Ärmänstanda nilär buldı?

2021nçe yılnıñ 24nçe fevralendä Ärmänstanda armiyä häm xökümät arasında Rusiyäneñ “İskändär” balistik raketaları säbäple krizis başlandı. Êlekkege ilbaşı Serj Sarkisyan xökümätneñ armiyä byudjetın qısqartuın, soñğı Qarabax suğışında “İskändär”neñ qullanılmawın beldergän ide. Xökümät räise Nikol’ Paşin’yan moña cawap bularaq “İskändär”neñ qullanıluın, ämma raketalarnı oçırta almawın citkerde. Bu bäxäskä armiyä generalları da quşıldı. Paşin’yan ğomumştab başlığınıñ berençe urınbasarın wazıyfasınnan aldı.

Şunnan soñ 25nçe fevral’dä Ärmänstan ğomumştab idaräse xökümätkä memorandum tapşırdı häm Nikol’ Paşin’yannıñ wazıyfasınnan kitüen taläp itte. Ğomumştab başlığı Onik Gasparyannıñ imzası quyılğan memorandumda Ärmänstan başministrı häm xökümäteneñ däwlät öçen kiräkle qararlarnı çığaraçaq xäldä bulmawı yazıla. Şul uq säğat’lärdä Yerivan hawa kiñleklärendä Su-30 xärbi oçqıçları tübännän oçışlar başqardı.  

Xökümät räise Paşin’yan ğomumştab başlığı Onik Gasparyannı wazıyfasınnan aldı häm tarafdarların mitingqa çaqırdı. Töştän soñ ul Cömhüriyät mäydanında çığış yasadı häm armiyäneñ tüntäreleş yasarğa mataşuın, ämma moña yul quymayaçaqların citkerde.

Paşin’yannıñ mäydandağı çığışınnan soñ Ärmänstan ğomumştab idaräse ikençe belderü yasadı häm poziśiyäsendä qaluın, ilneñ mänfäğat’lären yaqlaw öçen Paşin’yannıñ wazıyfadan kitüen sorawın qabatladı. Oppoziśiyä armiyäneñ belderüenä teläktäşlek kürsätep miting oyıştırdı. Alar çatırlar quyıp xökümät räise wazıyfasınnan kitkänçe uramda bulaçaqların iğ’lan itte.

Ärmänstan ilbaşı Armen Sarkisyan 3 kön kötte häm törle yaqlar belän söyläşkännän soñ ğomumştab başlığın wazıyfadan alu turındağı qarar yazuın Paşin’yanğa kire qaytardı. Xökümät räise yazunı qabat ilbaşına cibäräçägen, problemanıñ çişelmäwen belderde. Wazıyfadan alu êşe Konstituśiyä mäxkämäsendä xäl iteläçäk şikelle kürenä.

44 könlek Qarabax suğışındağı ciñelüdän birle Ärmänstan oppoziśiyäse xökümät räise Paşin’yannıñ kitüen taläp itä. İlbaşı Sarkisyan da irtä saylawlar turında süz quzğata. Parlamentta küpçelekne üz qulında totuçı Paşin’yan isä saylawlarnı üz waqıtında, yäğ’ni 2022nçe yılda uzdıru yaqlı.

Paşin’yan tarafdarların 1nçe martta zur mitingqa çaqırdı. Älege könneñ il säyäsätendä ayırım urını bar. 2008nçe yılnın 1nçe martındağı mitingka iminlek köçläre qarşılıq kürsätte. Näticädä 8 watandaş häm 2 iminlek saqçısı ülde. Armiyädän ayırmalı bularaq, poliśiyä xäzergä qadär Paşin’yan yağında. Bu isä köç tigezlegeneñ saqlanuın kürsätä.

Ärmänstanda bulğan krizisqa qarata Könbatışnıñ xäzergä qadär passiv qaluı kürenä. Rusiyädän yasalğan belderülärdä waqıyğalar Ärmänstannıñ êçke êşläre bularaq bäyälänä. Törkiyä isä tüntäreleşneñ här törlesenä qarşı buluın, armiyäneñ säyäsätkä tıqşınmawı häm ilneñ kiläçägen xalıq bilgelärgä tiyeşlegen belderde.

Ärmänstannıñ kiläçäktä mondıy tördäge säyäsi krizislarnı buldırmaw öçen  kürşeläre belän dustanä mönäsäbätlärgä nigez saluı şart.

Avtor: Abdrasul İsakov