Törki cömhüriyätlärneñ kön tärtibendäge waqıyğalar
Awraziya qaytawazı (кaйтавaзы) 48/2023
17-19 iyul’ könnärendä Türkiye (Төркия) ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan ğaräp ilärennän Soğud Ğaräbstanı, Qatar häm Berläşkän Ğaräp Ämirleklärenä säfär oyıştırdı. Ütkärelgän ike yaqlı söyläşülärdän soñ Türkiyä (Төркия) häm Berläşkän Ğaräp Ämirlekläre arasında 13, Türkiyä (Төркия) häm Soğud Ğaräbstanı arasında 5 kileşü, Türkiyä (Төркия) häm Qatar arasında ike yaqlı mönäsäbätlär qorılunıñ 50 yıllığı uñayınnan urtaq belderge imzalandı. Ärdoğannıñ Farsı qultığı säfäre näticäle uzdı. Berläşkän Ğaräp Ämirlekläre däwlät başlığı Möxämmäd ibn Zayäd al Nahyan uzğan aynı ğına Türkiyägä kilgän ide.
19 iyul’dä Soğud Ğaräbstanınıñ Ciddä şähärendä Üzäk Aziya-Farsı qultığı ğaräp illäre xezmättäşlek şurası oçraşuı oyıştırıldı. Oçraşuda Qazaqstan, Qırğızstan, Üzbäkstan, Tacikstan, Törekmänstan, Soğud Ğaräbstanı, Baxreyn, Oman, Katar häm Kuveyt däwlät başlıqları qatnaştı. Oçraşu azağında Ciddä beldergese qabul itelde. Oçraşu qısalarında şaqtıy ike yaqlı söyläşü ütkärelde. Üzbäkstan däwlät başlığı Şäwkät Mirziyayıv ikençe oçraşunıñ ilendä uzdırıluın täqdim itte. Törki cömhüriyätlär başlıqlarınıñ ğaräp illärenä säfärläre ike yaqlı mönäsäbätlärneñ iñ yuğarı däräcä citüen ap-açıq räweştä kürsätä. Ğaräp illäre soñğı waqıtta Üzäk Aziya illäre belän tağın da yaqın xezmättäşlek başqarırğa tırışa.
Kön’yaq Koreya Cömhüriyäte Parlamentı başlığı Kim Djin Pyo Törekmänstanğa räsmi säfär yasadı. Kön’yaq Koreya Parlamentı başlığı 20 iyul’ könne Aşxabadta Törekmänstan Xalıq êşläre başlığı Gorbangulı Bärdemöxämmädov belän küreşep söyläşte. Söyläşüdä Törekmänstan-Kön’yaq Koreya mönäsäbätläre belän bäyle törle mäs’älälär qaraldı. Söyläşü axırında Kön’yaq Koreya Parlamentı başlığına Törekmänstannıñ “Tarafsızlıq” däwlät ordenı tapşırıldı.
20 iyul’ könne Tön'yaq Kipr Törek Cömhüriyätendä Tınıçlıq häm Bäysezlek bäyräme qotlandı. Tön'yaq Kipr Törek Cömhüriyäte däwlät başlığı Ärsin Tatar: “Tön'yaq Kipr Törek Cömhüriyäte Könçığış Urta diñgezdä Türkiyäneñ häm törki däwlätlärneñ waz kiçelmäs nığıtması bulıp tora”, - dide.
18 iyul’dä Ğıyraqnıñ Kördistan töbäge citäkçlege başlığı Neçirvan Barzani Azärbaycan Cömhüriyätenä êş säfäre belän kitte. Azärbaycan ilbaşı İlham Äliyev Barzanine Baqıda qabul itte. Söyläşüdä turıdan-turı oçqıç säfärläreneñ ike yaqlı bularaq başlatıluı, Ärbildä Azärbaycan başkonsullığınıñ açıluı, ike yaqlı investiŝiya mömkinlekläre quzğatıldı.
Üzbäkstan prem’yer-ministrı Abdulla Aripov 19 iyul’dä Azärbaycanğa räsmi säfär oyıştırdı. Azärbäycan däwlät başlığı İlham Äliyıv prem’yer (прeмьeр) Aripovnı qabul itte. Baqıda ütkärelgän Azärbaycan prem’yer-ministrı Ali Asadov häm Abdulla Aripov söyläşüendä ike il arasındağı mönäsäbätlärgä qağılışlı mäs’älälär qaraldı. Üzbäkstan prezidentı Şäwkät Mirziyayıvnıñ Azärbaycanğa räsmi säfär belän kiläçäge belderelde.
21-23 iyul’ könnärendä Azärbaycanda Şuşa global’ media forumı uzdı. “4nçe sänägät’ inqıylabı çorında yaña media” isemle forumda 50 ildän 250 wäkil qatnaştı. Törki däwlätlär oyışması, TÜRKSOY Xalıqara törki mädäniyät oyışması ğomum särqätipläre dä forumda ide. Forumnıñ açılışında qatnaşqan Azärbaycan däwlät başlığı İlham Äliyıv älege forumnı här yıl uzdırırğa täqdim itte.
Abdrasul İsakov
