تورکیه پنجره سیندن اورتادو(8)

تورکیه پنجره سیندن اورتادو(8)

تورکیه‌نین، 20 ژانویه 2018 تاریخینده عفرینده زیتون دالی عملیاتینا باشلاماسی ایله سوریه‌ده اوزون مدت‌دیر اوز ساواش آپاران اؤلکه‌لر اؤزونو گؤسترمه‌یه باشلادی دئیه بیلیریک. اؤلکه‌لرین شخصاً ساحه‌یه ائنمه‌سینده عفرین عملیاتی بیرلیکده سوچی‌ده آلینان قرارلار و سوریه‌ده سیاسی باریش اومیدی‌نین آنا‌دان اولماسی‌نین تأثیری وار.

29  ژانویه 2018 تاریخینده سوریه‌ده داعش ایله موباریزه‌ده سونا گلمه‌سی‌نین آردین‌دان روسیا، تورکیه و ایرانین گارانتؤرلوک-ونده سوریه میللی دیالوق کونگره‌سی توپلاشدی. سوریه‌دکی حکومت طرفداری و علیهداری موختلیف اتنیک قروپ‌لاری بیر آرایا گتیرن 2 گونلوک کونگره‌سین ان اؤنملی نتیجه‌سی ایسه سوریه‌نین حاکیمیت و اراضی بوتؤو‌لوگونه حؤرمت وورغوسو ایله سوریه حکومتی نماینده هیاتی‌نین یاناشی گئنیش قاتیلم‌لی موخالیفت نماینده هیاتین‌دن عبارت اولان کومیته‌نین آنایاسا اصلاحات لاییحه‌نی حاضیرلاماق اوچون بمت امنیت شوراسی‌نین 2254 سای‌لی قرارینا کؤمک ائتمه‌سینه قرار. وئریلمه‌سی ایدی. 2012-جی ایلده باشلایان و هئچ بیر نتیجه وئرمه‌ین ژنوده بمت-نین حمایه‌سی آلتیندا آپاریلان موذاکیره‌لره ده فورصت وئرن سوچی کونگره‌سی اصلینده آمریکانی ساحه‌یه داها دا چکدی. چونکی سوریه‌نین اراضی بوتؤو‌لوگونون اؤز ماراق‌لارینی تهدید ائتدیگینی گؤرن آمریکا، اوزون مدت‌دیر یاتیرم ائتدیگی پ.ک.ک/پ.ی.د-یه میدانچایا سوره‌رک هم تورکیه هم ده روسیایا قارشی سیلاح کیمی ایستیفاده ائتمگی سئچدی.

پ.ک.ک/پ.ی.د، آمریکانین سوریه‌نی پارچالاماق اوچون ایستیفاده ائتدیگی بیر واسطه، یوخسا؟

آمریکا، عفرین عملیاتی سونراسی ترور تشکیلاتی پ.ک.ک/پ.ی.د-نی بوتون اؤزونه باغلی بیر اونیورسال گوج حالینا گتیردی. روسیانین 2015-جی ایلده سوریه‌ده عملیاتا باشلاماسی حیسه‌سی اولا‌راق حاکمیتی بؤلوشمک مجبوریتینده قالان آمریکا، پ.ی.د اوزرین‌دن سوریه‌نی پارچالایا‌راق اوزون مدت بو مکاندا قالماغی پلان‌لاش‌دیریردی. اما تورکیه‌نین عفرین عملیاتی سونراسی بوتون سوریه‌نین شمالینی تروردان تمیزلیه‌جگینی آچیقلاماسی بوتون پلان‌لاری آلت-اوست ائتدی. بئله کی، پ.ی.د اوزرین‌دکی تأثیریله سوریه‌نین شما‌لی و عراق سرحدین‌دن باشلاماق اوچون جولان تپه‌لرینه قدر اولان بؤلگه‌ده بیر اعتبارلی ساحه فورمالاشدیرماغی قارشی‌سینا مقصد قویان آمریکانین پلان‌لاری چتینه دوشدو. چونکی سوریه‌نین شمالین‌دان آتیلان بیر پ.ک.ک/پ.ی.دنین رقه/دیرالزور چتین خطینده قالماسی مومکون دئییلدی. سوریه‌نین بوتؤو‌لوگونو مدافعه ائدن روسیا و تورکیه عینی زاماندا آمریکانین دستگی ایله ایسرائیلین یاراتماغا چالیشدیغی 40 کیلومترلیک امنیت بؤلگه پلانینی دا تهلوکه‌یه آتیردی. بو حالدا سوچی پروسه‌سینی بیر شکیلده اوغورسوز ائده‌رک سوریه‌ده قارشیدورمانی آرتیرماق لازیم ایدی. بونون اوچون ده روسیانین نایلیت‌لرینی دا تهلوکه‌یه آتا شکیلده یئنی ایستراتژی دؤوره‌یه گیردی. اوّل همیمیم پایگاهیندا روس اوچاق‌لارینا سالدیر تشکیل اولونوب. سونرا روس اوچاغی گتیریلدی. ان سون ایسه دیرالزور چتینده روس پول‌لو عسگرلری‌نین ده ایچینده اولدوغو اسد گوج‌لرینه ائدیلن سالدیری گؤرونتولری خیدمت ائدیله‌رک روسیا آجیز کیمی گؤستریلمه‌یه چالیشیلدی. بو فعالیت‌لره جواب ایسه اسد گوج‌لری‌نین ایسرائیل اوچاغینی سالماسی اولوب.

سوریه‌ده یئنی معادله‌لر روسیا تورکیه‌نین پ.ک.ک/پ.ی.د سیاستینه دستک وئرمه‌یه مجبور.

