Sinop vilayäte

Sinop – Törkiyäneň Qara diňgez yar buyındağı şähäre. Zäňgär belän yäşel töslär urın alğan matur töbäklärdän berse ul.

Sinop b.ê. qadär 7nçe ğasırda säwdä koloniyase bularaq qorıla. ber qaraşqa kürä isemen mifologiyada Yılğa täňrese Asoposnıň su anası bulğan qızı Sinopedän alğan. İkençe fikergä kürä assiriyälelärneň ay täňrese bulğan “Sin”nan soň bu isem quşılğan aňa.

Arxeologik qaldıqlar Sinop şähäre häm tirä-yağınıň berençe çorlardan birle küp keşe yäşägän urın buluın kürsätä. Geografik wazğiyäte häm tabiği port buluı, Qara dingezdän isüçe cillärneň ütep kermäwe toraq punkt bularaq saylanıluın täêmin itkän. Makedoniya patşası İskändär waqıtında şähär yaqtı çor uzdıra, mäğarif häm mädäniyätkä ähämiyät kürsätelä. Belgeçlär häm fälsäfäçelär ximaya astına alına. Soňınnan Rim häm Vizantiya xaqimiyäte astına kerä. 11nçe ğasır azaqlarına taba törek cirlärenä quşıla.

Sinop kilüçelärne tiňsez tabiği maturlıqları häm tarixi äsärläre belän qarşı ala. Bolardan iň möhime bulğanı – Xamsilos qultığı. Törkiyäneň tön’yağında urın ala ul. Ütkändä xärbi köymälär yäşerengän, bügenge köndä isä balıqçılar dawıllı könnärdä sıyınğan qultıqnıň oxşaşı Norvegiyada bar.

İsemen qom tösennän alğan Sarıkum häm Karakum qultığı belän Akliman diňgez turizmı belän qızıqsınuçılarğa tiňsez maturlıqların täqdim itä.

28 şarlawıqtan toruçı Erfelek şarlawığında su tegermännäre, yırtqıçlar yäşäwçe parkur da bar. 28 basqıçlı şarlawıqqa mengäç sezne tämle törek qahwäse kötä.

B.ê. qadär 7nçe ğasırda tözelgän Sinop nığıtması, cir astı tunelläre dä bulğan Boyabat nığıtması – töbäkneň tarixın açıp sala.

Törkiyäneň iň tön’yağında urnaşqan, ap-aq matur manarası belän İnveburun diňgez mayağı 19nçı ğasırnıň urtalarınnan birle köymälärgä yul kürsätä häm Qara diňgezneň tiňsez manzarasın kürü mömkinlegen tudıra.

Boyabat ilçäsendäge Bazalt qıyalıqların da şaqtıy cirle häm çit il turistı gizä.

Sinoptağı möhim möhim tarixi qorılmalardan berse – Sinop törmäse. Ğasırlar êlek nığıtma bularaq tözelä ul. Annarı üzgärtelä, tözekländerelä häm yaňa urınnar östälä. Êçke nığıtma, kiň diwarlardan toruçı bina ber waqıt arsenal, soňınnan törmä bularaq qullanıla. Bügen isä muzey bularaq xezmät kürsätä.

Akgöl, İnaltı mäğaräse, Arxeologiya muzeyı – şähärneň matur urınnarı.

Sinop – patşa Böyek İskändär, tanılğan fälsäfäçe Diogen tuğan cirlär.

Törkiyä Statistika oyışması 3 yıl buyı ütkärgän tikşerenügä kürä Törkiyäneň iň bäxetle şähäreder.

Sinop xalqı üzlären ni öçen bäxetle dip atawların beläsegez kilä ikän, bäxetle keşelär şähärendä tabiği häm tarixi maturlıqlarnı küräsegez kilä ikän, Sinop sezne kötep qala.