Törkiyä-Ukraina mönäsäbätlärendä soñğı wazğıyät’

Dekabr’ ayınıñ soñğı ike atnası Törkiyä-Ukraina mönäsäbätläre cähätennän näticäle uzdı. Ğomum bularaq 2020nçe yıl Törkiyä-Ukraina mönäsäbätläre cähätennän bik uñışlı buldı. Başta soñğı täräqqiyätlärne qısqaça qarap uzıyq:

2020nçe yılnıñ 14nçe dekabr’ könne Törkiyä cömhüriyäte saqlanu sänäğäte başlığı İsmail Dämir räislegendäge wäkillek Ukrainağa säfär yasadı. Säfär waqıtında Ukraina saqlanu ministrlığı belän Törkiyä saqlanu sänäğäte räislege arasında saqlanu ölkäsendä ber törkem kileşügä qul quyıldı. Kileşüneñ anıq näticäse bularaq 21nçe dekabr’ könne Törkiyä-Ukraina urtaq êşlänmäse korvetlärneñ Ukrainanıñ Nikolayev şähärendäge Okean köymä tözüxanäsendä êşläp çığarılaçağı açıqlandı.

18nçe dekabr’ könne Kievta Törkiyä häm Ukrainanıñ tışqı êşlär häm saqlanu ministrlarınıñ qatnaşuında “İke plyus ike” formatında cıyılış ütkärelde. Cıyılış axırında urtaq belderge yasaldı.  Beldergedä säyäsät, iq’tisad häm saqlanu ölkäläre belan bergä xezmättäşlek tarmaqlarınıñ kiñäytelüe mäs’äläsendäge urtaq niyät raslandı. Törek ministrları säfär qısalarında Ukraina İlbaşı Volodimir Zelenskiy, Baş ministr Denis Şmıgal tarafınnan qabul itelde. Ayıruça ildäge törek diasporalarınıñ wäkilläre belan dä söyläşülär ütkärde.

Şul uq könne Törkiyä tışqı êşlär ministrı Mäwlüt Çavuşoğlu Ukraina ilçelär konferensiyäseneñ däräcäle qunağı buldı. Konferensiyädä Çavuşoğluna Ukraina xäyriyäçelär cämğiyäte tarafınnan “Yaxşılıq färeştäse” büläge birelde. Ukraina tışqı êşlär ministrı Dmitro Kuleba Törkiyä belan 2020nçe yıl buyı mökämmäl xezmättäşlek alıp baruların häm monnan bik qanäğät buluların açıqladı.

25nçe dekabr’ könne İlbaşı Zelenskiy qatnaşuında Zaporojya şähärendä “Onur Group”nıñ 8 ayda tögällägän küperneñ açılışı yasaldı. Bu räweşle törek şirkäte 55 yıl tözelüe planlaştırılğan küperne xezmätkä täq’dim itte.

Şul uq könne Kievta tanılğan ğalim Agatangel Kırımskiyneñ fänni xezmätläre cıyılğan “Könçığış däwlät tözü yolası” kitabı tanıtıldı. Kitapnı tanıtuda TÜRKSOY Ğomum särkätibe Düsen Kaseyinov ta qatnaştı. Kaseyinov ayıruça Ukraina mädäniyät häm informasiya politikaları ministrı Oleksandr Tkaçenko häm Ukraina tışqı êşlär ministrı urınbasarı Äminä Cäppar belan küreşep söyläşte. Söyläşülärdä ike yaqlı xezmättäşlek mäs’älälare tikşerelde. Şunı da äytergä kiräk: Ukrainanıñ törki dönya belan xezmättäşlege yuğarı däräcädä üsä bara. Mäsälan, 22nçe dekabr’ könne ütkärelgän Türkvizyon bäygesendä Ukrainalı Natalie Papazoğlu berence buldı.

Täräqqiyätlärdän kürengäne kebek, Törkiyä-Ukraina mönäsäbätläre iñ yaxşı çorın yäşi. Soñğı ike atnada ike yaqlı êlemtälärne qızıqsındırğan yaña kileşülär imzalandı, “İke plyus ike” formatında tışqı êşlär häm saqlanu ministrlarınıñ berence cıyılışı ütkärelde häm qayber ölkälärdä urtaq yaña kereşülär başlatıldı. Bu täräqqiyätlär pandemiyadan soñğı çorda Törkiyä-Ukraina mönäsäbätlareneñ yaña däräcägä citäçägen, däwlät başlıqları maqsat itep alğan 10 milliard dollar säwdä külämenä ciñel ireşeläçelägen kürsäta. Aldağı çorda saqlanu ölkäsendäge tığız mönäsäbät başqa tarmaqlarğa da uñay yoğıntı yasayaçaq. Törkiyä häm Ukrainanıñ strategik mönäsäbäte töbäk öçen dä faydalı.

Abdrasul İsakov