Baş miyı tomanı

Baş miyı tomanı – tanıp belü funkśiyäläre çiklängän torışnı tanıta

Keşelärneñ tanıp belü funkśiyälärendä qıyınlıqlar kiçergänen kürsätä häm şaqtıy xronik awırular belän bergä bula. Baş miyı tomanı nigezdä mediśina awıruı tügel, barı tik xronik xastalıqtan soñ kürengän simptomnardan berse. Bu simptomnarnı tübändägeçä sanap uzarğa bula: 

Onıtuçanlıq, iğ’tibarsızlıq, fokus köteklege, konsentraśiyanı cıya almaw,

Töşençälärne, fikerlärne tuplawda häm süz tabuda qıyınlıq,

Äyberlärne taba almaw, yış-yış äyberlärne yuğaltu, köndälek êşlärne dä xätta ber-bersenä butaw kebek problemalarnıñ yäşänüe,

Qarar qabul itüdä qıyınlıq, êşkä başlawda yäki tämamlawda awırlıq,

Yoqı problemaların yäşäw,

Här irtä diyärlek arğan, teläksez, bäxetsez kileş köngä başlaw,

Borçılu barlığı, tiskäre fikerlärneñ kübäyüe,

Kiräksez açu atakalarınıñ, çamasız reakśiyälärneñ yäşänüe,

Artqan arğanlıq xiseneñ ruxnı häm tänne qaplap aluı,

Kön däwamında yoqıçanlıq, baş butalu häm añ-aqıl tirbänüe.

Baş miyı tomanın niçek däwalarğa?

• Baş miyı tomanın däwalawda iğ’tibar itelüe zarur berençe mäs’älä - tuqlanu. 3 ay buyı glyutensez, şikärsez häm söt produktları bulmağan tuqlanu programmasın ütärgä kiräk. Bu tuqlanu programmasında östenlekle bularaq yaña ölgergän yäşelçä häm ciläk-cimeşkä, zäytün mayına, atlanmayğa, kokos kebek sälamät maylarğa, tuğrı protein çığanaqlarına, çista çikläwekkä häm fermentlanğan produktlarğa tabında urın ayırıp quyığız.
• Xronik stress bulğan oçraqta psixologik stressığıznı azaytu häm tağın da yaxşıraq yoqı räweşenä küçü öçen tayanıç ala alasız. Yoqısızlıq bulğan çaqta melatonin östämäse belän bergä yoqını ciñeläytüçe valerian (pesi üläne), uğıl utı (melissa), mayoran, anis, sarı mätrüşkä kebek üsemleklär faydalı bulaçaq.
• Fizik aktivlıqnı arttırıp, açık hawada 20 minutlıq qısqa yöreşne yasaw baş miyı tomanı waqıtında sälamätlekkä yaxşı bula. Atna axırında açıq hawada, diñgez buyında, tabiğattä waqıt uzdıru da faydalı.

Baş miyı tomanı belän köräşü öçen:

• Sulış künegülären yasağız
• Yöreş yäki suzılu xäräkätlären yasarğa tırışığız
• Mineralğa bay aşamlıqlar häm êçemleklär qullanığız
• Susamağız, küp itep su êçegez
• Kön däwamında citärlek miqtarda protein alığız
• Töşke aşta señderelüe ciñel bulğan rizıqlarnı aşağız.
• Şikär qullanuın azaytığız
• Yoqığa iğ’tibar itegez
• Çäy belän kähwane äzräk êçegez, säğät 14:00dän soñ bötenläy êçmägez
• Melatoningä bay rizıqlarnı aşağız. Mäsälän, çiyä, zäytün, zäytün mayı, anar, brokkoli, kipterelgän cimeş, orlıqlar häm börteklär
• Triptofanğa bay rizıqlarnı qullanığız. Yäğ’ni xayvan proteinnarı, kipterelgän cimeş, quzaqlılar, orlıqlar
• Êçäk sälamätlegenä iğ’tibar itegez. Söyäk şulpasın aşağız, glyuten häm şikär qullanmağız
• Pomidor, çäy, banan, tämlätkeç, yuğırt, sır häm śitrusnı azaytığız
• Tuyındırılmağan may häm omega 3ne kübräk qullanığız. Mäsälän, balıq, balıq mayı, çikläwek, portulak, orlıqlar, kipterelgän cimeş, citen orlığı kebek
• Glyuten qullanmağız
• Östämäle rizıqlar aşamağız.
• Küp gaz kiterüçe torna cilägen, topinambur, alma kebek rizıqlarnı äzräk aşağız
• Çistartılğan uglevodlarnı häm şikärne tormışığızdan çığarıp cibäregez
• Serotonin däräcäsen arttıraçaq itep tuqlanığız (triptofan, protein häm B vitaminı yağınnan bay rizıqlarnı (balıq, diñgez produktları, yomırqa, gömbälärne) aşağız
• B12 vitaminı yağınnan bay rizıqlar belän tuqlanığız (balıq, it, yomırqa, bawır)
• Folik kislotasına bay dieta qullanığız. Yäşellek, bawır, balıq, kipterelgän cimeş, orlıqlar kebek
• B6 vitaminı yağınnan bay rizıqlar belän tuqlanığız. Xayvan proteinı, batat, tamırazıq, kipterelgän cimeşlär, kästänä, kişer, şpinat, avokado kebek.
• C vitaminı yağınnan bay rizıqlarnı aşağız. Borıç, yäşelçä, ciläk-cimeş kebek.
• Selenğa bay dieta aşağız. Keş’yu, kipterelgän cimeşlär, yomırqa, yäşel yafraqlı yäşelçälär, qızıl it, balıq, diñgez produktları, qara boday.
• İodqa bay rizıqlarnı aşağız. Balıq, diñgez produktları, kritmum, soleros, ukrop, iodlanğan toz qullanığız.
• Tämäke tartmağız.
• Tatlandırğıç qullanmağız
• Daimi künegülär yasağız
• Yoga häm meditaśiya yasağız
• Stressne xäl itärgä öyränegez

Baş miyı tomanın niçek taratırğa?

Stressnı yaxşı itep idarä itärgä.

Depressiya bulğan oçraqta däwalanırğa.

Yoqı problemaların cayğa salırğa.

Vitamin häm mineral citeşsezleklären beterergä.

Gormonal’ problemalar bulğan oçraqta däwalanırğa.

Künegülärne onıtmasqa.

Êçäk florasın köyläp tigezlärgä.

Häm tağın da kübräk Omega 3 (DHA) qazanırğa tırışığız.

Avtor - tabib Mäxmät Uçar