Nogayşa 61/2023: İYMANDA MIÑLAGAN YAHŞILIQ BAR! (1)

Quday’ga iymanda,  - Allah’a imanda,

Mıñlagan yahşılıq bar...   -  Binlerce güzellik var...

Sosınlardıñ bîr kesegi,   -   Onlardan bir kısmı,

Nav aqıyqatlar bolgan:  -  Şu hakikatlardır:

Nege dese bîr insan,   -  Çünkü bir insan,

İymandıñ nurımınan   -  İmanın nuruyla

Bizim bilmegenimiz,  -  Bizim bilmediğimiz,

Anca Haq’tıñ bilgeni  -  Ancak Hakk’ın bildiği

Biyik darecelerge,  -  Büyük derecelere,

Tartılıp köterilgen...  -  Çekilip yükseltilir...

Em Yannet’ke tiyisli   -   Hem Cennet’e layık

Martebelerge ozgan!  -  Mertebelere ulaşır!

Eger inanmasa insan,  -  Eğer insan inanmasa,

İymansızlıq qarangısı,   -   İmansızlık karanlığı,

Ol ademdi, tömenlerdiñ  - O insanı, aşağıların

Tömenlerine tartqan! -  Aşağısına çeker!

Yahannem’ge kiriyek  -  Cehennem’e girecek

Darecege tüsürgen!  -  Dereceye indirir!

İymandıñ en üyken,  -  İmanın en büyük,

Aldıdakı qasıyeti -  Öncelikli özelliği,

İnsanlardı Rabb’ımızga  -  İnsanları Rabb’imize

Baylagan ali bolgan... -  Bağlaması durumudur...

Allah’pınan aramızda,  -  Allah ile aramızda,

Teren, ullı bav bolgan!  -  Derin, yüce bağdır!

Bav degendiñ akıyqatı,   -  Bağ denilen mananın hakikatı,

Bek yahşı mane bolgan...  -  Pek güzel bir manadır...

Qaytip boladı? desek;   -  Nasıl oluyor? desek;

Är kimdiñ baylanganı  -   Her kim olursa, bağlandığı

Üyken bolsa, nav bav sebep   - Büyük olsa, şu bağ sebebiyle

Sosı em üyken bolgan... -  O da büyük olur...

Bîr patşadıñ qızmatşısı,  -  Bir padişahın hizmetçisi,

Ene sosı bavmınan  -  İşte bu bağla

Köp üyken sıy tapqan... -  Çok büyük değer kazanır...

Ayriyeten sosı bav,  -  Ayrıca şu bağ,

Är kîm bolsa quvatını,   -  Her kim olursa olsun, onun gücünü,

Yogarlarga kötergen... -  Yukarlara yükseltir...

Misal bolsa bîr asker,  -   Misal olsa bir asker,

Davletke baylanganga,  -  Devlete bağlandığı için,

Davletdey quvat tapqan... - Devlet gibi kuvvet elde eder...

Bîr asker so bavmınan, -  Bir asker şu bağla,

Bîr qaladı bîr yerge,  -  Bir şehri bir yere,

Jıyuvga küşi yetken!  - Toplamaya muktedir olur!

Adem asker bolmasa,  -  O kişi asker olmasa,

Davletke baylanmasa,  -  Devlete bağlanmasa,

Bäri küşini yoytqan!  -  Bütün gücünü kaybeder!

Endi qayta oylaymız: -  Şimdi tekrar düşünüyoruz: 

Bîr davlet ya patşaga  -   Bir devlet ya padişaha

Baylangan bîr adem,  - Bağlanan bir kişi,

So darece quvat tapsa,  -  Şu derece kuvvet bulsa,

Ya Allah’qa baylangandıñ  -  Ya Allah’a bağlanın

Küşi qayerge bargan?  -  Gücü nereye varır?

Küşsiz arıq bîr insan,  -   Güçsüz, zayıf bir insan,

Allah’qa iymanıman,  -  Allah’a imanıyla,

Bılay bîr darecege ozgan...   -   Böyle bir dereceye varır...

Nav barede oylanıyaq  - Bu hususta düşünmeye konu olacak

Taga basqa maneler em bar: -  Daha başka manalar da var:

Sosı iyman, insandıñ  -  Bu iman, insanın

Qıymatını yogarlarga  -  Kıymetini yükseklere

Şıgarıp kötergen   -   Çıkarıp yükseltir...

