Tatarstan xäbärläre 47/2023
Tatarstanda häm tatar dönyasında bulıp uzğan qayber waqıyğalarğa qısqaça küzätü
“Tatar-inform” agentlığı fotosürätläre
Tatarstanda êsse hawa
“Tatarstanğa 30 graduslı êsselär kire qayta”, – dip xäbär itä “Tatar-inform” agentlığı:
“Yaqın könnärdä Tatarstanda yänä 30 graduslı êsselek urnaşaçaq. Bu xaqta Gidrometeoüzäk xäbär itte.
Tatarstan sinoptikları mäğ’lümatlarına qarağanda, çärşämbedän êsse hawa torışı kire qayta. Bu könne köndez hawa temperaturası +25..+30 gradus, tönlä +11..+16 gradus cılı bulaçaq.
Federal’ belgeçlär mäğ’lümatlarına kürä, comğa häm şimbä könnärendä 32 gradusqa qadär cılıtaçaq. Yäkşämbe könne hawa temperaturası beraz tübänräk bulaçaq - +29 gradusqa qadär.
Atnanıñ ikençe yartısında köçle bulmağan cil kötelä. Çärşämbe, pänceşämbe häm yäkşämbe könnärendä yañğırlar, comğa häm şimbä könnärendä yawım-töşemsez hawa torışı farazlana.
Tatar atları belän Qazannan Altayğa qadär
Qazannan tatar toqımlı atlarda Altayğa qadär atqa atlanıp baru çabışı başlandı. Yulnıñ ozınlığı 3 meñ çaqrımnan kübräk bulaçaq. Marşrut Rusiyäneñ sigez töbägendäge 56 toraq punkt aşa uza.
“Tatar toqımlı atlarda çabış” berençe tapqır Tatarstan Cömhüriyäte Räise Röstäm Miñnexanov yärdäme belän ütkärelä. Anıñ maqsatı – 2019nçı yılnıñ 6nçı fevralendä patent alınğan tatar toqımlı atlarnı populyarlaştıru”, - dide Tatarstan awıl xucalığı häm azıq-tölek ministrı, Atçılıq häm at sportı federaśiyäse (федерациясе) başlığı Marat Cäbbarov.
Çabışta qatnaşu öçen tatar toqımlı altı at saylap alınğan. “Tantanalı startqa qadär atlarnı, şulay uq caydaqlarnı saylap alu häm künekmälär ütkärü buyınça zur êş başqarıldı. Şulay uq Rusiyäneñ sigez töbäge aşa marşrut salınğan, berdäm stil’ häm at çabışı êmblemaları êşlände, suvenir produkśiyäse (продукциясе) citeşterelde”, - dip bilgeläp ütte Cäbbarov.
Anıñ süzlärençä, här töbäktä qatnaşuçılarnı töbäk, awıl xucalığı häm azıq-tölek ministrlığı häm Bötendönya tatar kongressı Başqarma komitetı wäkilläre qarşı alaçaq häm ozata baraçaq.
Yıraq (ерак) yulğa çıqqanda, çabışta qatnaşuçılar respublika ruxanilarınnan üget-näsıyxätlär işette.
“Tatar atlarınıñ ürçetelüe häm ürçüe bik söyınderä”, - dip östäde Tatarstan möftiyı Qamil xäzrät Sämigullin.
Yarışlarda qatnaşuçılar yulda 38 kön ütkäräçäk. Alar avgust axırında Altay Cömhüriyäteneñ Maymı rayonında (районында) “Altay – Awraziya (Aврaзия) yöräge” digän istälekle bilge yanında finişnı uzaçaq.
Samaranıñ Tarixi mäçetendä iske basmalar
Samaranıñ Tarixi mäçetendä xalıqtan cıyılğan iske basmalarnı tärcemä itärgä niyätlilär.
Samaranıñ Tarixi mäçete kitapxanäçese Röstäm Fäyzullov xalıqtan cıyılğan iske tatar kitapların, qulyazmalarnı (кулъязмаларны), inqıylabqa (революциягә) qadär çıqqan gazet-jurnallarnı tärcemä itep, fänni äyläneşkä kertergä cıyınuların äytte.
“Bezneñ fondta dini kitaplar da, iskeçä basılğan dönyavi (дөньяви) kitaplar da bar. Şulay uq “Şura”, “Ölfät”, “Waqıt” kebek waqıtlı matbuğat cıyılmaları tuplandı. Monda fänni-tikşerenü üzäge açıp, ğalimnärgä, şäkertlärgä iske kitaplarnı öyränergä mömkinlek birergä, basmalarnı xäzerge tatar häm rus tellärenä tärcemä itärgä niyätlibez”, - dide Röstäm Fäyzullov “Tatar-inform” xäbärçesenä.
Röstäm Fäyzullov mäçet kitapxanäse fondında berniçä meñ kitap barlığın, şularnıñ berniçä yöze qulyazma (кулъязма) buluın äytte. Basmalar 15 yıl däwamında xalıqtan, başlıca, Samara ölkäse tatarlarınnan cıyılğan.
“Küp keşe äbi-babaylarınnan qalğan kitapların, yuqqa çıqmasın dip, monda kiterä, çönki iske yazmanı küplär uqıy belmi. Yadqar’ itep, üzlärendä qaldıruçılar da bar inde”, - dide Röstäm Fäyzullov.
Mäçet kitapxanäse belän iyün’ ayında Tatarstannıñ Şihabetdin Märcäni isemendäge Tarix institutı ğalimnäre İlnur Mirğaliyıv belän İskändär İzmaylov ta tanışıp çıqtı. İlnur Mirğaliyıv biredä bay fond tuplanğanın äytte.
Bolğarda “Qara pulat” operası
Bolğarda tuğız kön däwam (дәвам) itkän “Yañarış: Êposnıñ (Эпосның) zamanca uqılışı” festivale “Qara pulat” operası belän tämamlandı. Spektakl’ne qararğa kilgän Tatarstan Däwlät başlığı Röstäm Miñnexanov häm Tatarstan Cömhüriyäte Däwlät Kiñäşçese Mintimer Şäymiyıv festival’ne yuğarı bäyäläde.
“İzge cirdä şuşı festival’ne oyıştırğan keşelärgä häm şuşı festival’gä kilgän keşelärgä räxmät. Bik matur milli kiyımle keşelär kürdek”, - dide Röstäm Miñnexanov.
“Älege “Qara pulat” operası – Bolğardağı şuşı festival’neñ başlanğıçı häm matur çağılışı. Ul bıyılğı festival’neñ matur finalı”, - dide Mintimer Şäymiyıv. Ul spektakl’gä kilgän xalıqnı festival’neñ qızıqlı mizgelläre belän tanıştırdı.
Oyıştıruçılar äytüençä, spektakl’ne qararğa kimedä 1 meñ 500 keşe kilgän.
Spektakl’ne açıq hawa öçen rejissyor (режиссер), dramaturg İlgiz Zäyniyıv köylägän.
Spektakl’ aldınnan opera bulası säxnädä “Yañarış: Êposnıñ (Эпосның) zamanca uqılışı” festivale programmasına kergän “Yäşäw räweşe (рәвеше) – mädäni kod” xalıq icatı häm dekorativ-ğamäli sänğät (сәнгать) êtno-fäşion festivaleneñ êtnokollekśiyäläre (этноколлекцияләре) täq’dim itelde.
Bügenge yazmabızda “Tatar-inform” xäbär agentlığı yazmaları qullanıldı.
