Amas'ya - alma baqçaları häm tanılğan geograf qalası

Dön’yada bilgele berençe geografnıñ Türkiyäneñ Amas’ya töbägendä tuuın beläsezme?

Amas’ya – Türkiyäneñ iñ zur ikençe ağımsuı Yäşelırmak buyında tözelgän, yılğaları, alma baqçaları, tawları, bolınnarı, külläre häm başqa maturlıqları belän cälep itüçe şähär. Ber ük waqıtta ul geografiyä diyügä iskä töşüçe häm geograflarnıñ atası bularaq qabul itelüçe Strabon tuğan, yäşägän qala da. Älege şäxes fälsäfäçe häm tarixçı bularaq ta tanıla.

Strabon bezneñ êrağa qadär 64nçe yılda Amas’yada bay ğailädä tua. Bügen şähär üzägendä antik tarixçı häm geografnıñ häykäle tora.

Amas’ya – Anadolunıñ borınğı toraq punktlarınnan berse. Xettlardan başlap törle śivilizaśiyälärneñ üzäge bulğan şähärneñ iñ borınğı ataması, äytelüenä qadär bernindi üzgäreş kiçermiçä, bügengä qadär saqlanğan. Strabon da üze yazğan mäşhür geografiya kitabında anı “Amasseia” dip atıy. Anıñ äytüençä, älege atama monda yäşägän Amazon patşabikäse Amasisnıñ isemennän alınğan.

Amas’ya şähärenä qayçan nigez salınuı tögäl genä bilgele tügel. Tik tarixınıñ xettlar çorına qadär ük barıp totaşuı häm bügengä qadär 19 törle däwlätneñ xakimiyäte astında yäşäwe farazlana. Bezneñ êrağa qadär 281nçe yılda qorılğan Pontiy patşalığınıñ küpmeder waqıt başqalası bulğan Amas’yada älege śivilizaśiyäneñ xökemdarları kümelgän Patşa qıya qaberlekläre bügengä qadär saqlanğan. Bu qaberlär Amas’ya qal’gäse itäklärendäge yassı divar şikelle vertikal’ räweştä suzılqan izvest’taş qıyalarğa uyıp yasalğan. Yäşelırmak üzänlege buylap êrele-waqlı 21 qaber buluı bilgele. Tik alarnıñ berniçäse genä bügengä qadär saqlanğan.