Nege desek bîr insan,    -   Çünkü bir insan,

Allah’qa iymanıman,  -  Allah’a imanıyla

Özi üstünde Haq’tan  -   Kendi üstünde Hak’tan

Kelgen yahşı saniyatpan,  -  Gelen güzel sanatla,

Quday’dıñ mıñ türlü   - Allah’ın bin türlü

Esmai Hüsna’sından,  -   Esma-i Hüsna’sından,

“Yahşı gözel atları”ndan,  -  “Güzel isimleri”nden,

Bek köp öner tasıgan...  -  Bek çok hüner taşır...

Nav sebepten insandıñ  -  Bu sebeple insanın

Qıymatı soñsuz bolgan...  -  Kıymeti sonsuzlaşır...

So manege bîr misal,   -  Bu manaya bir misal,

Köp abıraylı suvretşidiñ  -  Çok meşhur bir ressamın

Yasaganı bîr suvret, - Yaptığı bir resim,

Qaydey qıymatlı bolsa, -  Nasıl kıymetli ise,

Suvretşiler suvretşisi  -  Ressamlar ressamı

Quday’dıñ yasaganı,  -  Yaratıcının yaptığı,

Allah’tıñ saniyatı,  - Allah’ın sanatı,

Qaysı martebelerge bargan?  -  Hangi mertebelere varır?

Quday’ımız Haq Rabb’tıñ  - Allah’ımız Hak Rabb’ın

İnsanlarga bergeni   -   İnsanlara verdiği,

Közi, qulagı, qalbi, -   Gözü, kulağı, kalbi,

Qolı, qası em bası, -   Kolu, kaşı ve başı,

Tagı bäri müşesi,  -    Ve de bütün azaları,

Bek yarasıq yaratılgan... -  Pek güzel yaratılmıştır...

Munavılardıñ yanında,  -  Bunların yanında,

Süyüvi, maramatı, -  Sevgisi, merhameti,

Aşuvı em oylaganı, -   Kızması ve tefekkürü,

Yüregini tolturgan... -   Yüreğini doldurmuştur...

Aqlı, pikri, hayalindey,   -   Aklı, fikri, hayali gibi,

Baska neşe  qasiyet, -  Başka nice özellik,

 Quday’dıñ bergeninden  -  Allah’ın verdiğinden

Anca bîr kesek bolgan... -  Ancak bir kısımdır...

Sosınlardıñ bärisi,  - Onların tamamı,

Rab’tıñ yahşı atlarına, -  Rabb’imizin  güzel isimlerine,

Yarıq bıyala bolgan...  -  Parlak  aynadır.

Küşiniñ soñsuzlugı,  - Gücünün sonsuzluğu,

Tagı bilip tilegeni   -  Ve de bilmesi, iradesi,

Nav müşelerde körilgen... -  Şu organlarda görülür...

Ene sosı maneler,   -   İşte şu manalar,

İymanmınan körülgen... - İmanla görülür...

İyman bolmay inkär bolsa, -  İman olmadan inkar olsa,

Yogardaqı aytılgan  -   Yukarda söylenen

Bäri mane yoq bolar.  -  Bütün manalar yok olur.

Qaranlıqqa tüseberip -  Karanlığa düşüp

Körülmegen, yasırgan. -   Görülmez ve gizlenir.

Sosı vaqıt insandıñ   -  O vakit insanın

Qıymatı maddede bolgan... -  Kıymeti maddesinde olur...

Maddediñ qasiyeti,  -  Maddenin özelliği,

Şürüp ketkeni sebep  -  Çürüyüp gitmesi sebebiyle

Soñı yoqlıqqa bargan...  -  Sonu yokluğa varır...

Allah kömek berse bizge,  -  Allah yardım etse bize,

İnşallah nav barede, -   İnşallah bu konuda,   

Alimlerdiñ yazganı  -  Alimlerin yazdığı,

İnce, teren manelerdi,  -  İnce, derin manaları,

Aytabersek sizlerge,   -   Söylemeye devam etsek,

Baska üyken nimet bolgan...  -  Başka büyük nimet olur...

Savlıqpan qalıñız! - Sağlıcakla kalınız!

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

Nogayşa 60/2023: ALLAH MUNŞA İSTİ BȊR BASINA QAYTİP ETKEN? (2) | TRT Tatarça

 

Nogayşa 58/2023: DUVADA SIRLAR BAR (3) | TRT Tatarça

Podkastlar (тавыш язмаларыбыз)