سوریه‌ده تورکیه‌نین عفرین عملیاتی و ایسرائیل اوچاق‌نین ائندیریلمه‌سی یئنی آکتورلار ایسرائیل، چین، فرانسا و حتی اینگیلتره کیمی اؤلکه‌لرین ساحه‌یه قاییتماسی اوچون بهانه اولدو. تورکیه‌نین عفرین عملیاتی سونراسی عملیاتی فراتین شرقینه سوروشممه‌سی روسیانین ایندییه قدر اولان فعالیتینی تهدید ائده بیلر. روسیا بو حالی ایله تورکیه‌نین پ.ک.ک/پ.ی.د سیاستینه دستک وئرمز ده تاماشاچی رولونو اوینایارسا عینیله اوچاق دوشمه تخریباتدا اولدوغو کیمی یئنی سالدیر‌لارلا موناقیشه‌لرین ایچری‌سینه چکیلمه‌سینه سبب اولا بیلر. بو حالی پ.ک.ک/پ.ی.د-نی هم روسیا، هم آمریکا، هم ایسرائیل، هم ده چین‌ین ایستیفاده ائتمک ایمکانی یوخدور. روسیا هله ده پ.ک.ک/پ.ی.د-دن اومید گؤزلییرسه بو سیاست بیر مدت سونرا چیخیلماز نتیجه‌لر دوغورا بیلر. آمریکانین سیلاح‌لارا بسلدیگی، معاش‌لارینی اؤددیگی، تربییه ائتدیگی، بیر چوخ بازا آچا‌راق قوروماغا آلدیغی پ.ک.ک/پ.ی.دنین روسیانین طلب‌لرینی اؤدمه‌سی اونسوز دا مومکون گؤزوکمور. پ.ک.ک/پ.ی.د بوتون آمریکانین کونترولونا کئچدیگینه گؤره بو بینا‌نین روسیانین خئیرینه چالیشماسی گؤزلممه‌لی. بو یئنی معادله‌ده روسیانین تورکیه ایله بیرلیکده پ.ک.ک/پ.ی.د اونسورلاری‌نین شمال‌دان تمیزلنمه‌سی اوچون بیرگه ایستراتژی اوزرینده حتی بیرگه عملیات‌لارلا بیر موضع نوماییش ائتدیرمه‌سی لازیم‌دیر. چونکی تورکیه‌نین پ.ک.ک/پ.ی.د سیاستی بین الخالق بیر مشروعیتی اولان موباریزه‌دیر. بو مشروعیت اساسیندا شمالدا یاپیشمایان پ.ک.ک/پ.ی.د عینی زاماندا آمریکانین الینده سیلاح اولماق‌دان دا چیخا‌جاق.

آمریکا، پ.ک.ک-دان تمیزلنمیش بیر پ.ی.د تکلیفی ایله سوریه‌ده یئنی معادله قورماق ایستییر.

روسیانین تورکیه‌نین یئریتدیگی عفرین عملیاتیندا تکجه تاماشاچی رول اویناماسی آمریکانین زامان قازانماسینا دا سبب اولور. آمریکا خاریجی ایشلر ناظیری تیلرسونون تورکیه سفرینده آپاریلان دانیشیق‌لاردا پ.ک.ک/پ.ی.د ایصرارین‌دان ال چکمدیگی گؤرونور. موقتی چؤزوم‌لر تکلیف اولونان گؤروش‌لرده آمریکانین پ.ی.د-نی سوریه‌ده پ.ک.ک-دان آیریلا‌راق میللی بیر فاکتور ائتمه هدفی، بونو حیاتا کئچیررکن تورکیه ایله بیرلیکده ایش تکلیفی اصلینده هم باش‌لاری قاریش‌دیران، هم ده قندیلی سوریه‌ده صاف-چوروک قویما پلانی کیمی گؤرونور. اما بو تکلیفده تورکیه‌نین پ.ک.ک سونرا شمالدا بوتون تشببوسو آمریکایا قویما تکلیفینه منفی یاناشدیغی گؤرونور. روسیانین وضعیته تاماشاچی رولدا قالا‌راق بوتون تشببوسو آمریکایا قویما ایستراتژیسی پ.ک.ک-دان تمیزلنمیش بیر شما‌لی سوریه‌ده یارادیلا‌جاق یئنی بیر وکیل ایله قارشی-قارشییا گلمه‌سینه سبب اولا‌جاق.

بوتون بو پروسس‌لر کونتکستینده سوریه‌ده باریش، جبهه‌لرین کسکینلشمه‌سی داها دا چتینلشیر. بو جبهه‌لشمده روسیا حل ائدیجی رول اوینایا بیلر. روسیانین پ.ک.ک/پ.ی.د سیاستی هم تورکیه‌نین ایستراتژیسینی هم ده روسیانین نایلیت‌لرینی تأثیر گؤستره‌جک‌دیر. روسیانین تورکیه‌نین موباریزه‌سینه دستک کناردا فعال میدانچادا و جبهه‌ده دستک وئرمه‌سیله پ.ک.ک/پ.ی.د آمریکانین پراکتیک سیلاحی اولماق‌دان چیخارابیلر.

------

حؤرمت‌لی اوخوجولار، سیزلره روسیا آراشدیرما‌لاری اینستیتوسونون باشقانی (RUSEN)، آنکارا ییلدیریم بیازیت اونیورسیته‌سی‌نین اوستادی پروفسور دوکتور صالح ییلمازین مسئله ایله باغلی قیمتلندیرمه‌سینی تقدیم ائتدیک.