علاقه‌لری خاراب اولان ایرانین هم بؤلگه استقراری هم ده اقتصادی و تیجارت امکداش‌لیق کونتکستینده تورکیه ایله علاقه‌لرینی اینکیشاف ائتدیرمه‌سی حقیقی بیر واریانت. غرب شیرکت‌لر ایرانلا علاقه‌لری اینکیشاف ائتدیرمک ایستمه‌لرینه باخمایا‌راق آمریکانین دا اعتراضینی چکمک ایستممکده. بو سببله علاقه‌لری و عملیات‌لاری آغیردان آلما‌لاری سؤز موضوعسودور. بو باخیمدان دا تورکیه، ایران باخیمین‌دان اهمیتینی هئچ ایتیرممک‌ده. تورکیه باش ناظیری احمد داوود اوغلونون سون ایران زیارتی‌نین ده گؤستردیگی کیمی، تورک حکومتی، تهرانا بؤلگه‌دکی تارازلیغین و ثابیتلیگین بیر فاکتورو اولا‌راق گؤرور. تورکیه‌نین سعودی عربیستانی ایله علاقه‌لرینی اینکیشاف ائتدیردیگی بیر دؤورده ایرانی تامامیله دیشلامامیش اولماسی روحانی رهبرلیگینه یئنی بیر صحیفه آچماق اوچون ده بؤیوک بیر ایمکان.
تورکیه ایله علاقه‌لری اینکیشاف ائتدیرمک ایستمه‌سی ایران ایچ سیاستی باخیمین‌دان روحانی‌یه بعضی چتین‌لیک‌لر چیخارماسی احتیمالی هر زامان وار. آنجاق سون نقطه‌ده، ضرر- منفعت آنالیزینه وورولدوغوندا، تورکیه یاخشی علاقه‌لر قورماق هر اؤلکه اوچون اولدوغو کیمی ایران اوچون ده بؤیوک بیر نایلیت‌دیر.
