Qurqu

Bügenge yazmabızda tiskäre xis-toyğı belän tulğan süzgä tuqtalırbız. Ul da bulsa – qurqu.

Qurqunıñ biologik häm psixologik säbäpläre häm anıñ bezneñ tormıştağı urını turında söylägändä, bez bilgele ber närsädän qurquğa tügel, ğomumän qurqu töşençäsenä iğtibar itärbez.

Qurqu - ul keşelärneñ genä tügel, ä başqa terkelek iyäläreneñ dä yäşäwendä häm qıyınlıqlarnı ciñüdä möhim rol’ uynıy torğan reakśiya. Nigezdä, qurqu organizmnıñ qurqınıç xällärgä äzerlegen täêmin itä. Mondıy reakśiya qurqınıç yanağan oçraqta tiz arada çaralar kürergä mömkinlek birä. Qurqu - tabiğıy saqlanu mexanizmı häm can iyälärenä qurqınıç situaśiyalärdän qaçarğa yärdäm itä. Qurqabız çönki yäşärgä telibez.

Qurqınıç yanağanda organizmda törle reakśiyalär küzätelä. Mäsälän, adrenalin häm noradrenalin kebek stress gormonlarınıñ bülenep çığuı belän yöräk tibeşe arta. Tiz tibüçe yöräk organizmnı tiz räweştä kislorod häm tuqlıqlı matdälär belän täêmin itä, şul räweşle ênergiyane qullanırğa äzerli. Şulay uq qurıqqan waqıtta muskullardağı kiyerenkelek tiz xäräkätlänergä mömkinlek birä, tirläw dä tän temperaturasın tärtipkä kertä.

Qurqu törkemdäge keşelärne qurqınıç turında kisätä häm törkemdäge xezmättäşlekne arttıra. Qurqınıç yanağanda keşelär bergä êş başqaralar, urtaq räweştä xäräkät itälär.

Bu wazğıyät’ tabiğıy tormış öçen biologik saqlanu bulıp tora. Qurqu bezne fizik häm êmośional’ yaqtan biläp ala. Cämäğat’çelek tabiğıy yäisä keşelärdän kilüçe qurqınıçlar aldında berdämlek ceplären nığıta.

Süz biologik küreneş bulğan qurqu turında bara. Psixologiya häm fälsäfä ölkäsenä kerüçe, kübräk borçılu dip ataluçı wazğıyät’ tügel bu. Çiktän tış häm daimi qurqu oçraqları borçılu kebek psixik sälamätlekkä dä kiterä ala.